Phố Nguyễn Quang Bích, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội
Chuyển động Hà Nội - Ngày đăng : 14:41, 14/04/2018
Phố Nguyễn Quang Bích dài 120m, rộng 6m.
Đây nguyên là đất thôn Yên Trung thượng, tổng Tiền Nghiêm (sau đổi thành tổng Vĩnh Xương) huyện Thọ Xương cũ.
Thời Pháp thuộc là đường số 114 (voie N0114), năm 1928 được đặt tên là phố Phạm Phú Thứ, năm 1945 vẫn giữ nguyên tên Phạm Phú Thứ, năm 1949 đổi thành phố Hội Tin Lành, năm 1951 chia làm 2 phố:
- Từ Henri d’Orléans (phố Phùng Hưng) đến phố Nguyễn Trãi (phố Nguyễn Văn Tố) được giữ nguyên tên Phạm Phú Thứ (nay là Nguyễn Quang Bích).
- Từ phố Nguyễn Trãi (phố Nguyễn Văn Tố) trở xuống được đặt tên là phố Hội Tin Lành.
Phố này có ngôi nhà số 11 nguyên là trụ sở báo Thế giới, cơ quan của Đoàn Thanh niên dân chủ, đồng thời là nơi làm việc của Xứ ủy Bắc Kỳ trong thời gian 1937-1939 (khi đó ngôi nhà này còn mang biển số nhà 14 Phạm Phú Thứ).
Nguyễn Quang Bích (1832-1890) người làng Trình Phố, huyện Kiến Xương, tỉnh Thái Bình. Năm 1869, ông đỗ đình nguyên hoàng giáp. Khi thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kỳ (1882), ông đang làm Tuần phủ tỉnh Hưng Hóa (nay là khu vực phía tây của tỉnh Phú Thọ). Tháng 4/1884 Pháp đánh đến đây. Liệu thế không giữ nổi, ông rút về vùng núi huyện Cẩm Khê tổ chức kháng chiến. Nghĩa quân Nguyễn Quang Bích (trong số này có khá nhiều đồng bào các dân tộc Mường, Thái...) đã gây cho Pháp nhiều tổn thất. Tháng 9/1889 thực dân Pháp đánh vào vùng Quế Sơn (huyện Yên Lập) là nơi Nguyễn Quang Bích đóng quân. Nhưng chúng đã bị thất bại nặng nề. Sau chiến thắng đó, quân ta chuẩn bị một cuộc tấn công mới về phía đồng bằng. Nhưng tới đầu năm 1890, Nguyễn Quang Bích đột nhiên chuyển bệnh rồi từ trần tại núi Tôn Sơn là căn cứ mới của nghĩa quân thuộc xã Mộ Xuân (huyện Yên Lập, Phú Thọ).