Để học sinh Thủ đô thay đổi hành vi không đúng mực, cùng xây dựng “Trường học hạnh phúc”
Thành phố Hà Nội đã, đang chú trọng xây dựng và phát triển “Trường học hạnh phúc”. Mỗi cơ sở giáo dục, mỗi trường học của Thành phố là ngôi nhà thứ hai, giáo viên là “mẹ hiền”, nhà trường là nơi chắp cánh cho các em học sinh vươn cao, bay xa trong tương lai. Nhưng không vì thế Hà Nội lơ là trong công tác quản lý, xử lý khuyết điểm, hành vi không đúng mực của học sinh để từ đó các em thay đổi hành vi, chung sức xây dựng thêm các “Trường học hạnh phúc”.
1. Với vị trí, vai trò là Thủ đô của đất nước, Hà Nội hiện có quy mô giáo dục đứng đầu Việt Nam với gần 3.000 trường mầm non, phổ thông; 29 trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên và 1 Trường Bồi dưỡng cán bộ giáo dục Hà Nội với gần 2,3 triệu học sinh và 352 cơ sở giáo dục nghề nghiệp với hơn 140.000 cán bộ, giáo viên.
Thời gian qua, ngành giáo dục Thủ đô đã đạt được nhiều kết quả, thành tựu nổi bật. Trong đó, công tác giáo dục thẩm mỹ, đạo đức, lối sống, văn hóa ứng xử trong môi trường giáo dục, triển khai các giải pháp bảo đảm an ninh, an toàn trong trường học, xây dựng “Trường học hạnh phúc” được quan tâm.
Chú trọng triển khai xây dựng “Trường học hạnh phúc”, các cơ sở giáo dục của Thành phố đã nâng cao nhận thức, xây dựng văn hóa ứng xử trong trường học tạo chuyển biến về ứng xử văn hóa của cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên, học sinh để phát triển năng lực, hoàn thiện nhân cách, lối sống văn hóa; xây dựng văn hóa trường học lành mạnh, thân thiện.
Các nhà trường đã quan tâm giáo dục không chỉ hoạt động dạy học mà còn khuyến khích phát triển tinh thần, sự tự tin và năng lực xã hội của học sinh. Nhiều hoạt động, thầy cô giáo không chỉ “như mẹ hiền” mà còn là nhà tâm lý, người truyền cảm hứng cho các em học sinh. Tất cả các thầy cô giáo nói riêng, ngành giáo dục Thành phố nói chung đã, đang hướng đến mục tiêu thầy cô thay đổi, thầy cô hạnh phúc, học sinh thay đổi học sinh hạnh phúc, gia đình hạnh phúc, xã hội hạnh phúc.
2. Dẫu vậy, câu chuyện một em học sinh lớp 7 Trường THCS Đại Kim (phường Định Công, TP. Hà Nội) gần đây có hành vi quá khích, chống đối cô giáo chủ nhiệm để giành lại đồ chơi sắc nhọn ngay trong lớp học có thể gây mất an toàn, nhận được sự quan tâm của dư luận xã hội. Đây chắc chắn là hình ảnh, câu chuyện không đáng có trong môi trường giáo dục. Nhà trường, cô giáo chủ nhiệm lớp đã làm việc với phụ huynh học sinh, đồng thời báo cáo chính quyền địa phương.
Ngay sau đó, học sinh có hành vi không chuẩn mực cùng phụ huynh học sinh đã công khai xin lỗi cô chủ nhiệm và cô chủ nhiệm đã chấp thuận, tinh thần hiện đã ổn định. Nhà trường cùng gia đình sẽ phối hợp để giáo dục học sinh thay đổi để “học sinh hạnh phúc, gia đình hạnh phúc, xã hội hạnh phúc” đúng với tinh thần “Trường học hạnh phúc” mà Hà Nội hướng tới.
