TP Huế số hóa, bảo tồn và phát huy giá trị tư liệu Hán Nôm giai đoạn 2026 – 2030
TP Huế tiếp tục sưu tầm, số hóa, bảo quản, phục hồi và phát huy giá trị tư liệu Hán Nôm giai đoạn 2026 – 2030.
Cố đô Huế là nơi lưu giữ khối lượng lớn tư liệu Hán Nôm ở trong các dòng họ, làng xã, cơ sở tôn giáo, tư gia… với các loại hình tư liệu vô phong phú từ sắc phong, chiếu chỉ, chế phong, gia phả, địa bạ, đinh bạ, hương ước, văn bản hành chính, văn học, y học, lịch sử, văn cúng… tất cả đều là những chứng tích quý báu phản ánh tiến trình lịch sử, văn hóa, phong tục, tập quán và cả đời sống tinh thần của người dân xứ Huế qua nhiều thế kỷ.
Để gìn giữ, bảo tồn và phát huy giá trị hệ thống di sản tư liệu Hán Nôm, trong những năm qua Sở Văn hóa và Thể thao TP Huế đã chỉ đạo Thư viện Tổng hợp TP Huế phối hợp với các đơn vị, các nhà nghiên cứu và cộng đồng dân cư tiến hành sưu tầm, số hóa hệ thống văn bản Hán Nôm làng xã. Đến nay, đã có gần 500.000 văn bản Hán Nôm được sưu tầm, phân loại và số hóa hình thành một nguồn tư liệu đồ sộ, có giá trị khoa học.
Từ thành quả đạt được, nhiều công trình nghiên cứu, biên soạn và xuất bản đã được triển khai, góp phần khẳng định vai trò quan trọng của di sản Hán Nôm trong đời sống học thuật và văn hóa của Huế.
Nhằm tiếp tục sưu tầm và bổ sung nguồn tư liệu Hán Nôm của TP Huế và góp phần lưu giữ những giá trị di sản quý hiếm, khai thác và phát huy hiệu quả các tài liệu Hán Nôm đã được sưu tầm, phục vụ nhu cầu nghiên cứu của bạn đọc, học giả và giới chuyên môn trong các lĩnh vực lịch sử, văn hóa, xã hội, kinh tế, chính trị. Đồng thời, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong bảo tồn và phát huy giá trị di sản Hán Nôm và hình thành cơ sở dữ liệu khoa học, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tra cứu, tiếp cận và sử dụng nguồn tư liệu Hán Nôm.
Mới đây, Phó Chủ tịch thường trực UBND TP Huế Nguyễn Thanh Bình đã ký ban hành Kế hoạch số 408/KH-UBND ngày 6/10/2025 tiếp tục sưu tầm, số hóa, bảo quản, phục hồi và phát huy giá trị tư liệu Hán Nôm trên địa bàn TP Huế giai đoạn 2026 – 2030. Cụ thể, giai đoạn 2026 - 2030 sẽ triển khai thực hiện sưu tầm, số hóa, phiên âm và dịch nghĩa các loại tư liệu Hán Nôm quý hiếm lưu giữ tại làng, dòng họ, tư gia, cơ sở tôn giáo… (sắc phong, chế phong, chiếu chỉ, gia phả, địa bạ, đinh bạ, hương ước, văn bản hành chính, văn học, y học, lịch sử, văn cúng…) nhằm bảo tồn và tạo nguồn dữ liệu có giá trị. Phân loại, biên mục và bảo quản tư liệu theo nguyên tắc thư viện học, xác định giá trị và lựa chọn tu bổ, phục hồi, lưu trữ an toàn, nâng cao tuổi thọ tư liệu.
Hướng dẫn, tập huấn nghiệp vụ về bảo quản, phục hồi tư liệu cho cán bộ thư viện và chủ sở hữu tư liệu tại địa phương nhằm nâng cao năng lực chuyên môn. Biên soạn, xuất bản và phổ biến ấn phẩm giới thiệu tư liệu Hán Nôm, đồng thời tổ chức các hoạt động triển lãm, trưng bày, truyền thông và quảng bá di sản đến cộng đồng. Xây dựng, hoàn thiện cơ sở dữ liệu số Hán Nôm.
Thúc đẩy nghiên cứu và khai thác chiều sâu học thuật từ tư liệu Hán Nôm, xuất bản chuyên khảo, công trình khoa học về lịch sử, văn hóa, xã hội, luật tục, phong tục làng xã… dựa trên nguồn tư liệu sưu tầm. Tăng cường hợp tác, trao đổi học thuật trong và ngoài nước và tổ chức khảo sát, học tập kinh nghiệm về quản lý, sưu tầm, số hóa, bảo quản và phát huy giá trị di sản Hán Nôm…
Qua kế hoạch, TP Huế một lần nữa khẳng định quyết tâm gìn giữ và phát huy kho tàng tri thức Hán Nôm như một phần cốt lõi của di sản văn hóa Huế không chỉ phục vụ công tác nghiên cứu mà còn góp phần nuôi dưỡng bản sắc và khơi dậy niềm tự hào văn hóa trong cộng đồng.