Họa sĩ Trần Huy Oánh và “Ký họa thời chiến”

Với chủ đề “Tâm huyết còn mãi với thời gian”, buổi giao lưu và ra mắt sách vinh dự có sự hiện diện của ông Vi Kiến Thành - Cục trưởng Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm (Bộ Văn hóa), ông Trần Khánh Chương - Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam, tác giả sách “Ký họa thời chiến” - PGS - Họa sĩ Trần Huy Oánh cùng đông đảo những nghệ sĩ, những người yêu mến nghệ thuật và nhiều học trò của tác giả. Trần Huy Oánh (sinh ngày 4- 2- 1937 tại Nam Định) quê ở xã Đỉnh Trung, huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam. Ông tốt nghiệp Trường Đại học Mĩ thuật Hà Nội khoá II (1958 - 1963); hội viên ngành hội hoạ Hội Mĩ thuật Việt Nam từ 1963; cán bộ giảng dạy (1963 - 1984), Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Mĩ thuật Hà Nội (1984 - 1998);... Hoạ sĩ Trần Huy Oánh sáng tác bằng chất liệu sơn dầu, sơn mài, lụa và khắc gỗ theo phong cách hiện thực.

Hình ảnh của cuốn sách tranh “Ký họa thời chiến” bên cạnh món quà người hâm mộ gửi tặng Trần Huy Oánh

Với chủ đề “Tâm huyết còn mãi với thời gian”, buổi giao lưu và ra mắt sách vinh dự có sự hiện diện của ông Vi Kiến Thành -  Cục trưởng Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm (Bộ Văn hóa), ông Trần Khánh Chương - Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam, tác giả sách “Ký họa thời chiến” - PGS - Họa sĩ Trần Huy Oánh cùng đông đảo những nghệ sĩ, những người yêu mến nghệ thuật và nhiều học trò của tác giả.

Trần Huy Oánh (sinh ngày 4- 2- 1937 tại Nam Định) quê ở xã Đỉnh Trung, huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam. Ông tốt nghiệp Trường Đại học Mĩ thuật Hà Nội khoá II (1958 - 1963); hội viên ngành hội hoạ Hội Mĩ thuật Việt Nam từ 1963; cán bộ giảng dạy (1963 - 1984), Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Mĩ thuật Hà Nội (1984 - 1998);...

Hoạ sĩ Trần Huy Oánh sáng tác bằng chất liệu sơn dầu, sơn mài, lụa và khắc gỗ theo phong cách hiện thực, bố cục đẹp, bút pháp phóng khoáng, khoẻ khoắn, thấm đẫm tình yêu quê hương đất nước. Các chủ đề ông thường đề cập là nông dân, công nhân, người chiến sĩ trong kháng chiến. 

Tại buổi giao lưu và ra mắt sách, ông Vi Kiến Thành -  Cục trưởng Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm (Bộ Văn hóa) đã nhấn mạnh những tác phẩm của PGS - Họa sĩ Trần Huy Oánh là “thành tựu lớn của kháng chiến chống Mỹ”, thể hiện “sự sáng tạo không ngừng nghỉ” của tác giả. Ông Vi Kiến Thành đã khái quát những nét đặc sắc nghệ thuật qua một vài tác phẩm tiêu biểu của Trần Huy Oánh. Bức “Ông cháu” (khắc gỗ) nổi bật ở điểm xử lý bạt và hệ thống nét. Bức “Bác vẫn cùng chúng cháu hành quân” vẽ cùng họa sĩ Nguyễn Thụ đã đưa tranh cổ động lên một tầm cao mới, nghệ thuật vừa phục vụ chính trị lại vừa xuất sắc về tạo hình. Với ông Vi Kiến Thành, PGS - Họa sĩ Trần Huy Oánh là một trong những họa sĩ có khả năng “nắm bắt và vẽ hình rất đẹp - đó là hình có tạo hình của cá nhân nghệ sĩ” tức là phong cách riêng biệt của nghệ sĩ. Thời gian gần đây, tuy đã về già nhưng Trần Huy Oánh vẫn vẽ tranh như châm ngôn sống ông đã nói với bao thế hệ học trò “Nghệ thuật chính là hơi thở của cuộc sống”. Bức tranh “Chiều biên giới” của Trần Huy Oánh đạt giải cao trong cuộc thi Mỹ Thuật toàn quốc.

