Vui buồn với báo chí Việt Nam năm 2016

Niửm vui chân chính

Năm 2016 là  năm báo chí chuyển mình vươn lên để thật sự là  "phương tiện thông tin thiết yếu đối với đời sống xã hội; là  cơ quan ngôn luận của cơ quan àảng, cơ quan nhà  nước, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức chính trị xã hội - nghử nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghử nghiệp; là  diễn đà n của Nhân dân". Một số tiêu cực trong báo chí năm qua tuy nghiêm trọng song không thể là m biến dạng nửn báo chí cách mạng.

Hệ thống báo chí nước ta, gồm báo hình, báo nói, báo in và  báo điện tử­, với đội ngũ hùng hậu hơn 18 nghìn nhà  báo được cấp thẻ hà nh nghử cùng hà ng chục nghìn cán bộ, nhân viên kử¹ thuật và  nghiệp vụ hoạt động trong 857 cơ quan báo chí in, 125 cơ quan báo chí điện tử­, 66 đà i phát thanh và  truyửn hình với 182 kênh quảng bá, 82 kênh trả tiửn,...

Ở đó, số đông nhà  báo là  tác giả chính trực, và  phần lớn cơ quan báo chí đửu nghiêm túc tuân thủ định hướng của àảng và  pháp luật của Nhà  nước, các hoạt động luôn được tiến hà nh minh bạch, đúng tôn chỉ mục đích.

Hai sự kiện chính trị quan trọng nhất của đất nước trong năm qua là  àại hội đại biểu toà n quốc lần thứ XII của àảng (àại hội), bầu cử­ đại biểu Quốc hội khóa XIV và  bầu cử­ đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kử³ 2016 - 2021 (Bầu cử­).

àó là  hai sự kiện lớn nhất trong năm thu hút sự chú ý của nhân dân cả nước, và  trở thà nh các chủ đử quan trọng trong hoạt động của hệ thống báo chí. Trước àại hội và  trước bầu cử­, hệ thống báo chí đã hoà n thà nh tốt hai nhiệm vụ hệ trọng là : Vừa tuyên truyửn nêu bật ý nghĩa của sự kiện, khẳng định tinh thần dân chủ, công bằng trong xã hội, khẳng định các thà nh tựu đã đạt được, chuyển tải ý kiến đóng góp tích cực của toà n dân...; vừa góp phần đẩy lùi các loại thông tin tuyên truyửn xuyên tạc của các thế lực xấu, thù địch, một số phần tử­ cơ hội vử chính trị lợi dụng hai sự kiện nà y để xuyên tạc vai trò lãnh đạo của àảng và  Nhà  nước, phủ nhận những thà nh quả của sự nghiệp cách mạng, gây tâm lý nghi ngử, hoang mang trong dư luận,... từ đó thực hiện âm mưu gây bất ổn trong đời sống.

Trong thời gian àại hội và  Bầu cử­ diễn ra, thông qua báo chí mà  toà n dân được tiếp cận đầy đủ diện mạo cùng các vấn đử của đất nước đã được bà n thảo, quyết định tại cơ quan lãnh đạo cao nhất của àảng, và  tại các kử³ họp Quốc hội - cơ quan quyửn lực nhà  nước cao nhất, cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân. Sau àại hội và  sau Bầu cử­, báo chí đã góp phần nhanh chóng đưa các nghị quyết của àảng, các quyết nghị của Quốc hội và o cuộc sống.

Dù mạng xã hội và  các công cụ truyửn thông trên in-tơ-nét phát triển như vũ bão khiến cho nhiửu người lo ngại vử vai trò của báo chí chính thống, nhưng thực tế cho thấy báo chí chính thống vẫn luôn luôn giữ vững vai trò chủ đạo, nơi cung cấp thông tin đáng tin cậy nhất đến với người dân.

Thông tin trên báo chí luôn là  thông tin chân thực, được xử­ lý một cách chuyên nghiệp, nguồn tin rõ rà ng và  hoà n toà n có thể kiểm chứng, mọi thông tin sai lệch đửu bị sự chế tà i của pháp luật. Khi sự thật được truyửn tải trên báo chí, tự nó đủ sức đẩy lùi các thông tin ngụy tạo, xuyên tạc tình hình đất nước, góp phần củng cố niửm tin, tạo sự đồng thuận của nhân dân đối với sự lãnh đạo của àảng và  Nhà  nước, củng cố sự ổn định chính trị để thúc đẩy sự phát triển của đất nước trên mọi lĩnh vực. Và  đó là  niửm vui lớn nhất của những người là m báo.

