Văn hóa - Xã hội

Vai trò của thanh niên và cán bộ Đoàn với xây dựng tương lai xanh bền vững

Ly Ly 10:25 29/12/2025

Chung tay bảo vệ môi trường không cần bắt đầu từ những dự án lớn, mà bắt đầu từ mỗi gia đình, mỗi người dân, mỗi đoàn viên thanh niên. Khi từng hành động nhỏ được thực hiện một cách tự giác và thường xuyên, chúng sẽ tạo nên sự thay đổi lớn cho cộng đồng.

Giảm đốt rơm rạ – thay đổi thói quen vì môi trường và sức khỏe cộng đồng

Sau mỗi mùa thu hoạch, tình trạng đốt rơm rạ vẫn diễn ra phổ biến tại nhiều vùng nông thôn. Những cánh đồng mịt mù khói không chỉ gây ô nhiễm không khí nghiêm trọng mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người dân, đặc biệt là người già, trẻ nhỏ và những người mắc bệnh về hô hấp.

Theo các chuyên gia môi trường, khói từ đốt rơm rạ chứa nhiều bụi mịn và khí độc, góp phần làm gia tăng ô nhiễm không khí và phát thải khí nhà kính. Đây là một trong những nguyên nhân khiến chất lượng không khí tại nhiều khu vực nông thôn suy giảm rõ rệt vào mùa gặt.

2.jpg

Nguyên nhân của tình trạng này xuất phát từ thói quen lâu đời và nhận thức còn hạn chế của một bộ phận người dân. Nhiều người cho rằng đốt rơm rạ là cách nhanh nhất để dọn đồng ruộng, chuẩn bị cho vụ mùa tiếp theo. Tuy nhiên, thực tế cho thấy rơm rạ không phải là chất thải bỏ đi mà là nguồn tài nguyên có giá trị nếu được tái sử dụng hợp lý.

Những năm gần đây, nhiều địa phương đã tích cực tuyên truyền và triển khai các mô hình thay thế việc đốt rơm rạ. Rơm rạ được thu gom để ủ phân hữu cơ, trồng nấm, làm thức ăn chăn nuôi hoặc nguyên liệu sản xuất sinh khối. Các mô hình này không chỉ giảm ô nhiễm môi trường mà còn giúp nông dân tăng thu nhập, tiết kiệm chi phí sản xuất.

Đặc biệt, lực lượng thanh niên và cán bộ Đoàn đã đóng vai trò quan trọng trong việc thay đổi nhận thức cộng đồng. Thông qua các chiến dịch truyền thông, hoạt động tình nguyện, thanh niên trực tiếp hướng dẫn người dân cách xử lý rơm rạ thân thiện với môi trường. Sự gần gũi, năng động của thanh niên giúp thông điệp bảo vệ môi trường được tiếp nhận dễ dàng hơn.

Việc giảm đốt rơm rạ không chỉ là yêu cầu về môi trường mà còn là trách nhiệm đối với sức khỏe cộng đồng. Khi thói quen cũ được thay thế bằng những giải pháp mới, bền vững hơn, môi trường nông thôn sẽ trong lành, an toàn hơn cho người dân.

Thay đổi thói quen không thể diễn ra trong ngày một ngày hai, nhưng với sự kiên trì của các cấp, các ngành và sự chung tay của cộng đồng, việc chấm dứt đốt rơm rạ hoàn toàn có thể trở thành hiện thực trong tương lai gần.

Biogas – giải pháp kép cho môi trường và kinh tế nông hộ

Chăn nuôi là ngành kinh tế quan trọng ở nông thôn, song cũng là nguồn phát sinh lượng lớn chất thải gây ô nhiễm môi trường nếu không được xử lý đúng cách. Phân gia súc, gia cầm xả trực tiếp ra môi trường không chỉ gây mùi hôi, ô nhiễm nguồn nước mà còn tiềm ẩn nguy cơ lây lan dịch bệnh.

Trong bối cảnh đó, mô hình biogas được xem là giải pháp hiệu quả, mang lại lợi ích kép cả về môi trường và kinh tế. Hầm biogas giúp xử lý chất thải chăn nuôi thông qua quá trình phân hủy yếm khí, tạo ra khí sinh học phục vụ nhu cầu nấu nướng, sinh hoạt của hộ gia đình.

0.jpg

Việc sử dụng biogas giúp các hộ chăn nuôi tiết kiệm đáng kể chi phí nhiên liệu, đồng thời giảm phụ thuộc vào các nguồn năng lượng truyền thống. Phần bã thải sau biogas tiếp tục được sử dụng làm phân bón hữu cơ, góp phần hình thành chu trình sản xuất khép kín, thân thiện với môi trường.