Hướng xử lý của Trường THCS Đại Kim và cô giáo chủ nhiệm đối với hành vi quá khích của học sinh lớp 7 kể trên cho thấy sự “mềm mại”, đúng quy định pháp luật nhưng cũng đầy tinh thần của một Hà Nội văn minh, thanh lịch. Bởi nhà trường đã có hình thức nhắc nhở và yêu cầu học sinh vi phạm viết kiểm điểm, đi kèm các biện pháp tư vấn, giáo dục hành vi và phối hợp với gia đình.
Đây là cách tiếp cận nhất quán với xu hướng giáo dục hiện đại, học sinh không phải là đối tượng bị phán xét, mà là chủ thể có thể thay đổi hành vi nếu được định hướng đúng. Các hình thức kỷ luật là để giáo dục, không phải để trừng phạt. Việc giúp học sinh nhận thức sai lầm thông qua đối thoại, hướng dẫn và hỗ trợ là con đường bền vững hơn nhiều so với các hình thức răn đe công khai như cảnh cáo trước toàn trường cho tới đình chỉ học.
Hình thức răn đe công khai rất dễ để lại tổn thương tâm lý cho học sinh, đối tượng vốn đang trong giai đoạn hình thành nhân cách và tâm lý chưa ổn định. Do đó, sự mềm mại nhưng kiên quyết trong xử lý hành vi quá khích của học sinh lớp 7 của Trường THCS Đại Kim và cô giáo chủ nhiệm rất đáng ghi nhận.
3. Trên thực tế, việc học sinh vi phạm nội quy là chuyện thường xuyên xảy ra tại các trường học. Vô vàn các lỗi học sinh hay mắc và có thể tái phạm nhiều lần dù giáo viên liên tục nhắc nhở, uốn nắn nhưng “đâu vẫn hoàn đó”. Điều quan trọng là các cơ sở giáo dục, nhà trường, giáo viên cần áp dụng hình thức kỷ luật đều cần một thái độ bình tĩnh, bao dung để cảm hóa các em học sinh, bởi chỉ có điều gì xuất phát từ trái tim mới đến được với trái tim.
Trong câu chuyện xử lý vi phạm của Trường THCS Đại Kim đối với hành vi quá khích của học sinh lớp 7, cô giáo chủ nhiệm thực sự là “mẹ hiền”, trường học là “ngôi nhà thứ hai” an toàn bởi cô giáo, nhà trường tuyệt đối không dùng những lời lẽ không phù hợp hoặc nóng vội xử phạt trong lúc bức xúc để phản tác dụng và tạo hình ảnh chưa đẹp của ngành giáo dục Thành phố nói chung, nhà trường và địa phương nói riêng.
Bí thư Thành ủy Hà Nội Bùi Thị Minh Hoài, đã nhấn mạnh: “Hà Nội sẽ đầu tư hơn nữa cho y tế, giáo dục, góp phần nâng cao chất lượng đời sống nhân dân; giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của Thăng Long - Hà Nội nghìn năm văn hiến; xây dựng văn hóa, con người Hà Nội thực sự là nguồn lực quan trọng để phát triển Thủ đô bền vững”. Và có thể khẳng định, việc xử lý vi phạm của học sinh lớp 7 tại Trường THCS Đại Kim gần đây của nhà trường đã góp phần xây dựng, phát triển thêm những “Trường học hạnh phúc” tại Thủ đô.
Việc xử lý ấy cũng chính là mục tiêu, đích đến của ngành giáo dục Thủ đô khi xây dựng một môi trường giáo dục vừa nghiêm khắc, vừa bao dung, nơi học sinh được nhắc nhở kịp thời, sửa sai đúng cách và không bị đẩy ra ngoài cánh cửa trường học vì một lần vấp ngã. Nhà trường chính là nơi giúp học sinh sửa sai, trưởng thành và mai này các em trở thành những công dân ưu tú, góp sức xây dựng và phát triển Thủ đô “Văn hiến – Văn minh – Hiện đại”./.