Nhớ rặng trâm bầu
Truyện - Ngày đăng : 09:55, 03/06/2019
Ngày trước, ở quê tôi có rất nhiều rặng trâm bầu. Chúng xuất hiện bất cứ nơi đâu, từ bờ đê, hương lộ, sau vườn nhà, cho đến những bãi bồi ven con sông quê.
Ngày trước, ở quê tôi có rất nhiều rặng trâm bầu. Chúng xuất hiện bất cứ nơi đâu, từ bờ đê, hương lộ, sau vườn nhà, cho đến những bãi bồi ven con sông quê. Chẳng ai trồng (vì không có giá trị) mà chúng tự mọc, mọc rất nhanh, chịu được sự khắc nghiệt của bất kỳ thời tiết nào, loại đất nào nên bao giờ cũng um tùm thành hàng, thành rặng. Những rặng trâm bầu lớn nhanh như thổi, tỏa bóng mát cả một vùng. Tuổi thơ tôi gắn liền với cây trâm bầu như thể giếng nước, cây đa, mái đình làng...
Chẳng biết từ đâu có cái tên trâm bầu lạ đời đến như vậy. Chỉ biết, loài cây này có nhiều trò để trẻ con chúng tôi vui đùa. Thân trâm bầu rất dẻo, như thân cây me, vì vậy chúng tôi thường chọn những nhánh to, thuôn dài để đẽo kiếm, dao gỗ đánh trận giả. Hầu như mỗi đứa con trai trong xóm đều có một "vũ khí" bằng cây trâm bầu.
Thậm chí vài đứa con gái có tính cách mạnh mẽ cũng chơi trò đánh nhau cùng con trai. Đứa nào khéo tay, chịu khó thì có thêm một vài "bảo bối" như dao, đao, ná... Để có một thanh kiếm đẹp, trẻ con chúng tôi đi tìm nhánh trâm bầu to ưng ý róc bỏ lá, bào vỏ rồi đẽo kiếm theo ý thích của mình.
Sau đó mang kiếm gỗ đi phơi nắng cho khô, bóng nhẵn. Cứ mỗi chiều, khi cái nắng chói chang dịu lại, cả đám trẻ trong xóm kéo nhau ra đồng để thả diều, đá dế, đánh trận giả... Dù đánh nhau bằng "vũ khí" nhưng chúng tôi có quy ước không cố ý hoặc vô tình làm tổn thương bạn bè. Phải hết sức cẩn thận để không chạm vào mắt, đầu, bụng... các bạn.
Vì thế mà trẻ con chơi đùa trong vui vẻ, hòa nhã. Trong những lần chơi trò hàng quán, lá trâm bầu cực kỳ hữu dụng cho việc dùng làm tiền giao dịch. Lá lớn mệnh giá gấp đôi lá nhỏ. Và điều đặc biệt là chỉ có lá trâm bầu lành, không bị sâu đục lỗ mới được chọn làm tiền.
Thậm chí vài đứa con gái có tính cách mạnh mẽ cũng chơi trò đánh nhau cùng con trai. Đứa nào khéo tay, chịu khó thì có thêm một vài "bảo bối" như dao, đao, ná... Để có một thanh kiếm đẹp, trẻ con chúng tôi đi tìm nhánh trâm bầu to ưng ý róc bỏ lá, bào vỏ rồi đẽo kiếm theo ý thích của mình.
Sau đó mang kiếm gỗ đi phơi nắng cho khô, bóng nhẵn. Cứ mỗi chiều, khi cái nắng chói chang dịu lại, cả đám trẻ trong xóm kéo nhau ra đồng để thả diều, đá dế, đánh trận giả... Dù đánh nhau bằng "vũ khí" nhưng chúng tôi có quy ước không cố ý hoặc vô tình làm tổn thương bạn bè. Phải hết sức cẩn thận để không chạm vào mắt, đầu, bụng... các bạn.
Vì thế mà trẻ con chơi đùa trong vui vẻ, hòa nhã. Trong những lần chơi trò hàng quán, lá trâm bầu cực kỳ hữu dụng cho việc dùng làm tiền giao dịch. Lá lớn mệnh giá gấp đôi lá nhỏ. Và điều đặc biệt là chỉ có lá trâm bầu lành, không bị sâu đục lỗ mới được chọn làm tiền.
Trâm bầu còn là nơi cư ngụ của loài kiến dương một sừng độc đáo. Sau mỗi lần tan học, chúng tôi thường mang theo một chiếc hộp nhựa để leo lên cây trâm bầu tìm bắt kiến dương cho vào hộp. Rồi sau đó, cả nhóm khoe nhau con nào to hơn, chiến hơn, được thể hiện qua chiếc sừng độc đáo trên đầu.