Thực tế cho thấy, nhiều địa phương đã triển khai thành công mô hình biogas và đạt hiệu quả rõ rệt. Môi trường chăn nuôi được cải thiện, tình trạng ô nhiễm giảm đáng kể, đời sống người dân được nâng cao. Đặc biệt, mô hình này phù hợp với điều kiện của các hộ chăn nuôi vừa và nhỏ.

Lực lượng thanh niên đã tích cực tham gia hỗ trợ xây dựng, vận hành và tuyên truyền về lợi ích của biogas. Thông qua các đội hình tình nguyện, thanh niên giúp người dân tiếp cận kỹ thuật mới, nâng cao hiệu quả sử dụng công trình biogas.

Có thể khẳng định, phát triển biogas là hướng đi đúng đắn trong xử lý chất thải chăn nuôi. Khi được nhân rộng và quản lý tốt, mô hình này sẽ góp phần quan trọng vào mục tiêu bảo vệ môi trường và phát triển nông thôn bền vững.

Tái chế phụ phẩm nông nghiệp – mở hướng khởi nghiệp xanh cho thanh niên

Phụ phẩm nông nghiệp như vỏ trái cây, bã mía, vỏ cà phê, trấu… từ lâu bị xem là chất thải gây ô nhiễm. Tuy nhiên, với tư duy mới, nhiều địa phương và bạn trẻ đã biến những phụ phẩm này thành nguồn nguyên liệu cho các mô hình sản xuất, kinh doanh thân thiện môi trường.

5.jpg

Thực tế cho thấy, phụ phẩm nông nghiệp có thể được tái chế thành phân hữu cơ, nhiên liệu sinh học, vật liệu thủ công mỹ nghệ hoặc sản phẩm tiêu dùng xanh. Những mô hình này không chỉ góp phần giảm lượng rác thải ra môi trường mà còn tạo ra giá trị kinh tế đáng kể.

Đáng chú ý, nhiều thanh niên đã mạnh dạn khởi nghiệp từ tái chế phụ phẩm nông nghiệp. Từ những sáng kiến nhỏ, các mô hình dần được mở rộng, tạo việc làm cho lao động địa phương và đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của thị trường về sản phẩm xanh.

7.jpg

Các tổ chức Đoàn – Hội đã đóng vai trò đồng hành, hỗ trợ thanh niên thông qua đào tạo kỹ năng, kết nối nguồn vốn và thị trường. Sự hỗ trợ này giúp các mô hình khởi nghiệp xanh phát triển bền vững, tránh tình trạng tự phát, manh mún.

Khởi nghiệp từ tái chế phụ phẩm nông nghiệp không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn góp phần lan tỏa lối sống thân thiện với môi trường. Đây là hướng đi phù hợp với xu thế phát triển xanh, kinh tế tuần hoàn mà nhiều quốc gia đang theo đuổi.

Nâng cao nhận thức cộng đồng – yếu tố then chốt trong bảo vệ môi trường nông thôn

Trong công tác bảo vệ môi trường, nhận thức của cộng đồng đóng vai trò quyết định. Dù có nhiều giải pháp kỹ thuật tiên tiến, nếu người dân chưa hiểu rõ và chưa sẵn sàng thay đổi thói quen, hiệu quả mang lại sẽ không cao.

Tại nhiều vùng nông thôn, thói quen xả rác bừa bãi, đốt rơm rạ, xử lý chất thải chăn nuôi thiếu khoa học vẫn còn tồn tại. Điều này cho thấy công tác tuyên truyền, giáo dục môi trường cần được thực hiện thường xuyên, liên tục và phù hợp với từng đối tượng.

1.jpg

Các tổ chức Đoàn – Hội đã và đang triển khai nhiều hình thức tuyên truyền sáng tạo, dễ tiếp cận như truyền thông trực quan, sinh hoạt chuyên đề, hoạt động trải nghiệm thực tế. Thông qua đó, người dân hiểu rõ hơn về tác hại của ô nhiễm môi trường và lợi ích lâu dài của việc tái chế chất thải.

Khi nhận thức được nâng cao, người dân sẽ chủ động tham gia vào các hoạt động bảo vệ môi trường. Sự thay đổi từ chính cộng đồng là nền tảng vững chắc để các mô hình môi trường phát huy hiệu quả bền vững.

Gắn bảo vệ môi trường với xây dựng nông thôn mới bền vững

Bảo vệ môi trường là một trong những tiêu chí quan trọng trong chương trình xây dựng nông thôn mới. Môi trường sạch, cảnh quan đẹp không chỉ nâng cao chất lượng cuộc sống mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế – xã hội.

