Cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước: Đến hẹn lại... khất
Tin tức - Ngày đăng : 07:24, 01/04/2019
Tại buổi Họp báo về kết quả cổ phần hóa (CPH) DN Nhà nước ngày 28/3, đại diện Bộ Tài chính cho hay, việc chậm trễ tiến độ CPH có nguyên nhân khách quan do DN phải CPH có quy mô lớn, quản lý nhiều tài sản Nhà nước, đặc biệt là đất đai.
 Cổ phần hóa đã 2 năm, nhưng Tổng Công ty Thép mới làm thủ tục bàn giao. Ảnh: Việt Linh |
Gánh nặng đất đai kéo chậm tiến độ CPH
Thông tin từ Bộ Tài chính, tiến độ triển khai CPH năm 2018 còn chậm, chưa đạt được theo kế hoạch. Nhiều đơn vị có số lượng DN phải thực hiện CPH nhưng chưa thực hiện được và chưa báo cáo cấp có thẩm quyền điều chỉnh tiến độ thực hiện. Theo kế hoạch, năm 2018 phải CPH 64 DN nhưng thực tế mới có 23 DN được cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án. Kế hoạch CPH năm 2019 là 18 DN. Như vậy, cùng với hơn 40 DN chưa làm xong của năm 2018, nếu không có biện pháp quyết liệt thì không hoàn thành được.
Cục trưởng Cục Tài chính DN - Bộ Tài chính Đặng Quyết Tiến cho biết, một trong những nguyên nhân của việc chậm trễ này là do quá trình CPH DNNN cần có nhiều thời gian để xử lý vướng mắc về tài chính, đất đai, lao động trong giai đoạn trước CPH. Điều này làm kéo dài thời gian thực hiện. Ví dụ, trường hợp của Ngân hàng NN&PTNT Việt Nam (Agribank), mặc dù đã hơn một năm thực hiện nhưng hiện phương án sử dụng đất vẫn chưa hoàn thành. Cụ thể, từ năm 2017, Bộ Tài chính đã có hướng dẫn rà soát đất đai, song do quy mô ngân hàng quá lớn, đến nay Agribank vẫn chưa rà soát, đưa ra được phương án sử dụng đất. Hay như Tổng Công ty MobiFone vướng vụ AVG, nhiều người làm sai, bị kỷ luật, dẫn tới chậm trễ.
Ngoài ra, sự chậm trễ còn có nguyên nhân chủ quan do các địa phương, Bộ, ngành đủng đỉnh. Theo quy định, vấn đề xác lập hồ sơ pháp lý đất đai do UBND địa phương thực hiện. Tuy nhiên, quá trình này thực hiện chậm, kéo dài thời gian hơn so với quy định dẫn đến các DN phải điều chỉnh tiến độ CPH. "Nếu địa phương không quyết liệt, mà đủng đỉnh thì CPH chậm là đúng" - ông Tiến đánh giá.
Hơn nữa, sau CPH, một số Bộ vẫn dùng dằng trong việc bàn giao DN về cho Tổng Công ty Đầu tư và kinh doanh vốn Nhà nước (SCIC) quản lý vốn. “Tổng Công ty Thép CPH 2 năm rồi nhưng nay mới làm thủ tục bàn giao. Tổng Công ty Giấy Việt Nam vừa rồi cũng mới bàn giao về SCIC quản lý vốn”- ông Tiến lấy ví dụ.
Có doanh nghiệp bán không ai mua
Đại diện Bộ Tài chính cho biết, công tác thoái vốn cũng rất chậm. Theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ, năm 2018 phải thoái vốn tại 181 DN, tuy nhiên, thực tế mới thực hiện tại 54 DN. Trong những tháng đầu năm 2019, chưa có DN trong danh sách thực hiện thoái vốn. Một trong những nguyên nhân được ông Tiến đưa ra là "có DN muốn bán mà nhà đầu tư không mặn mà, có DN có dư địa bán thì lại vướng pháp lý". Đơn cử trường hợp Nhà máy Bột giấy Phương Nam (Tổng Công ty Giấy Việt Nam) đã đấu giá 3 - 4 lần nhưng không có nhà đầu tư mua. Hay như Nhà máy Gang thép Thái Nguyên, hiện muốn bán cả giai đoạn 2 của dự án nhưng không giải quyết được tranh chấp giữa chủ đầu tư và tổng thầu EPC. Đây là những vấn đề không thể giải quyết một sớm một chiều.