Chúng tôi thường buộc sợi chỉ vào cổ kiến dương cho chúng bay lượn hoặc mang chúng bỏ vào chiếc thau to để "tỉ thí". Dù không máu lửa như dế nhưng kiến dương vẫn có sức hút riêng. Cả hai con vật húc nhau trông thật ngộ nghĩnh.
Chúng tôi thường buộc sợi chỉ vào cổ kiến dương cho chúng bay lượn hoặc mang chúng bỏ vào chiếc thau to để "tỉ thí". Dù không máu lửa như dế nhưng kiến dương vẫn có sức hút riêng. Cả hai con vật húc nhau trông thật ngộ nghĩnh.
Trong việc học, trái trâm bầu còn được biết đến như loại bút màu kỳ diệu của trẻ con nghèo. Ngày đó hộp bút chì màu đắt không tưởng nên trẻ con nghèo xóm tôi tìm những màu trong tự nhiên (thường từ thực vật) để làm vật liệu sử dụng trong môn tập vẽ.
Tôi hay hái trái trâm bầu tách lấy hạt nhỏ hình oval rồi tô lên giấy vẽ. Màu của hạt trâm bầu vàng tươi, ăn tập, phù hợp với những hình vẽ có diện tích tô màu nhiều. Dù tập trắng hay tập đen thì màu vàng thiên nhiên này vẫn thể hiện nét độc đáo. Nhờ thế mà môn tập vẽ của tôi và các bạn nghèo không bao giờ bị điểm kém.
Tuy nhiên, sau mỗi lần vẽ, đôi tay của tôi lem luốc màu vàng cứng đầu, cọ rửa đến cả tuần không hết. Trâm bầu gần gũi với trẻ con nhưng cũng là nỗi ám ảnh kinh khủng. Những lần chúng tôi làm sai, ham chơi, lì lợm, ba mẹ hoặc ông bà hay bẻ một nhánh trâm bầu nhỏ, tuốt lá rồi đét vào mông. Đau không thể tả.
Thêm nữa, hạt trâm bầu thường được cha mẹ nấu nước uống để trị giun cho tôi. Chao ôi, cái vị đắng sao mà ám ảnh đến thế, cứ nghèn nghẹn ngay cuống họng. Dù sau mỗi lần xổ giun, tôi được cha mẹ cho vài viên kẹo nhưng vẫn không hết đắng.
Tôi hay hái trái trâm bầu tách lấy hạt nhỏ hình oval rồi tô lên giấy vẽ. Màu của hạt trâm bầu vàng tươi, ăn tập, phù hợp với những hình vẽ có diện tích tô màu nhiều. Dù tập trắng hay tập đen thì màu vàng thiên nhiên này vẫn thể hiện nét độc đáo. Nhờ thế mà môn tập vẽ của tôi và các bạn nghèo không bao giờ bị điểm kém.
Tuy nhiên, sau mỗi lần vẽ, đôi tay của tôi lem luốc màu vàng cứng đầu, cọ rửa đến cả tuần không hết. Trâm bầu gần gũi với trẻ con nhưng cũng là nỗi ám ảnh kinh khủng. Những lần chúng tôi làm sai, ham chơi, lì lợm, ba mẹ hoặc ông bà hay bẻ một nhánh trâm bầu nhỏ, tuốt lá rồi đét vào mông. Đau không thể tả.
Thêm nữa, hạt trâm bầu thường được cha mẹ nấu nước uống để trị giun cho tôi. Chao ôi, cái vị đắng sao mà ám ảnh đến thế, cứ nghèn nghẹn ngay cuống họng. Dù sau mỗi lần xổ giun, tôi được cha mẹ cho vài viên kẹo nhưng vẫn không hết đắng.
Giờ thì những rặng trâm bầu không còn nữa. Người ta đốn sạch để trồng những cây có giá trị kinh tế. Có chăng chỉ là một, hai cây mọc lẻ loi trên các gò đê xa tít tắp. Những lần về thăm nhà, tôi hay chạy một mạch ra đồng chỉ để tìm những cây trâm bầu cô đơn ôn lại kỷ niệm đẹp thời niên thiếu.
Để rồi, tôi say theo men đất trời, chạy ngược về miền ký ức thân thương. Nơi ấy, có những rặng trâm bầu xanh um trải dài ngút mắt...
Để rồi, tôi say theo men đất trời, chạy ngược về miền ký ức thân thương. Nơi ấy, có những rặng trâm bầu xanh um trải dài ngút mắt...