Lời thì thầm tủm tỉm một mình
Mỹ thuật - Nhiếp ảnh - Ngày đăng : 16:34, 24/10/2017
Lấy việc âm nhạc mà nói, cứ một khắc nhỏ thời gian của người làm nghề dạy nhạc, của người biểu diễn âm nhạc, của người soạn nhạc - đến một ngày, một năm, một đời thăm thẳm ấy, quý ngần nào, cao đẹp ngần nào, họ dồn nén sức lực - trí não - tâm hồn cho những khoảnh khắc lung linh giọt giọt - bỗng ùa ập dâng tràn cũng tự một thân một phận. Cũng đủ ta kể về họ - chỉ có họ chịu trách nhiệm trước thiên hạ về phận sự họ: nhạc sĩ - nhà soạn nhạc đúng ngữ nghĩa của nó .
Phận của nó mảnh mai như lá, sắc nhọn như kim, ồn ào dữ dội như lửa, như nước, ngọt ngào như hương rừng thảo quả và nặng hơn cả vũ trụ này gom lại. Vốn liếng – vật liệu để xây nên những công trình chỉ có 7 bậc thấp cao mấy tấc – một ít ”phụ gia”, cứ lặng lẽ - âm thầm, nhặt nhạnh, tích cóp, cần cù nhẫn nại chau chuốt, gọt cắt để không giống kiểu này, kiểu kia ở đâu đó - ở thời gian nào đó...!
…Ừ nhỉ! Âm nhạc vốn đẹp là thế! Cứ xếp đi, thử lại một nốt la không thăng không giáng có thể có vài chục kiểu hòa âm khác nhau tạo màu sắc rất lạ, thích thú đến nghẹn ngào – rồi lại ngẩn ngơ, hào hiệp về một lối cấu trúc riêng – hay một kiểu giai điệu, một lối tiết tấu không thể lẫn vào đâu… Mới là thế đã sướng lên bật nẩy khoe với bạn tình cũng là đủ thừa ham muốn.
… Ở quốc gia nào cũng vậy, chế độ xã hội nào cũng vậy, mấy trăm năm về trước cũng vậy, ngay bây giờ cũng vậy – âm nhạc vốn nó là của mỗi người – rất riêng không ai thay ai; cứ siêng năng cần cù sáng tạo – bộc lộ hết thẩy bản thân mình – nhẫn nại đi theo khúc nhịp ấy đã là thúc đẩy lắm lắm.
…Tôi cũng cảm nhận sâu sắc những mặt trời lớn của âm nhạc thế giới, của dân tộc ta không kịp có thời gian, điều kiện tâm linh để kêu đòi ai – vật nài ai, ở cấp độ nào về điều này lẽ nọ - tôi cảm nhận những mặt trời vĩ đại ấy chỉ đòi hỏi ở chính mình, tự dồn nén thúc đẩy, tự họ thoát lên tới đỉnh để thành vĩ nhân; nào có ai bình chọn – xét duyệt những cửa ải cứ ngầu ngầu đục nghĩ mà xót xa thăng trầm cung bậc.
…Nếu chưa đạt tới cái gì là vì: một – chắc là chưa hay; hai – so với tiêu chí để ứng dụng có khoảng cách quá xa; ba – có thể sự may mắn chưa tới – tôi cứ nghĩ về mình như thế, lẩm bẩm một mình… lững thững từng khúc nhịp – như là ngơ ngác…!!!
Nói đi rồi cũng nói lại – lúc nào đó giám khảo (chắc là ít thôi) chưa hẳn là tinh tường chu toàn, là giận đấy, nhưng là thương mới là phải. Thế mới biết miếng ăn giữa đình thơm thật. Chớ để nó cứ lễnh loãng cú mắc mắc suốt cả những năm tháng còn lại…
Điều thổ lộ này nên chăng: Ban chấp hành là một tập thể điều hành tổ chức công việc giữa hai nhiệm kỳ - chưa hẳn ban chấp hành là tất cả - nếu là tất cả chưa chắc đã là hay! thi vị - công tâm chắc là ai cũng ưng thuận.