Về giải pháp, Bộ Tài chính cho rằng, các DN thuộc diện CPH cần khẩn trương rà soát toàn bộ quỹ đất đang quản lý, sử dụng để lập phương án sử dụng đất theo quy định của pháp luật. Ngoài ra, thủ trưởng, người đứng đầu các bộ, ngành, địa phương, Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại DN phải chịu trách nhiệm đôn đốc, triển khai thực hiện CPH, thoái vốn theo đúng quyết định của Thủ tướng Chính phủ.
Một số bộ, ngành, địa phương, tập đoàn kinh tế, Tổng Công ty Nhà nước còn chưa thực sự nghiêm túc triển khai kế hoạch CPH, thoái vốn, cơ cấu lại DNNN theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và chấp hành chế độ báo cáo. Vai trò, nhận thức, trách nhiệm của người đứng đầu DN, đơn vị còn chưa cao, chưa quyết liệt trong việc đổi mới hoạt động của DN, công khai, minh bạch, đúng quy định pháp luật, đảm bảo nguyên tắc thị trường, chống lợi ích nhóm trong CPH và thoái vốn Nhà nước. Cục trưởng CụcTài chính DN (Bộ Tài chính) Đặng Quyết Tiến |
Cục trưởng Cục Tài chính DN - Bộ Tài chính Đặng Quyết Tiến cho biết, một trong những nguyên nhân của việc chậm trễ này là do quá trình CPH DNNN cần có nhiều thời gian để xử lý vướng mắc về tài chính, đất đai, lao động trong giai đoạn trước CPH. Điều này làm kéo dài thời gian thực hiện. Ví dụ, trường hợp của Ngân hàng NN&PTNT Việt Nam (Agribank), mặc dù đã hơn một năm thực hiện nhưng hiện phương án sử dụng đất vẫn chưa hoàn thành. Cụ thể, từ năm 2017, Bộ Tài chính đã có hướng dẫn rà soát đất đai, song do quy mô ngân hàng quá lớn, đến nay Agribank vẫn chưa rà soát, đưa ra được phương án sử dụng đất. Hay như Tổng Công ty MobiFone vướng vụ AVG, nhiều người làm sai, bị kỷ luật, dẫn tới chậm trễ.
Ngoài ra, sự chậm trễ còn có nguyên nhân chủ quan do các địa phương, Bộ, ngành đủng đỉnh. Theo quy định, vấn đề xác lập hồ sơ pháp lý đất đai do UBND địa phương thực hiện. Tuy nhiên, quá trình này thực hiện chậm, kéo dài thời gian hơn so với quy định dẫn đến các DN phải điều chỉnh tiến độ CPH. "Nếu địa phương không quyết liệt, mà đủng đỉnh thì CPH chậm là đúng" - ông Tiến đánh giá.
Hơn nữa, sau CPH, một số Bộ vẫn dùng dằng trong việc bàn giao DN về cho Tổng Công ty Đầu tư và kinh doanh vốn Nhà nước (SCIC) quản lý vốn. “Tổng Công ty Thép CPH 2 năm rồi nhưng nay mới làm thủ tục bàn giao. Tổng Công ty Giấy Việt Nam vừa rồi cũng mới bàn giao về SCIC quản lý vốn”- ông Tiến lấy ví dụ.
Có doanh nghiệp bán không ai mua
Đại diện Bộ Tài chính cho biết, công tác thoái vốn cũng rất chậm. Theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ, năm 2018 phải thoái vốn tại 181 DN, tuy nhiên, thực tế mới thực hiện tại 54 DN. Trong những tháng đầu năm 2019, chưa có DN trong danh sách thực hiện thoái vốn. Một trong những nguyên nhân được ông Tiến đưa ra là "có DN muốn bán mà nhà đầu tư không mặn mà, có DN có dư địa bán thì lại vướng pháp lý". Đơn cử trường hợp Nhà máy Bột giấy Phương Nam (Tổng Công ty Giấy Việt Nam) đã đấu giá 3 - 4 lần nhưng không có nhà đầu tư mua. Hay như Nhà máy Gang thép Thái Nguyên, hiện muốn bán cả giai đoạn 2 của dự án nhưng không giải quyết được tranh chấp giữa chủ đầu tư và tổng thầu EPC. Đây là những vấn đề không thể giải quyết một sớm một chiều.
Về giải pháp, Bộ Tài chính cho rằng, các DN thuộc diện CPH cần khẩn trương rà soát toàn bộ quỹ đất đang quản lý, sử dụng để lập phương án sử dụng đất theo quy định của pháp luật. Ngoài ra, thủ trưởng, người đứng đầu các bộ, ngành, địa phương, Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại DN phải chịu trách nhiệm đôn đốc, triển khai thực hiện CPH, thoái vốn theo đúng quyết định của Thủ tướng Chính phủ.