Thu Hà Nội và những miền ký ức không phai

Tháng Chín, ký ức đưa tôi nhớ về ngày Quốc khánh 2/9 của dân tộc. Nhà tôi ở phố Hàng Bột cũ, mỗi dịp lễ lớn, tôi thường được bố đưa ra phố xem diễu binh, diễu hành. Đến tận bây giờ, tôi vẫn nhớ cảm giác hân hoan của mọi người, mọi nhà đón mừng ngày hội non sông.

Chạm tay tháng Chín, tôi nhớ cảm giác hồi hộp của ngày khai trường đầu tiên trong đời. Tôi choáng ngợp trước không khí rộn rã, náo nhiệt trên sân trường Tô Vĩnh Diện. Bàn tay nhỏ cứ níu vạt áo mẹ không rời. Cô giáo dịu dàng đón tôi vào hàng cùng các bạn. Ngoái lại, tôi thấy mẹ vẫn đứng cuối sân trường, ánh mắt dõi theo... Sau này, khi lần đầu đưa con đi khai giảng năm học, tôi mới thực sử hiểu cảm giác rưng rưng xúc động của mẹ năm nào.

Tháng Chín, khi thu chạm phố Hà thành, một làn hương mỏng nhẹ lan tỏa khắp đất trời, len vào từng con ngõ nhỏ, từng phố cũ tĩnh lặng. Hương mùa thu quyện trong hương hoa sữa đầu mùa, hương cốm non, hương hoa hoàng lan, hương thị chín... Làn hương phiêu bồng ấy chỉ đến vào mùa thu khiến lòng người cứ mãi vương vấn, luyến nhớ khôn nguôi.

Nắng thu Hà thành ẩn giấu nét duyên lạ lắm. Nắng tựa như mật ngọt rót vào tim, đánh thức những ký ức ngọt ngào ngày tháng cũ. Nắng lúng liếng trong ánh mắt những người thầm thương trộm nhớ. Nắng phủ trên những chiếc xe chở cả mùa hoa trên phố. Nắng lấp lánh “dát vàng” trên những ngọn sóng lăn tăn của hồ Tây, hồ Trúc Bạch. Nắng nghiêng soi trên mái ngói thâm nâu nhuốm màu thời gian như một món quà dành tặng thu Hà Nội.

Tháng Chín trong tôi không thể thiếu niềm vui rộn rã của tuổi thơ mỗi dịp Tết Trung thu. Gần đến ngày Tết Trung thu, lũ trẻ chúng tôi thường loay hoay làm đèn ông sao, mặt nạ từ những vật dụng tự kiếm được. Các bạn gái tỉ mẩn bóc hạt bưởi, xâu vào dây thép nhỏ, phơi khô để đốt trong đêm Trung thu. Một số bạn được bố mẹ đưa lên phố Hàng Mã mua đèn cù, tàu thủy, trống, thiên nga bông... Đêm Trung thu, phố Hà thành rộn ràng trong tiếng trống bỏi, trống ếch, trống đại của đoàn múa sư tử, rước đèn tỏa đi khắp các ngõ ngách. Ánh sáng lung linh của đoàn rước đèn, tiếng hát đồng dao vui nhộn, hương thơm tinh dầu hạt bưởi... đi vào giấc mơ tôi với hoài niệm vô ưu mang sắc màu cổ tích.

Thu Hà Nội thật lắng sâu. Có những điều tưởng đã cũ nhưng chỉ cần một bản nhạc xưa vang lên trong quán cà phê nhỏ, ký ức năm nào lại dội về nguyên vẹn. Nhớ quán trà nóng trên đường Yên Phụ, nhớ ly cà phê trên phố Quang Trung, nhớ khoảnh khắc ngắm hoàng hôn rơi trên sóng nước hồ Tây... Tất cả như thước phim chầm chậm quay về.

Có khoảng thời gian tôi sống xa Hà Nội. Đến một ngày, tôi trở về Hà Nội đúng mùa thu. Thành phố sôi động và phát triển mạnh mẽ, hiện đại hơn. Nhưng trong sâu thẳm, tôi cảm nhận Hà Nội vẫn dành cho tôi những góc thật dịu dàng. Tôi tự thưởng cho mình ly cà phê trứng thơm ngậy trên phố Đinh Tiên Hoàng. Từng làn gió heo may đặc trưng của mùa thu luồn qua khung cửa, phả vào má, vào tóc của tôi. Ngày cuối tuần, những đứa trẻ chơi đùa bên đài phun nước với tiếng cười trong trẻo. Tiếng chuông Nhà thờ Lớn ngân trong thinh không, tiếng rao của cô hàng cốm và các thức quà lan trên phố... tất hòa thành bản nhạc dịu dàng trong lòng tôi.

Tháng Chín khiến ta dịu lại, những ồn ào của nhịp sống bỗng lùi xa, để ký ức có lối trở về, để trái tim có nơi chạm vào bình yên. Có những ngày, tôi thả bước thong dong dọc phố Quán Thánh, ngang qua Ô Quan Chưởng, ghé qua một tiệm sách cũ ở Hàng Chiếu, rồi ngồi lặng ở bậc cầu Long Biên ngắm dòng sông Hồng chở nặng phù sa. Dòng sông vẫn lặng lẽ chảy như dòng ký ức được viết tiếp. Một đoàn tàu đi qua, tiếng còi ngân dài, âm vang vọng vào khoảng không mờ khói. Phải chăng, mùa thu luôn gợi về những cuộc chia tay lặng lẽ, đẹp mà buồn như một khúc nhạc không nốt kết.
Trong im lặng, tôi và thành phố gửi đến nhau những xúc cảm dịu dàng. Dường như, mùa thu cho ta sống chậm lại, để lòng thôi dông bão, để tim tìm về bình lặng. Dẫu thời gian trôi, ta vẫn dành một góc nhỏ cho thu Hà Nội. Nơi ấy, có tiếng lòng của những người từng gửi một phần thanh xuân cho mảnh đất này.

Đời người với bao thăng trầm khiến ta bị cuốn vào vòng xoáy mưu sinh. Đến một ngày, khi không còn trẻ nữa, tôi chợt nhận ra, dư vị mùa thu có chút buồn hanh hao, chút an nhiên, chút hoài niệm dệt từ ký ức. Dẫu đi qua bao mùa thanh xuân rực rỡ, sau cùng, điều ta mong đợi vẫn là sự bình yên dịu dàng của mùa thu. Phố có thể thay bao lớp áo thời gian nhưng mùa thu Hà Nội vẫn là mùa của sự trở về. Trở về với những điều xưa cũ cất giữ trong tim. Trở về với một Hà Nội chưa xa đã nhớ, chưa gần đã thương...

Vi Anh Kao