Kỷ niệm 71 năm Giải phóng Thủ đô:Chủ tịch Hồ Chí Minh - Người đặt nền tảng định hướng phát triển Thủ đô Hà Nội
GS.TS Phùng Hữu Phú, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng - nguyên Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội, nguyên Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương, khẳng định: “Với tầm nhìn xa trông rộng, suy nghĩ, ý tưởng và những ý kiến chỉ đạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đặt nền tảng định hướng phát triển Thủ đô Hà Nội trong hơn 70 năm qua”.
Theo GS. TS Phùng Hữu Phú, trong cuộc đời phấn đấu, hy sinh vì nước, vì dân vô cùng phong phú, cao đẹp, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã có 17 năm gắn bó với Hà Nội. Người thân thiết gọi Hà Nội là “Thủ đô ta”, thường xuyên quan tâm chỉ đạo hoạt động của Đảng bộ, chính quyền, Mặt trận và các tổ chức chính trị - xã hội ở Thủ đô, đặc biệt quan tâm đến đời sống của các tầng lớp nhân dân Hà Nội.
“Chủ tịch Hồ Chí Minh trăn trở, suy tư về phương hướng phát triển Hà Nội sao cho tương xứng với tầm vóc của Thủ đô ngàn năm văn hiến. Với tầm nhìn xa trông rộng, suy nghĩ, ý tưởng và những ý kiến chỉ đạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đặt nền tảng định hướng phát triển Thủ đô Hà Nội trong hơn 70 năm qua” - GS.TS Phùng Hữu Phú, khẳng định.
Nhân dân Thủ đô ta có truyền thống cách mạng vẻ vang và lòng nồng nàn yêu nước, tôi chắc rằng đồng bào Thủ đô sẽ hăng hái phấn đấu làm cho mọi ngành hoạt động của Thủ đô ngày thêm phát triển, để làm gương mẫu, để dẫn đầu cho nhân dân cả nước trong công cuộc củng cố hòa bình, thực hiện thống nhất, hoàn thành độc lập và dân chủ trong khắp nước ta; để xây dựng một đời sống sung sướng, tươi đẹp, thái bình mãi mãi cho con cháu chúng ta.
Chủ tịch Hồ Chí Minh phát biểu trong buổi tiếp đoàn đại biểu các tầng lớp nhân dân Thủ đô, ngày 16/10/1954 khi Thủ đô Hà Nội vừa giải phóng.
Những ngày tháng đầu mới giành được độc lập, Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng Trung ương Đảng đã quyết định chọn Hà Nội làm Thủ đô của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Quyết định này đã được ghi vào Hiến pháp đầu tiên của nước Việt Nam mới, năm 1946.
Trong bối cảnh đất nước “ngàn cân treo sợi tóc”, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã kêu gọi, phát huy từ sớm vai trò tiên phong trên thực tế của Đảng bộ, nhân dân Hà Nội trong công cuộc đấu tranh chống giặc đói, giặc dốt, giặc ngoại xâm; nổ súng mở đầu cho toàn quốc kháng chiến và tiến hành cuộc chiến đấu kìm chân thực dân xâm lược suốt 60 ngày đêm khói lửa với tinh thần “Quyết tử để Tổ quốc quyết sinh”.
Suốt 9 năm trường kỳ kháng chiến chống thực dân xâm lược, Chủ tịch Hồ Chí Minh theo dõi sát sao, động viên, chỉ đạo kịp thời phong trào kháng chiến của nhân dân Hà Nội với niềm tin tưởng Hà Nội nêu gương dũng cảm cho toàn quốc.
Ngày 10 tháng 10 năm 1954, Hà Nội được giải phóng, Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng Trung ương Đảng trở về Thủ đô. Từ đó, Bác Hồ đã có nhiều dịp tiếp xúc với các tầng lớp nhân dân Thủ đô, làm việc với Đảng bộ, hệ thống chính trị Hà Nội, chủ trì các phiên họp của Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng bàn về quy hoạch phát triển Thủ đô...
