Hà Nội điều chỉnh quy hoạch hệ thống giao thông vận tải: Tạo lực phát triển trong kỷ nguyên mới
Để đảm bảo chất lượng và thực hiện đúng trình tự lập quy hoạch theo chỉ đạo của UBND Thành phố Hà Nội, chính quyền các quận, huyện, thị xã đã triển khai tổ chức lấy ý kiến của các cơ quan, tổ chức, cá nhân và cộng đồng dân cư đối với “Nhiệm vụ điều chỉnh Quy hoạch giao thông vận tải Thủ đô Hà Nội đến năm 2045 và tầm nhìn đến năm 2065”.
Cụ thể hóa định hướng chiến lược của Đảng, Nhà nước về quy hoạch giao thông Hà Nội
Theo Sở Xây dựng – cơ quan quản lý lập nhiệm vụ Quy hoạch, Thủ đô Hà Nội là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa, an ninh quốc phòng của cả nước, là đầu mối giao thông quan trọng của vùng Thủ đô Hà Nội. Để xây dựng Thủ đô Hà Nội phát triển bền vững, có hệ thống cơ sở hạ tầng xã hội và kỹ thuật đồng bộ, hiện đại thì cần thiết phải quy hoạch hệ thống giao thông vận tải đồng bộ, hiện đại.
Trong giai đoạn 2011-2023, nhiều quy hoạch chuyên ngành đã được điều chỉnh và phê duyệt như: Quyết định số 1769/QĐ-TTg ngày 19/10/2021 của Thủ tướng Chính phủ về việc Phê duyệt Quy hoạch mạng lưới đường sắt thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050; Quyết định số 1829/QĐ-TTg ngày 31/10/2021 của Thủ tướng Chính phủ về việc Phê duyệt Quy hoạch kết cấu hạ tầng đường thủy nội địa thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050; Quyết định số 648/QĐ-TTg ngày 7/6/2023 của Thủ tướng Chính phủ về việc Phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng hàng không, sân bay toàn quốc thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050; Quyết định số 979/QĐ-TTg ngày 22/8/2023 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch phát triển hệ thống cảng cạn thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050...
Bên cạnh đó, việc bám sát Nghị quyết số 06-NQ/TW ngày 24/1/2022 của Bộ Chính trị về quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển bền vững đô thị Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 và Nghị quyết số 15-NQ/TW ngày 5/5/2022 của Bộ chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 đã tạo bước chuyển có tính đột phá trong huy động sức mạnh tổng hợp, khai thác hiệu quả tiềm năng, lợi thế của Thủ đô, kết hợp với nguồn lực của cả nước và nguồn lực quốc tế, xây dựng và phát triển Thủ đô thực sự xứng đáng là trung tâm đầu não chính trị - hành chính quốc gia, trái tim của cả nước trung tâm lớn về kinh tế, văn hóa giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ và hội nhập quốc tế; xây dựng Thủ đô Hà Nội trở thành đô thị thông minh, hiện đại, xanh, sạch, đẹp, an ninh, an toàn; phát triển nhanh, bền vững, có sức lan tỏa để thúc đẩy vùng đồng bằng sông Hồng, vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ và cả nước cùng phát triển.
Trên cơ sở đó, ngày 12/12/2024 Thủ tướng chính phủ đã có Quyết định số 1569/QĐ-TTg về việc phê duyệt Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021-2030 tầm nhìn đến năm 2050; ngày 27/12/2024, Thủ tướng chính phủ đã có quyết định số 1668/QĐ-TTg về việc phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065. “Trong quá trình nghiên cứu lập Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội, hợp phần giao thông vận tải được nghiên cứu trên cơ sở các định hướng mới về phát triển không gian đô thị, phân khu chức năng cũng như điều kiện kinh tế xã hội, dân số. Đồng thời, tiếp thu và điều chỉnh hệ thống giao thông vận tải trong các quy hoạch chuyên ngành đã được duyệt” – Sở Xây dựng Hà Nội, nhấn mạnh.