Trong đó có sự kiện tưởng là  nhử nhưng lại mang ý nghĩa rất lớn. Như sự kiện liên quan quán cà -phê Xin Chà o ở huyện Bình Chánh (TP Hồ Chí Minh), được báo chí phản ánh đã thu hút sự quan tâm rộng rãi của dư luận.

Số phận của cơ sở kinh doanh bé nhử nà y là  sẽ mãi chịu oan sai nếu không có sự lên tiếng của báo chí. Từ thông tin trên báo chí, Thủ tướng Chính phủ đã trực tiếp chỉ đạo, các cơ quan bảo vệ pháp luật phải và o cuộc để đem lại sự công bằng cho người dân.

àó cũng chính là  điửu V.I. Lê-nin từng nói, chính quyửn Xô viết không chỉ là m những việc đại sự thay cũ đổi mới, mà  còn phải quan tâm đến số phận cụ thể của từng con người. Báo chí của chúng ta đã đồng hà nh với àảng và  Nhà  nước bênh vực cho nhiửu thân phận yếu thế bị chủ nghĩa quan liêu đẩy đến đường cùng. Việc trả lại công bằng cho các ông Nguyễn Văn Chấn, Huử³nh Văn Nén,... cho các trường hợp như quán cà -phê Xin Chà o đã góp phần đẩy lùi tình trạng quan liêu, đem lại sự an là nh cho người dân, củng cố niửm tin của nhân dân đối với àảng, đối với chế độ, là  niửm vui lớn của những người là m báo.

Vụ án Trịnh Xuân Thanh cũng bắt đầu từ một bản tin trên báo chí. Từ bản tin nà y, đồng chí Tổng Bí thư đã trực tiếp chỉ đạo các cơ quan của àảng và  các cơ quan bảo vệ pháp luật của Nhà  nước và o cuộc.

Dù Trịnh Xuân Thanh đã bử trốn và  vụ án chưa kết thúc, nhưng qua sự việc nà y, àảng và  Nhà  nước tiếp tục đưa ra thông điệp không có "vùng cấm" đối với báo chí, không có bất kử³ ai phạm pháp hoặc tiếp tay, dung túng cho tội phạm lại có thể thoát khửi vòng pháp luật.

Tội phạm và  các "nhóm lợi ích" đang lộng hà nh là  nỗi buồn của đất nước, nên thông điệp àảng và  Nhà  nước tiếp tục khẳng định không chỉ là  niửm vui với nhân dân, còn là  niửm vui của những người là m báo... Còn nhiửu niửm vui khác nữa trong là ng báo mà  không thể kể hết trong bà i viết nà y.

Và  bạn đọc có thể chung vui với từng cơ quan báo chí, với từng nhà  báo trên các ấn phẩm, trên các trang tin và  chương trình phát thanh, truyửn hình nhân dịp Xuân àinh Dậu 2017.

Nỗi buồn cần rũ bử

Có thể nói, việc 50 cơ quan báo chí bị Bộ Thông tin và  Truyửn thông xử­ phạt, nhiửu nhà  báo bị thi hà nh kỷ luật, bị thu thẻ nhà  báo trong vụ "nước mắm nhiễm thạch tín" là  sự cố báo chí lớn nhất trong năm, đó thật sự là  nỗi buồn, là  sự cố đáng hổ thẹn của giới báo chí chính thống nước nhà .

àây là  điển hình của sự câu kết giữa các nhà  báo thoái hóa, biến chất với một "nhóm lợi ích", gây ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến môi trường kinh doanh là nh mạnh của đất nước, gây bất bình cho đông đảo người dân. Sự cố nà y là  "điểm trừ" đối với uy tín của giới báo chí.

Cũng phải đử cập đến việc Trường đại học Fullbright Việt Nam bổ nhiệm cựu Thượng nghị sĩ Mử¹ B. Kerrey (B. Ke-ry) là m Chủ tịch Hội đồng tín thác của trường nà y và  cuộc tranh luận trong giới báo chí cũng là  một sự cố báo chí đáng buồn, khi vấn đử được một số báo đẩy quá xa đến mức là m lẫn lộn phải - trái trong lịch sử­.