Nhiều địa phương đã lồng ghép nội dung xử lý, tái chế chất thải hữu cơ vào các phong trào xây dựng nông thôn mới. Các mô hình “khu dân cư xanh – sạch – đẹp”, “tuyến đường thanh niên tự quản” đã góp phần thay đổi diện mạo nông thôn.

Lực lượng thanh niên đóng vai trò nòng cốt trong việc triển khai và duy trì các mô hình này. Sự năng động, sáng tạo của thanh niên giúp các phong trào môi trường không mang tính hình thức mà đi vào thực chất.

Gắn bảo vệ môi trường với xây dựng nông thôn mới chính là hướng đi đúng đắn, bảo đảm sự phát triển hài hòa giữa kinh tế, xã hội và môi trường.

Chung tay từ những việc nhỏ để xây dựng tương lai xanh bền vững

Bảo vệ môi trường không còn là khẩu hiệu mang tính phong trào mà đã trở thành yêu cầu cấp thiết trong quá trình phát triển kinh tế – xã hội hiện nay. Đặc biệt tại khu vực nông thôn, nơi phát sinh lượng lớn chất thải hữu cơ và phụ phẩm nông nghiệp, việc thay đổi thói quen xử lý rác thải có ý nghĩa quyết định đến chất lượng môi trường sống và sự phát triển bền vững lâu dài.

Thực tế cho thấy, nhiều vấn đề môi trường nghiêm trọng bắt nguồn từ những hành động rất nhỏ trong đời sống hằng ngày. Việc xả rác bừa bãi, đốt rơm rạ sau thu hoạch, xử lý chất thải chăn nuôi không đúng quy trình đã và đang gây ô nhiễm đất, nước, không khí, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng. Tuy nhiên, cũng chính từ những hành động nhỏ ấy, nếu được thay đổi theo hướng tích cực, sẽ tạo ra những chuyển biến lớn trong công tác bảo vệ môi trường.

4.jpg

Phân loại rác tại nguồn, tái chế rác hữu cơ, tận dụng phụ phẩm nông nghiệp là những việc hoàn toàn có thể thực hiện ngay tại mỗi hộ gia đình. Khi thức ăn thừa, lá cây, rơm rạ được thu gom, xử lý đúng cách để ủ phân hữu cơ hoặc tái sử dụng trong sản xuất, lượng rác thải ra môi trường sẽ giảm đáng kể. Đồng thời, người dân còn có thêm nguồn phân bón tự nhiên, góp phần cải tạo đất và giảm chi phí sản xuất.

Không đốt rơm rạ, không xả thải trực tiếp ra ao hồ, kênh mương cũng là những hành động đơn giản nhưng mang lại hiệu quả lớn. Khi những thói quen cũ, gây hại cho môi trường được thay thế bằng cách làm mới, thân thiện hơn, chất lượng không khí và nguồn nước ở nông thôn sẽ được cải thiện rõ rệt. Đây là nền tảng quan trọng để nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.

3.jpg

Trong quá trình đó, vai trò của thanh niên và cán bộ Đoàn đặc biệt quan trọng. Với tinh thần xung kích, trách nhiệm và sáng tạo, thanh niên là lực lượng đi đầu trong việc thực hiện và lan tỏa các hành động bảo vệ môi trường. Thông qua các phong trào như “Ngày Chủ nhật xanh”, “Thanh niên với môi trường”, “Làng quê xanh – sạch – đẹp”, những việc làm nhỏ đã được nhân lên thành hành động tập thể, tạo sức lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng.

Cán bộ Đoàn không chỉ trực tiếp tham gia mà còn đóng vai trò tổ chức, dẫn dắt, tuyên truyền, giúp người dân hiểu rõ lợi ích lâu dài của việc bảo vệ môi trường. Khi người dân được cung cấp đầy đủ thông tin, được hướng dẫn cụ thể và chứng kiến hiệu quả thực tế, sự thay đổi trong nhận thức và hành vi sẽ diễn ra bền vững hơn.

Bảo vệ môi trường từ những việc nhỏ cũng chính là cách xây dựng nền tảng cho kinh tế tuần hoàn và phát triển bền vững. Khi chất thải được tái chế, tái sử dụng, tài nguyên được tiết kiệm, chi phí sản xuất giảm, môi trường được bảo vệ, lợi ích mang lại không chỉ cho hiện tại mà còn cho các thế hệ tương lai.

Xây dựng tương lai xanh là trách nhiệm chung của toàn xã hội. Và chính từ những việc làm nhỏ, thiết thực hôm nay, chúng ta đang góp phần kiến tạo một môi trường sống an toàn, trong lành và bền vững cho ngày mai./.

Ly Ly