Chùa Đức Viên
Chuyển động Hà Nội - Ngày đăng : 19:26, 20/05/2022
Chùa Đức Viên không chỉ là nơi thờ Phật mà còn thờ danh nhân Chu Văn An. Xưa kia, vị trí đối diện cổng chùa (đầu ngã ba phố Lê Ngọc Hân - Trần Xuân Soạn ngày nay) vốn là đình làng Phương Viên - nơi thờ danh nhân Chu Văn An. Đến đầu thế kỷ XX, dưới thời Pháp thuộc, ngôi đình bị dỡ bỏ. Do đó, dân làng đã chuyển bài vị, long ngai của Thành hoàng Chu Văn An cùng nhiều đồ tế khí sang chùa Đức Viên để tiếp tục thờ ngài.
Được xây dựng vào khoảng đầu thế kỷ XIX, chùa Đức Viên ban đầu chỉ là một chùa nhỏ đơn sơ. Theo ghi chép trên tấm bia “Hồng Đức giáp, Phương Viên hộ thứ 5” dựng năm Bảo Đại 16 (1941), sau khi bị hỏa hoạn, các vị sư trụ trì đã quyên góp để tô tượng, đúc chuông và tu sửa lại chùa với quy mô lớn, đưa Đức Viên trở thành một trong những ngôi chùa tráng lệ nhất Hà thành lúc bấy giờ.
Sau lần trùng tu lớn nhất vào năm 1950, đến nay, chùa Đức Viên vẫn mang nét phong cách nghệ thuật tiêu biểu của thời kỳ nhà Nguyễn với lối kiến trúc hình chữ “đinh”, gồm các hạng mục: Tam quan, chùa chính, nhà tổ, nhà mẫu, nhà khách. Tam quan chùa sau khi được xây dựng lại có quy mô khá hoành tráng, theo kiểu chồng diêm, gồm hai tầng tám mái lợp ngói giả ống; chính giữa bờ nóc trang trí hoa văn với đề tài mặt hổ phù, cá hóa rồng, hoa cúc cách điệu... Hai cổng bên đắp nổi hình tứ linh, tứ quý.
Khu chùa chính gồm 3 gian tiền đường, 3 gian thượng điện, có kết cấu kiểu “chồng rường giá chiêng”. Họa tiết trang trí trên các bức cốn, vách mang nét đặc trưng của phong cách nghệ thuật thời Nguyễn như chữ triện, hoa cúc cách điệu, lá lật, tứ linh, tứ quý... cùng đại tự, câu đối, cuốn thư sơn son thếp vàng lộng lẫy. Bên trái chùa còn có nhà mẫu gồm 3 gian. Tiếp đến là nhà tổ 5 gian là nơi thờ các vị sư tổ.
Trong chùa Đức Viên hiện còn lưu giữ các bức tượng tròn được tạo tác tỉ mỉ, công phu, mang tính nghệ thuật như: Bộ tượng Tam thế, A di đà Tam Tôn, tòa Cửu Long... Ngoài ra còn có hệ thống hoành phi, câu đối, cửa võng, hương án, 5 tấm bia đá, 2 chuông đồng thời Nguyễn và bản sao cuốn thần phả về Thành hoàng Chu Văn An. Năm 2003, chùa Đức Viên được xếp hạng Di tích kiến trúc nghệ thuật cấp thành phố.