Thực hiện hiệu quả phân cấp, phân quyền quản lý nhà nước: Thủ đô Hà Nội vững bước trong kỷ nguyên vươn mình

Đẩy mạnh phân cấp, ủy quyền

Nghị quyết số 15/NQ-TW của Bộ Chính trị ngày 5/5/2022 về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 đã đặt ra giải pháp, nhiệm vụ để phát triển theo mục tiêu đề ra. Trong các nhiệm vụ, giải pháp tại Nghị quyết số 15/NQ-TW, Bộ Chính trị đã nhấn mạnh việc hoàn thiện hệ thống pháp luật về Thủ đô với cơ chế, chính sách phù hợp, đáp ứng yêu cầu phát triển Thủ đô trong giai đoạn mới.

Theo đó, Trung ương yêu cầu tăng cường phân cấp, phân quyền cho Thủ đô trên một số lĩnh vực nhằm tạo sự chủ động, tăng tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, đối ngoại của Thủ đô gắn với cơ chế kiểm soát quyền lực… Đồng thời hoàn thiện tổ chức, bộ máy chính quyền Thủ đô theo hướng tinh gọn, hiện đại, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, liên thông, phù hợp với vai trò, vị trí và yêu cầu phát triển, quản lý Thủ đô trong giai đoạn phát triển mới.

Thực tiễn thời gian qua chứng minh, Đảng bộ, chính quyền Thành phố Hà Nội đã đẩy mạnh cải cách hành chính, đồng bộ giữa cải cách thủ tục và cải cách bộ máy, thể chế; thực hiện các quy định về phân cấp quản lý nhà nước giữa các cấp chính quyền ở địa phương. Theo báo cáo của UBND Thành phố Hà Nội về phát triển kinh tế - xã hội năm 2024, Thành phố xác định cải cách thủ tục hành chính gắn với chuyển đổi số là nhiệm vụ trọng tâm, đột phá của Thủ đô, cùng đó có quy định về phân cấp quản lý nhà nước giữa các cấp chính quyền ở địa phương.

Thực hiện các quy định về phân cấp quản lý nhà nước giữa các cấp chính quyền ở địa phương, Thành phố Hà Nội đã chỉ đạo thực hiện rà soát chức năng nhiệm vụ của các cấp các ngành; xây dựng đề án phân cấp, ủy quyền theo tinh thần Nghị quyết số 04/2022/NQ-CP của Chính phủ, theo hướng “Cấp nào sát cơ sở, sát nhân dân nhất thì giao cấp đó giải quyết, không để tình trạng nhiều tầng nấc trung gian kéo dài thời gian giải quyết ”, bảo đảm mục tiêu quản lý nhà nước nhưng phát huy tính chủ động, sáng tạo, tự chịu trách nhiệm của chính quyền địa phương theo phương châm “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”.

Năm vừa qua, UBND Thành phố cũng đã phê duyệt phương án mới, sửa đổi, bổ sung, thay thế ủy quyền thủ tục hành chính (Quyết định số 3204/QĐ-UBND). Lũy kế, Thành phố đã thực hiện phương án ủy quyền 653 thủ tục hành chính (613 thủ tục hành chính theo Quyết định 4610/ QĐ-UBND và 40 thủ tục hành chính mới), chiếm 34,8% thủ tục hành chính trên toàn Thành phố, vượt chỉ tiêu 20% so với Chính phủ đề ra.

Năm thứ 2 thực hiện Đề án phân cấp, ủy quyền, UBND Thành phố ban hành các Quyết định: số 28/2023/QĐ-UBND ngày 29/12/2023 quy định một số nội dung quản lý quy hoạch đô thị, quy hoạch xây dựng và kiến trúc trên địa bàn thành phố Hà Nội; số 02/2024/QĐ-UBND ngày 10/1/2024 quy định quản lý và khai thác hồ Tây; số 14/QĐ-UBND ngày 19/2/2024 về phân cấp, điều chỉnh, thu hồi giấy phép đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ karaoke. Việc thực hiện phân cấp quản lý nhà nước trong các ngành, lĩnh vực kinh tế - xã hội của Hà Nội tương đối ổn định, được vận hành thông suốt, đồng thuận từ cấp Thành phố đến cấp cơ sở.

Vận dụng quy định vượt trội Luật Thủ đô 2024 để tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước ở cơ sở

Luật Thủ đô 2024 có hiệu lực thi hành từ năm 2025, có nhiều nội dung theo hướng phân cấp, phân quyền mạnh mẽ cho Hà Nội, giúp chính quyền thành phố chủ động hơn về tổ chức bộ máy, biên chế để có thể đảm đương hiệu quả vai trò, nhiệm vụ đặc thù là Thủ đô.

Điều này giúp chính quyền Thành phố chủ động hơn về tổ chức bộ máy, biên chế để có thể đảm đương một cách hiệu quả vai trò, nhiệm vụ hết sức đặc thù là Thủ đô. Luật Thủ đô 2024 quy định UBND Thành phố Hà Nội được quyền phân cấp cho cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính khác thuộc UBND Thành phố hoặc UBND cấp huyện, cấp xã thực hiện một cách liên tục, thường xuyên một hoặc một số nhiệm vụ, quyền hạn thuộc thẩm quyền của mình.

Đáng chú ý, thực hiện Khoản 4, Khoản 6, Điều 14 Luật Thủ đô 2024, tại kỳ họp thứ 19, HĐND Thành phố Hà Nội khóa XVI đã thông qua Nghị quyết Quy định ủy quyền giải quyết thủ tục hành chính của Chủ tịch UBND cấp xã cho công chức thuộc UBND cấp xã trên địa bàn thành phố Hà Nội và đầu năm 2025 UBND Thành phố đã ban hành Kế hoạch thực hiện Nghị quyết nhằm tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước ở cơ sở, nâng cao trách nhiệm của công chức.

Nghị quyết này quy định Chủ tịch UBND cấp xã được ủy quyền cho công chức Tư pháp - Hộ tịch giải quyết các thủ tục hành chính (chứng thực bản sao từ bản chính các giấy tờ, văn bản do cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp hoặc chứng nhận; chứng thực chữ ký trong các giấy tờ, văn bản theo quy định của pháp luật, trừ việc chứng thực chữ ký người dịch).

Bên cạnh đó, Chủ tịch UBND cấp xã được ủy quyền cho công chức Văn hóa - Xã hội giải quyết các thủ tục hành chính: Thành lập thư viện đối với thư viện cộng đồng; sáp nhập, hợp nhất, chia tách thư viện đối với thư viện cộng đồng; thông báo chấm dứt hoạt động thư viện cộng đồng. Đồng thời Chủ tịch UBND cấp xã được ủy quyền cho công chức Văn hóa - Xã hội giải quyết thủ tục hành chính đổi, cấp lại “Giấy xác nhận khuyết tật”. Thời hạn ủy quyền tối đa 36 tháng; hết thời hạn ủy quyền, nếu các căn cứ không thay đổi và việc ủy quyền đánh giá có hiệu quả, tiếp tục thực hiện ủy quyền.

Về trách nhiệm của Chủ tịch UBND cấp xã, xác định rõ nội dung, phạm vi, đối tượng và thời hạn ủy quyền trong văn bản ủy quyền. Hướng dẫn, đảm bảo các điều kiện, quyền lợi đầy đủ, hợp pháp trong quá trình công chức thực hiện nhiệm vụ. Cung cấp đầy đủ thông tin, tài liệu cần thiết để công chức thực hiện chính xác và hiệu quả các nhiệm vụ được ủy quyền. Theo dõi, kiểm tra, đánh giá việc thực hiện ủy quyền để kịp thời phát hiện và chấn chỉnh các sai sót, vi phạm (nếu có). Ngoài ra, xử lý các vấn đề phát sinh trong quá trình thực hiện ủy quyền và chịu trách nhiệm về kết quả thực hiện các nhiệm vụ đã ủy quyền./.

Trung Kiên