Kế hoạch sử dụng đất 5 năm của Hà Nội:Cụ thể hóa Quy hoạch Thủ đô, đáp ứng mô hình chính quyền địa phương 2 cấp
Tại họp thứ 23 (kỳ họp chuyên đề) diễn ra sáng 13/6, HĐND Thành phố Hà Nội khóa XVI, nhiệm kỳ 2021-2026 đã biểu quyết thông qua Kế hoạch sử dụng đất 5 năm (2021-2025) của Thành phố. Đây là quyết định mang tính đột phá của Thành phố Hà Nội nhằm cụ thể hóa Quy hoạch Thủ đô và điều chỉnh Quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, từ đó xây dựng và phát triển Hà Nội trong kỷ nguyên mới.
Theo Tờ trình và Báo cáo tóm tắt về Kế hoạch sử dụng đất 5 năm (2021-2025) của UBND Thành phố trình HĐND Thành phố Hà Nội tại kỳ họp thứ 23, Kế hoạch sử dụng đất 5 năm (2021-2025) của thành phố Hà Nội đã được triển khai lập từ năm 2022, căn cứ theo Luật Đất đai 45/2013/QH13 ngày 29/11/2013 và hướng dẫn tại Thông tư số 01/2021/TT-BTNMT ngày 12/4/2021 của Bộ Tài nguyên và Môi trường Quy định kỹ thuật về việc lập, điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.

UBND Thành phố Hà Nội cho biết, Kế hoạch sử dụng đất 5 năm (2021-2025) Thành phố Hà Nội cần được bổ sung, hoàn thiện và tiếp tục trình duyệt để thực hiện quyết định số 1569/QĐ-TTg ngày 12/12/2024 của Thủ tướng Chính phủ Phê duyệt Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Theo đó, tại mục VII điều 1 giao “UBND thành phố Hà Nội có trách nhiệm xây dựng kế hoạch sử dụng đất của thành phố, quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất cấp huyện phù hợp với phương án phân bổ và khoanh vùng đất đai theo chức năng và theo loại đất quy hoạch được cấp thẩm quyền phê duyệt để làm căn cứ thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất vì mục đích quốc phòng an ninh, phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia công cộng theo quy định pháp luật về đất đai”.
Đảm bảo Kế hoạch sử dụng đất 5 năm (2021-2025) phù hợp với Phương án phân bổ và khoanh vùng đất đai theo khu chức năng và theo loại đất đến từng đơn vị hành chính cấp huyện của Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 được tích hợp trong Quy hoạch Thủ đô; và phù hợp với chỉ tiêu phân bổ tại quyết định số 326/QĐ-TTg ngày 9/3/3022, quyết định số 227/QĐ-TTg ngày 12/3/2024 của Thủ tướng Chính phủ.
Kế hoạch sử dụng đất 5 năm (2021-2025) Thành phố Hà Nội cũng nhằm thực hiện theo quy định của Luật Đất đai năm 2024; Nghị định số 102/2024/NĐ- CP ngày 30/7 2024 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đất đai; Thông tư số 29/2024/TT-BTNMT ngày 12/12/2024 của Bộ Tài nguyên và Môi trường Quy định kỹ thuật về lập, điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.
UBND Thành phố Hà Nội nhấn mạnh, quá trình tổng kết thực tiễn và yêu cầu phát triển đất nước trong bối cảnh thế giới, khu vực hiện nay khi xây dựng Đề án về phương án sát nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh, không tổ chức cấp huyện, sáp nhập cấp xã và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp (Bộ Chính trị thống nhất tại Kết luận số 137-KL/TW ngày 28/3/2025, Ban chấp hành Trung ương Đảng thông qua tại Nghị quyết số 60- NQ/TW ngày 12/4/2025), Chính phủ đã ban hành Kế hoạch thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp (Nghị quyết số 74/NQ-CP ngày 7/4/2025), trong đó đã giao nhiệm vụ cho các bộ, cơ quan ngang Bộ, ngành, địa phương chủ động đề xuất, trình cấp có thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật giải quyết các vấn đề liên quan đến sắp xếp đơn vị hành chính, kết thúc hoạt động của đơn vị hành chính cấp huyện, tổ chức chính quyền địa phương hai cấp, bảo đảm sau sắp xếp đơn vị hành chính hai cấp đi vào hoạt động thông suốt, không gián đoạn, không có khoảng trống pháp lý. Do đó, việc lập Kế hoạch sử dụng đất 5 năm (2021-2025) Thành phố Hà Nội phải lồng ghép nội dung, phương án để tới đây sẽ phù hợp với mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.
Trong Báo cáo tóm tắt Kế hoạch sử dụng đất 5 năm (2021 – 2025), UBND Thành phố kết luận, Hà Nội với vị trí địa chính trị đặc biệt có nhiều lợi thế để phát triển kinh tế - xã hội. Giai đoạn 2016-2020, kinh tế tiếp tục phát triển và đạt mức tăng trưởng khá cao (GRDP tăng 6,73%, cao hơn mức tăng của cả nước), mặc dù bị ảnh hưởng của dịch Covid-19 vào năm 2020 làm cho nhiều chỉ tiêu tăng trưởng thấp hơn trung bình các năm 2016-2019. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực, hiện đại với tỷ trọng khu vực công nghiệp, xây dựng và dịch vụ tăng; trong khi khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản giảm. GRDP bình quân đầu người đạt 123,7 triệu đồng/người. Thị trường bất động sản sau một thời gian trầm lắng đang khởi sắc trở lại.

Nghị quyết đại hội đại biểu lần thứ XVII Đảng bộ Thành phố Hà Nội (nhiệm kỳ 2020 - 2025), Nghị quyết của HĐND Thành phố Hà Nội (số 20/NQ-HĐND ngày 23/9/2021) đã định hướng, xác định các quan điểm, mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội cho giai đoạn 2021-2025 và các năm tiếp theo. Theo đó, GRDP tăng trưởng bình quân 7,5% (giai đoạn 2021-2025); GRDP bình quân/người năm 2025 đạt 8.300 USD; Vốn đầu tư phát triển toàn xã hội khoảng 3,1 triệu tỷ đồng.
Phương án kế hoạch sử dụng đất 5 năm (2021-2025) của Thành phố Hà Nội được lập trên cơ sở các kế hoạch, chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, nghị quyết đảng bộ Thành phố, các chương trình của Thành ủy... nhằm khai thác quỹ đất một cách hiệu quả và bền vững, tạo nguồn vốn, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Nhu cầu sử dụng đất được nghiên cứu tổng hợp từ đề xuất của các ngành (ở trung ương và thành phố), các địa phương, trên cơ sở nghiên cứu các yếu tố tác động đến việc sử dụng đất, đảm bảo việc sử dụng đất hợp lý, tiết kiệm, hạn chế chuyển đất trồng lúa sang các mục đích phi nông nghiệp.
Kế hoạch sử dụng đất 5 năm (2021-2025) được xây dựng mang tính khoa học và thực tiễn, đáp ứng nhu cầu sử dụng đất cho phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh, quốc phòng của Thủ đô, được nghiên cứu tính toán chi tiết cho từng loại đất. Trong giai đoạn 2021-2025 dự kiến có 5 huyện quy hoạch phát triển thành quận, cùng với quá trình đô thị hóa nhanh chóng trên địa bàn Thủ đô, diện tích đất phi nông nghiệp sẽ tăng mạnh và theo đó diện tích đất nông nghiệp giảm đi.
Chỉ tiêu sử dụng đất đến năm 2025 dự kiến: Đất nông nghiệp là 186.409,08 ha, chiếm 55,48% tổng diện tích tự nhiên; giảm 11.673,75 ha so với năm 2020; Đất phi nông nghiệp có 147.892,49 ha chiếm 44,02% tổng diện tích tự nhiên, tăng 12.700,4 ha so với năm 2020; Đất chưa sử dụng còn 1.682 ha, chiếm 0,5% tổng diện tích tự nhiên, giảm 1.026,65 ha so với năm 2020 do đưa vào sử dụng cho các mục đích kinh tế.
Trong bối cảnh hiện nay khi xây dựng Đề án về phương án không tổ chức cấp huyện, sáp nhập cấp xã và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp, Chính phủ đã ban hành Kế hoạch thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp, trong đó đã giao nhiệm vụ cho các Bộ, cơ quan ngang Bộ, ngành, địa phương chủ động đề xuất, trình cấp có thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật giải quyết các vấn đề liên quan đến sắp xếp đơn vị hành chính, kết thúc hoạt động của đơn vị hành chính cấp huyện, tổ chức chính quyền địa phương hai cấp, bảo đảm sau sắp xếp đơn vị hành chính hai cấp đi vào hoạt động thông suốt, không gián đoạn, không có khoảng trống pháp lý.
Do đó, trong quá trình lập và hoàn thiện báo cáo thuyết minh Kế hoạch sử dụng đất 5 năm (2021-2025) Thành phố Hà Nội đã lồng ghép các nội dung sẽ được chuyển tiếp, tiếp tục thực hiện về phân bổ chỉ tiêu sử dụng đất đến các đơn vị hành chính cấp xã - là cấp chính quyền cơ sở theo mô hình tổ chức mới - phù hợp với quy định chuyển tiếp tại Luật Đất đai và Nghị định sửa đổi. Việc bổ sung này nhằm bảo đảm tính phù hợp về quản lý hành chính trong giai đoạn chuyển tiếp, đồng thời làm rõ căn cứ để thực hiện sau khi hoàn tất sắp xếp đơn vị hành chính theo chỉ đạo của Trung ương, Thành phố./.