Ở ta rất quý trọng ngành âm nhạc. Bởi họ thấy âm nhạc là sự rất đặc biệt trong nền văn hóa – cùng một lúc vang lên cả chiều ngang – chiều dọc; rất mạnh – rất nhẹ - rất dài - rất ngắn – rất dầy – rất mỏng – rất nhanh – rất chậm – rất hùng tráng – rất buồn – rất vui… Nó là nghệ thuật thời gian – nó có ngay một lúc – ngay sau đó – hình như trước một khoảnh khắc nó đã là khác rồi, là nghệ thuật gợi cảm sâu sắc, nó ẩn nấp kín đáo trong tâm hồn của mỗi người; bỗng bừng sáng lên nghe như sấm dậy ở chân trời lúc hoàng hôn.
Ở ta một loại chính ca ra đời – tôi tin rằng một trăm năm sau, lâu hơn nữa, mãi hơn nữa những chính ca ấy cứ vang lên là lời chào đằm thắm của mọi người Việt Nam mỗi khi ở đâu đó có cuộc hội ngộ, dẫu là quy mô nào đi nữa âm nhạc của những chính ca ấy cứ vang lên bất diệt… và, sau đó mới là những bài diễn văn – chẳng thế mà người xưa đã quy nạp cầm – kỳ - thi – họa – là những bông hoa đẹp trong mênh mông trời đất.
Tin rằng sẽ được đầu tư có hiệu quả cao cho sự nghiệp nghệ thuật âm nhạc như là một ý tưởng hiển nhiên – chắc chắn sẽ được luật pháp nước nhà bảo vệ.
Nhưng trước tiên âm nhạc phải bộc lộ được chính mình; ta cầm tay nhau và hỏi nhau điều vàng ngọc ấy. Chớ nên chăng đừng vội hỏi ai, tra vặn ai - âm nhạc hẳn là bất ổn – người thợ mộc đóng cái chạn bát chưa xong, thậm chí chưa đóng đã thao thao chị cứ đưa tiền đây tôi có cái chạn bát rất tốt rất đẹp – nếu âm nhạc cũng tiến hành theo công năng ấy e là khó để được khen mà chê là cái chắc.
… Tôi không thích người làm nghề nhạc lại ham chức quyền – ấy là người hèn – nhạc điệu nhạt lẽo – tướng mạo không thuần. Ai vì phong trào giám dấn thân lãnh trọng trách, ấy là người sang – ăn nói dễ nghe – thuần tính – thành tâm.
… Phần thưởng hàng năm mang tính quốc gia về dịp này dịp kia tuy chưa có giá trị cao lắm nhưng rất thơm – nó thơm lây của hàng xóm nên chăng cứ làm như cũ – chỉ thêm sau đó mượn người không phải là hội viên các hội nhạc ở bất kỳ nơi nào; thuần chất là thính giả - nhiều tầng lớp như học sinh, sinh viên, buôn bán, công chức, công nhân, bộ đội… họ nghe xong số bài giám khảo đã chọn họ bỏ phiếu bình chọn hoặc thăm dò – Ban giám khảo xem xét những phiếu ấy và chấm khẳng định lần nữa – chắc là công minh và thuyết phục hơn – tôi tin không có giám khảo nào, người đời chê được, vì nó sáng trưng như ban ngày.
Về tổng phổ, bản phổ ngày nay có vẻ như phức tạp hơn, nên chăng người có tuổi xem rất mệt - ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe không tiện lắm sao cứ phải đưa các cố vào làm gì.
Tôi mơ ước có cái chìa khóa vàng để thúc đẩy cao hơn; đằm thắm tình bạn bè – đồng nghiệp; mắt ai cũng thơm để nhìn nhau thật tươi – thân tình – thân ái.