Phố Nguyễn Trung Ngạn, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội
Chuyển động Hà Nội - Ngày đăng : 22:48, 03/08/2019
Phố Nguyễn Trung Ngạn dài 46m, rộng 3m.
Đây nguyên là đất thông Yên Hội, tổng Hậu Nghiêm, huyện Thọ Xương cũ. Tới giữa thế kỷ XIX, thôn này hợp với thôn Cảm Ứng thành thôn Cảm Hội (tổng Hậu Nghiêm cũng đổi tên là Thanh Nhàn).
Thời Pháp thuộc, đây là đường 272 (voie 272), có ngách thông sang phố Lò Đúc.
Nay thuộc phường Phạm Đình Hổ, quận Hai Bà Trưng.
Nguyễn Trung Ngạn (1289-1370) hiệu là Giới Hiên, người làng Thổ Hoàng, huyện Ân Thi, tỉnh Hải Dương. Thuở nhỏ đã nổi tiếng là thần đồng. Năm 16 tuổi (1304) ông đỗ hoàng giáp cùng khoa với Mạc Đĩnh Chi (đỗ trạng nguyên).
Nguyễn Trung Ngạn có tài tổ chức hành chính và kinh tế. Năm 1337, giữ chức Tào vận sứ ở lộ Khoái Châu (nay thuộc Hưng Yên) ông có đặt ra lệ dựng kho chứa thóc thuế để chẩn cấp cho dân nghèo đói. Vua Trần Hiến Tông tán thưởng việc làm này và đã ra lệnh cho các lộ bắt chước làm theo. Năm 1341, ông được cử làm Kinh sư đại doãn tức là chức quan đứng đầu kinh thành Thăng Long.
Ông có thể lại tập thơ chữ Hán gọi là “Giới Hiên thi tập”, biểu lộ một tình cảm yêu mến đất nước, quê hương. Năm 1335 ông theo Trần Minh Tông đi đánh dẹp các tù trưởng nước Lão Qua quấy rối biên giới phía tây Nghệ An. Khi chiến thắng trở về, Minh Tông sai ông làm bài văn bia ghi công khắc lên vách núi thôn Trầm Hương, nay là xã Bồng Khê, huyện Con Cuông, tỉnh Hà Tĩnh. Bia đó được khắc tháng 12 nhuận, năm Ất Hợi (1335) nay vẫn còn rõ nét.
Ngoài ra, ông cùng Trương Hán Siêu soạn bộ Hình luật thư và Hoàng triều đại điển là những pho sách về pháp chế đường thời.
Ở Hà Nội, có nhiều nơi thờ ông, ví dụ đền Tiên Hạ ở trong ngõ Phất Lộc, đền Mỹ Lộc ở phố Nguyễn Hữu Huân, đền Hương Tượng ở phố Mã Mây...