Trung tâm Lưu trữ quốc gia tiếp nhận tài liệu quý của hai nhạc sĩ An Thuyên và Võ Vang
Đây là sự kiện quan trọng không chỉ nhằm bảo tồn các giá trị văn hóa nghệ thuật đương đại mà còn tôn vinh những công lao, đóng góp của 2 nhạc sĩ - những người nghệ sĩ - chiến sĩ - đã dùng âm nhạc để khắc họa tâm hồn Việt Nam.
Trung tâm Lưu trữ quốc gia III (Cục Văn thư và Lưu trữ Nhà nước) vừa tổ chức tiếp nhận tài liệu, hiện vật của nhạc sĩ An Thuyên và nhạc sĩ Võ Vang - hai gương mặt tiêu biểu của nền âm nhạc Việt Nam hiện đại, đã được tặng giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật.
Các tài liệu gia đình hai nhạc sĩ trao tặng bao gồm bản thảo, kỷ vật, hình ảnh và hồ sơ sáng tác. Qua đó, bổ sung một cái nhìn toàn diện về quá trình sáng tạo, cống hiến và tâm huyết của hai nhạc sĩ với âm nhạc cách mạng, dân ca và thính phòng.
Thiếu tướng, nhạc sĩ An Thuyên (1949-2015) sinh tại Nghệ An, là một trong những tên tuổi lớn, có ảnh hưởng sâu rộng trong nền âm nhạc Việt Nam hiện đại. Trước 1967, ông tốt nghiệp trường Văn hóa nghệ thuật Nghệ An, sau đó về công tác ở Ty Văn hóa Nghệ An. Năm 1975, nhạc sĩ An Thuyên nhập ngũ, rồi công tác ở Đoàn Văn công Quân khu 4 với vai trò nhạc công.
Năm 1981-1988, ông học tại Nhạc viện Hà Nội (nay là Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam), chuyên ngành Sáng tác âm nhạc bậc đại học, sau đó về công tác Phòng Văn nghệ Quân đội.
Năm 1992, ông chuyển về công tác tại Trường Đại học Văn hóa - Nghệ thuật Quân đội, giữ chức Hiệu trưởng từ 1993-2008.
Nhạc sĩ An Thuyên nổi tiếng với những sáng tác giàu âm hưởng dân ca, đặc biệt là dân ca Nghệ Tĩnh, mang tính trữ tình sâu lắng. Các ca khúc tiêu biểu của nhạc sĩ như Ca dao em và tôi, Neo đậu bến quê, Đêm nghe hát đò đưa nhớ Bác, Hà Tĩnh mình thương, Huế thương, Em chọn lối này…
Ông còn sáng tác nhiều kịch hát, nhạc phim, khí nhạc (như Concerto cho sáo và dàn nhạc giao hưởng) và phần âm nhạc cho khoảng 60 vở kịch nói, tuồng, chèo. Năm 2007, ông được tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật với các tác phẩm Em chọn lối này, Đêm nghe hát đò đưa nhớ Bác, Hành quân lên Tây Bắc, Khi xe tăng qua miền quan họ, thanh xướng kịch Nguyễn Công Trứ.
Nhạc sĩ Võ Vang tên khai sinh là Vũ Văn Vang, sinh ngày 10/4/1952 tại xã Phú Sơn, thị trấn Hưng Nhân, huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình nay là xã Long Hưng, Hưng Yên. Ông là một nhạc sĩ trưởng thành từ Quân đội, đã dâng hiến trọn cuộc đời mình cho sự nghiệp sáng tác âm nhạc, để lại một di sản phong phú, đặc biệt là dòng nhạc mang tính sử thi, cách mạng và thính phòng.
Ông là một trong những tác giả tham gia sáng tác và đạo diễn chương trình nghệ thuật đồ sộ và hoành tráng kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội.
Sự nghiệp sáng tác của ông vẫn không ngừng nghỉ, là một hình mẫu nghệ sĩ tận tâm, đã dùng chính cuộc đời và lý tưởng của mình để tạo nên những thanh âm vừa hùng tráng, lại vừa lắng đọng, góp phần làm phong phú thêm kho tàng âm nhạc Việt Nam.
Nhạc sĩ Võ Vang nổi tiếng với khả năng kiến tạo những tác phẩm có quy mô lớn, giàu cảm xúc và sự nghiêm cẩn trong cấu trúc. Ông sáng tác nhiều tác phẩm nổi tiếng như: Dấu chân mẹ. Trio (Violon, Cello, Piano), Nơi mặt trăng mặt trời gặp nhau; Hợp xướng: Biển trời linh thiêng, Mãi mãi là bộ đội Cụ Hồ; Ca khúc thiếu nhi: Mỗi khi nhìn lên ảnh Bác.
Ông còn là tác giả của nhiều hợp xướng và tác phẩm khí nhạc thính phòng quan trọng, trong đó nổi bật là Hợp xướng Biển trời linh thiêng, thể hiện sự tâm huyết với chủ đề lịch sử và chủ quyền dân tộc.
Nhạc sĩ Võ Vang đã vinh dự nhận Huân chương chiến công hạng nhất, Huân chương bảo vệ Tổ quốc. Năm 2011, ông là một trong 10 gương mặt được trao Danh hiệu công dân Thủ đô tiêu biểu.
Năm 2022, ông vinh dự nhận Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật với các tác phẩm: Nơi mặt trăng mặt trời gặp nhau, Ngẫu hứng Huế và Hợp xướng: Biển trời linh thiêng cùng nhiều giải thưởng cao quý khác.
Lễ tiếp nhận diễn ra với sự tham dự của đại diện gia đình cố nhạc sĩ An Thuyên, nhạc sĩ Võ Vang cùng một số người thân, bạn bè và học trò của 2 nhạc sĩ.
Bà Trần Việt Hoa – Giám đốc Trung tâm Lưu trữ quốc gia III – đại diện đơn vị tiếp nhận các tài liệu từ năm 1975 đến 2025, bao gồm tư liệu sáng tác, hợp xướng, khí nhạc, các bản thảo, hình ảnh và tài liệu tiểu sử liên quan đến sự nghiệp âm nhạc của 2 nhạc sĩ.
Phát biểu tại buổi lễ, bà Trần Việt Hoa chia sẻ: “Chúng tôi rất vui mừng khi được sự đồng ý của gia đình nhạc sĩ An Thuyên và nhạc sĩ Võ Vang, đã bố trí thời gian để đến tham quan các khu vực tài liệu.
Đặc biệt, trong thời gian qua, các gia đình cũng đã phối hợp với trung tâm khảo sát và đưa một số khối tài liệu. Trong đó có các bản thảo, bức ảnh, cũng như các tài liệu liên quan đến cuộc đời và quá trình hoạt động nghệ thuật của các nhạc sĩ, về trung tâm để phục vụ công tác bảo quản và phát huy giá trị văn hóa nghệ thuật của đất nước”.
Bà Hoa cũng nhấn mạnh rằng, hiện trung tâm quản lý gần 200 khối tài liệu cá nhân, bao gồm của các nhà hoạt động chính trị, nhà khoa học, nghệ sĩ, trong đó có nhiều nhạc sĩ, thể hiện sự phong phú và đa dạng của kho lưu trữ quốc gia.
“Chúng tôi mong quý vị sẽ tiếp tục dành thời gian tham quan các khu vực lưu trữ, để hiểu thêm về quá trình bảo quản và phát huy giá trị của những di sản quý báu này”, bà Hoa nói./.