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết 73 bài, có nhiều phát biểu quan trọng về Hà Nội gửi gắm tình cảm yêu thương, tự hào, mong muốn, kỳ vọng và những điều nhắn nhủ đối với Đảng bộ, Nhân dân Hà Nội. Từ những bài viết, bài phát biểu, những việc làm của Người tỏa sáng những luận điểm nền tảng, định hướng cho sự phát triển của Thủ đô Hà Nội.
Trước hết, Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh mục tiêu xây dựng Hà Nội thành Thủ đô xã hội chủ nghĩa bình yên, tươi đẹp, phồn thịnh về vật chất, tinh thần.
Thứ hai, Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ, người Hà Nội, nhân dân Hà Nội cần giữ gìn thuần phong, mỹ tục, xứng đáng là chủ nhân miền đất “thứ nhất kinh kỳ”, Thủ đô “ngàn năm văn hiến”; phải đoàn kết, tự giác đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước sôi nổi, liên tục, thiết thực, xây dựng Hà Nội thành thành phố gương mẫu cho cả nước.
Thứ ba, Bác Hồ căn dặn, Thủ đô Hà Nội phải phát triển toàn diện đồng bộ, chăm lo phát triển kinh tế gắn với phát triển văn hóa, giáo dục, quản lý xã hội, xây dựng đời sống mới...
Thứ tư, quy hoạch phát triển Thủ đô Hà Nội phải phù hợp với quy luật tự nhiên và thuận theo lòng người, hài hòa các nhân tố “thiên thời, địa lợi, nhân hòa”; thiết kế phải đồng bộ, hợp lý, chú trọng hệ thống đường giao thông, hệ thống cây xanh, mạng lưới điện, hệ thống cấp thoát nước, bảo đảm mỹ quan, vệ sinh môi trường, thuận lợi cho phát triển kinh tế, đáp ứng yêu cầu quốc phòng, an ninh, phòng chống thiên tai, thuận tiện cho người dân... Quy hoạch phải đi trước, tính trước, tránh làm đi, làm lại, tốn kém, lãng phí; phải học tập kinh nghiệm quốc tế...
Thứ năm, nhân tố quyết định là thường xuyên củng cố, xây dựng Đảng bộ, trọng tâm là xây dựng chi bộ mạnh, xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên, hội viên thật sự cần, kiệm, liêm chính, chí công vô tư. Đảng bộ Hà Nội phải làm gương mẫu cho các đảng bộ khác; lãnh đạo Hà Nội phải quyết tâm làm cho Hà Nội được trong sạch; cán bộ, đảng viên phải liên hệ mật thiết với nhân dân, phải gương mẫu trong mọi cống tác và đời sống...
“Tư tưởng định hướng và những lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh vẫn vẹn nguyên giá trị, mãi mãi là kim chỉ nam cho quá trình xây dựng, phát triển Thủ đô Hà Nội” – nguyên Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Phùng Hữu Phú, khẳng định./.
Sau 71 năm giải phóng (10/10/1954 - 10/10/2025) và 40 năm đổi mới (1986 - 2025), Hà Nội đã trở thành trung tâm đầu não chính trị - hành chính quốc gia, trung tâm lớn về văn hóa, khoa học, giáo dục, kinh tế và hội nhập quốc tế. Thành phố Hà Nội là 1 trong 17 đô thị lớn nhất thế giới với diện mạo ngày càng văn minh, hiện đại, năng động, sáng tạo... Hà Nội được UNESCO vinh danh Thành phố Vì Hòa bình; gia nhập mạng lưới Thành phố Sáng tạo của UNESCO.
Nhiều chỉ tiêu về phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, giáo dục, quốc phòng, an ninh của Thủ đô Hà Nội đứng đầu cả nước. Quy mô kinh tế năm 2024 của Hà Nội đạt khoảng 63 tỷ USD, với tốc độ tăng trưởng bình quân trên 7%/năm. Những thành tựu nổi bật của Hà Nội đạt được thời gian qua cho thấy sự nỗ lực, quyết tâm của Đảng bộ, Chính quyền và Nhân dân Thủ đô để "Thủ đô ta bình yên, tươi đẹp, mạnh khỏe cả về vật chất và tinh thần" theo lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại.