Ra mắt sách “Phụ nữ bàn về vấn đề phụ nữ trên Phụ nữ tân văn"
Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam vừa ra mắt cuốn sách "Phụ nữ bàn về vấn đề phụ nữ trên Phụ nữ tân văn", tuyển chọn các bài viết tiêu biểu của nữ trí thức trên tuần báo Phụ nữ tân văn – một diễn đàn quan trọng trong phong trào nữ quyền Việt Nam đầu thế kỷ XX. Ấn phẩm dày 600 trang, do Đoàn Ánh Dương biên soạn và giới thiệu, được phát hành trên toàn quốc từ tháng 6/2025.
Tuần báo Phụ nữ tân văn là tờ báo thứ hai ở Nam Kỳ do phụ nữ sáng lập, và được xem là tờ báo bằng chữ quốc ngữ thành công nhất Việt Nam thời đầu thế kỷ XX. Với định hướng rõ ràng và nhất quán, tờ báo trở thành diễn đàn nổi bật của phụ nữ thời kỳ đầu biết đến bình quyền. Cuốn sách là sự tập hợp có chọn lọc những bài viết bàn về các vấn đề xã hội, giáo dục, đạo đức và thân phận phụ nữ, phản ánh tư tưởng tiến bộ và tinh thần phản biện xã hội của một thế hệ nữ trí thức bản lĩnh, dấn thân.
Tác phẩm giới thiệu loạt bài viết của các nhà báo, nhà văn là thành viên ban biên tập Phụ nữ tân văn, trong đó có Mme Nguyễn Đức Nhuận, Đạm Phương nữ sử, Cao Thị Ngọc Môn, Hướng Nhựt, Vân Đài, Phan Thị Nga và đặc biệt là Manh Manh nữ sĩ Nguyễn Thị Kiêm. Các bài viết được tuyển chọn không chỉ mang đậm dấu ấn cá nhân mà còn phản ánh phương pháp tiếp cận thuyết phục, gần gũi với nhiều tầng lớp phụ nữ đương thời từ thành thị đến nông thôn, từ quý tộc đến bình dân.
Nội dung các bài viết thể hiện sự kiên trì cổ vũ phụ nữ học chữ, sử dụng chữ quốc ngữ, tham gia hoạt động công ích và hội đoàn, đồng thời đấu tranh chống lại các hủ tục như tam tòng, tảo hôn, và các thói thực dụng, hình thức mới nảy sinh trong xã hội. Bên cạnh đó, tờ báo khuyến khích phụ nữ mạnh dạn bày tỏ chính kiến, quan tâm đến tình hình thời sự trong và ngoài nước, xây dựng hình ảnh người phụ nữ chủ động, có hiểu biết và trách nhiệm xã hội. Dưới góc nhìn của những cây bút nữ, các vấn đề về văn hóa, giáo dục, đạo đức và nhân sinh được trình bày mạch lạc, vừa mang tính lý luận vừa gắn bó chặt chẽ với đời sống thực tế.
Bên cạnh giá trị nội dung, “Phụ nữ bàn về vấn đề phụ nữ trên Phụ nữ tân văn” còn là nguồn tư liệu quý giúp người đọc hình dung rõ hơn về sự hình thành của nền báo chí nữ giới Việt Nam. Các bài viết sử dụng toàn bộ chữ quốc ngữ một cách thuần thục, phản ánh sự tiến bộ trong kỹ năng ngôn ngữ và năng lực phản biện của phụ nữ thời kỳ này. Tác phẩm cũng đóng góp vào quá trình nghiên cứu lịch sử văn học nữ, văn hóa báo chí và phong trào nữ quyền ở Việt Nam giai đoạn giao thời.
Các tác giả được giới thiệu trong sách đều là những gương mặt tiêu biểu của báo chí và văn học nữ giai đoạn đầu thế kỷ XX. Trong đó, bà Nguyễn Đức Nhuận tên thật là Cao Thị Khanh, xuất thân từ một gia đình có truyền thống học vấn tại Phú Nhuận, Gia Định, là người sáng lập và điều hành tờ Phụ nữ tân văn. Đạm Phương nữ sử, tên thật là Công Nữ Đồng Canh, cháu nội vua Minh Mạng, được xem là nhà báo, nhà văn, nhà hoạt động nữ quyền tiêu biểu nhất của phong trào phụ nữ Việt Nam giai đoạn này. Bà là người sáng lập Nữ công học hội Huế – tổ chức đầu tiên của phụ nữ Việt Nam, đồng thời có mặt trong danh sách những người tham gia biên tập báo ngay từ những ngày đầu.
Vân Đài, tên thật là Đào Thị Nguyệt Minh, là một trong số ít nữ nhà thơ nổi bật của phong trào Thơ Mới, đồng thời tham gia viết báo, thể hiện quan điểm xã hội sắc sảo. Phan Thị Nga xuất thân từ một gia đình có truyền thống y học ở Hội An, từng bị bắt giam vì hoạt động cách mạng trước khi trở thành trợ bút báo Phụ nữ tân văn. Nguyễn Thị Kiêm, nổi tiếng với bút danh Manh Manh nữ sĩ, là tác giả có số lượng bài viết nhiều nhất trên mặt báo, hoạt động sôi nổi trên cả ba miền, trở thành biểu tượng tiêu biểu của hình ảnh phụ nữ hiện đại trong văn học và báo chí nửa đầu thế kỷ XX./.