Ông Trần Khánh Chương - Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam tự hào kể lại rằng trong chuyến đi Campuchia gần đây, bạn bè quốc tế rất khâm phục tranh ký họa của Việt Nam, trong đó có những bức tranh của Trần Huy Oánh. Ký họa cũng như nhật ký thường ngày bằng tranh của nhân dân ta thời kháng chiến. Người họa sĩ gửi gắm linh hồn, tâm tình của mình vào từng bức ký họa, “không tính toán tiền nong, không màng tới sự sống và cái chết”. Một thời kháng chiến oai hùng của dân tộc hiện lên trong từng nét ký họa đặc sắc với tài năng của PGS - Họa sỹ Trần Huy Oánh.

Tuyển tập "Ký họa thời chiến" bao gồm 189 kí họa được phân theo các thời kì và địa danh (Thanh Hóa, Nghệ An, Quảng Bình, Quảng Trị, Trường Sơn...) như một hồi ký khi nhìn lại. Những hình ảnh, cảm xúc hiện thực được họa sỹ ghi lại theo dòng thời gian có vẻ đẹp mỹ học riêng. Với các thế hệ họa sỹ đương đại thì đây là một hình tượng phản chiếu, bên cạnh đó là những hình ảnh hiện thực của đời sống được ông ghi chép trực họa, đó là quá trình mười năm ròng rã mà ông đã đi qua những năm tháng kháng chiến. 

Tại buổi giao lưu và ra mắt sách, người yêu nghệ thuật hiểu hơn câu chuyện đằng sau của các tác phẩm “Cầu Hàm Rồng”, “Công nhân sửa lại đường ray của cầu Hàm Rồng sau trận không quân Mỹ đánh phá”, “Vá lưới - uống trà - nghe thời sự”, “Bộ đội Vĩnh Linh đấu bóng chuyền”. Qua lời tâm sự chân thành của PGS - Họa sỹ Trần Huy Oánh, thế hệ ngày nay thấm nhuần lý tưởng cách mạng lớn lao của dân tộc, đưa nước ta tới bến bờ thắng lợi và độc lập. Người yêu nghệ thuật dễ dàng cảm nhận những niềm hy vọng nho nhỏ của cả một thế hệ kháng chiến, thể hiện qua những công việc thường ngày tràn đầy niềm vui của bộ đội, công nhân, nhân dân. Khi con người yêu đời, con người sẽ chiến thắng mọi nghịch cảnh. Đó là lý do vì sao cuộc kháng chiến chống Mỹ có gian khổ và trường kỳ đến mấy, dân tộc ta vẫn thống nhất đất nước, giang sơn thu về một mối.

Kết thúc buổi giao lưu và ra mắt sách, người yêu nghệ thuật còn nhớ mãi lời nhận định của họa sĩ Lương Xuân Đoàn dành cho PGS - Họa sĩ Trần Huy Oánh: “Ký họa của ông ngày ấy, bây giờ là sử liệu chân xác bằng tranh, hóa thạch trong giây khắc dung nhan thế hệ những người Việt mới ra trận rồi nằm xuống thanh nhàn, gửi hồn thiêng theo sông núi cây mây”. Và quan trọng rằng: “Hồi ức, lúc này không phải của riêng ông. Tài sản vô giá của những tháng năm đẹp đẽ ấy là ngọn lửa miên viễn mang nét đẹp Việt vẫn còn kịp trao cho thế hệ sau”.

Hằng Minh