à”ng B. Kerrey là  một cựu binh từng chỉ huy và  trực tiếp tham gia cuộc thảm sát dã man những người dân vô tội ở Bến Tre trong chiến tranh xâm lược của Mử¹ trên đất nước ta. Những tội ác đó đã được báo chí Mử¹ phanh phui, bản thân ông B. Kerrey thừa nhận, một số chứng tích vử sự kiện nà y còn được trưng bà y trong Bảo tà ng chứng tích chiến tranh ở TP Hồ Chí Minh. Nhưng vì chủ trương "khép lại quá khứ, hướng tới tương lai" mà  Chính phủ và  nhân dân Việt Nam không những không truy cứu mà  còn ghi nhận, hoan nghênh một số hoạt động tích cực của ông góp phần và o việc bình thường hóa quan hệ giữa hai nước. Chúng ta chỉ không tán thà nh việc bổ nhiệm ông và o vị trí đứng đầu một trường đại học, nơi có nhiệm vụ giáo dục thế hệ trẻ của Việt Nam.

Việc không tán thà nh đó là  thuộc vử đạo lý của người Việt Nam chúng ta, cũng là  đạo lý mà  chắc chắn nhân dân Mử¹ và  thế giới đửu hướng tới. Thế nhưng dường như đã có cuộc vận động bất thường để bảo vệ vị trí của ông B. Kerrey ở Trường đại học Fullbright? Vì đã có một số bà i viết trên báo chí chính thống không chỉ khẳng định sự "chính đáng" của việc bổ nhiệm, mà  còn đánh đồng hà nh động của người lính khi thực hiện nhiệm vụ của cấp trên trong chiến tranh với hà nh vi gây tội ác chiến tranh bị luật pháp quốc tế nghiêm cấm. Thậm chí còn có người công khai biện minh cho tội ác.

àó thật sự là  việc là m rất đáng buồn của một số nhà  báo, một số tử báo ở Việt Nam, vì như thế là  đồng lõa với tội ác, là m tổn thương vong linh của những người lương thiện đã chết vì tội ác.

Cuối cùng là  chuyện đáng buồn diễn ra nhiửu năm không dứt, là  tình trạng đưa tin, viết bà i giật gân, câu khách, câu view (thu hút lượt xem), chạy theo tâm lý tò mò không là nh mạnh hoặc thị hiếu lệch lạc của một bộ phận công chúng.

Những tin, bà i, hình ảnh thuộc loại nà y được đăng với tần suất cao trên nhiửu báo điện tử­ và  một số báo in, mô tả hà nh vi, hình ảnh trái với thuần phong mử¹ tục của dân tộc, nhân danh chống bạo lực để kích thích bạo lực. Nhiửu vụ án được mô tả với chi tiết rùng rợn không phải để công chúng lên án tội ác mà  để kích thích tò mò.

Một số doanh nhân, nghệ sĩ và  các nhân vật trong giới showbiz (nghệ thuật biểu diễn) bị báo chí khai thác đời tư quá mức, thậm chí còn bịa đặt, thêm mắm, dặm muối để câu khách, câu view. Gần đây nhất, cũng vì mục đích nà y, một loạt báo còn "tung hô" một nghệ sĩ vừa vử nước sau khi thụ án tù ở Mử¹ vì tội ấu dâm, tạo ra một xu hướng rất nguy hiểm, gây bất an cho các bậc là m cha mẹ trước nguy cơ bị tiến công tình dục của hà ng triệu trẻ em từ kiểu nhân vật bệnh hoạn được báo chí lăng-xê.

àó là  biểu hiện của tình trạng suy đồi vử đạo đức vượt khửi giới hạn của văn minh trong một bộ phận người là m báo, tình trạng nà y nhất định phải chấm dứt không chỉ từ sự tự ý thức vử trách nhiệm của người là m báo đối với người đọc, mà  còn từ các biện pháp kiên quyết của cơ quan chức năng.

Xử­ lý hà nh vi tiêu cực của một bộ phận nhà  báo, của một số tòa soạn là  đồng nghĩa với bảo vệ nhà  báo chính trực, dấn thân vì đất nước, vì nhân dân, vì lẽ phải, là  trách nhiệm của các cơ quan quản lý báo chí và  các cơ quan bảo vệ pháp luật.

Chỉ ra chuyện buồn trong giới báo chí không phải là  "vạch lá tìm sâu" để bi quan, mà  để kiên quyết rũ bử. Rũ bử chuyện buồn, thải loại hà nh vi tiêu cực trong giới báo chí cũng là  để niửm vui hoạt động báo chí trong năm tới thêm trọn vẹn, được nhân lên, để bạn đọc tiếp tục tin cậy và  gử­i gắm niửm tin.

Trương Minh Tuấn  -  Theo Nhân dân