Quy hoạch chung đã đưa ra định hướng chiến lược về phát triển mạng lưới giao thông chính của Thủ đô Hà Nội, bao gồm đường bộ, đường sắt, đường thủy, hàng không… làm cơ sở để lập quy hoạch chuyên ngành giao thông vận tải Hà Nội với các nội dung chi tiết hơn như: điều tra khảo sát và đánh giá chi tiết hiện trạng giao thông vận tải thành phố; dự báo nhu cầu vận tải trên toàn mạng lưới giao thông, lưu lượng giao thông trên các tuyến đường chính và trọng yếu của thành phố như đường vành đai, trục hướng tâm, tỷ lệ đảm nhận của các phương thức vận tải hành khách và hàng hóa khác nhau…
Đồng thời, Quy hoạch chung đã đưa ra định hướng về phương án quy hoạch mạng lưới giao thông vận tải (đường bộ, đường sắt quốc gia, đường sắt ngoại ô, đường sắt đô thị) và hạ tầng kỹ thuật bao gồm: quy mô, mạng lưới tuyến, chiến lược phát triển dịch vụ vận tải, giải pháp tổ chức quản lý giao thông và nâng cao năng lực vận chuyển hành khách công cộng….; xác định nhu cầu vốn và diện tích đất chiếm dụng, lộ trình thực hiện và ước tính kinh phí tương ứng; đề xuất các cơ chế chính sách thực hiện quy hoạch.
Sở Xây dựng Hà Nội nhấn mạnh, điều chỉnh quy hoạch giao thông vận tải Thủ đô Hà Nội đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065 là một quy hoạch chuyên ngành nhằm cụ thể hóa nội dung định hướng chiến lược về quy hoạch giao thông đã được xây dựng trong Đồ án quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội. Việc nghiên cứu, hoàn thiện quy hoạch giao thông vận tải Thủ đô Hà Nội đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065 là nhiệm vụ cấp bách nhằm phục vụ công tác lập kế hoạch, triển khai các dự án hạ tầng giao thông trọng điểm.
Ưu tiên phát triển đô thị định hướng TOD, phát triển giao thông xanh, thông minh, bền vững
Theo đó, việc điều chỉnh Quy hoạch giao thông vận tải Thủ đô Hà Nội đến năm 2045 và tầm nhìn đến năm 2065 để phù hợp với chiến lược phát triển giao thông vận tải Việt Nam, quy hoạch Vùng Thủ đô đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Đồng thời, điều chỉnh Quy hoạch để phù hợp với định hướng của Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065 (5 không gian phát triển, 5 trung tâm động lực, 5 hành lang và vành đai kinh tế, 5 trục phát triển quan trọng).
Phạm vi lập quy hoạch giao thông vận tải trong phạm vi Thủ đô Hà Nội và có xem xét đến các tỉnh lân cận trong bán kính ảnh hưởng 30-50km. Mạng lưới giao thông tổng thể được nghiên cứu trên nền bản đồ số tỷ lệ 1/25.000; đô thị trung tâm và các thành phố trên nền bản đồ tỷ lệ 1/10.000.
Bên cạnh đó, phát triển mạng lưới kết cấu hạ tầng giao thông đồng bộ, bền vững, hiện đại; đảm bảo sự cân đối, hài hòa giữa các khu vực của Thủ đô; đáp ứng nhu cầu đi lại và vận chuyển hàng hóa của người dân và doanh nghiệp. Ngoài ra còn ưu tiên phát triển giao thông công cộng, nhất là loại hình vận tải có khối lượng trung bình và lớn. Phát triển các dịch vụ vận tải theo hướng bền vững và thân thiện với môi trường, đảm bảo các phương thức vận tải được kết nối thuận tiện đáp ứng nhu cầu đi lại và vận chuyển hàng hóa liên phương thức và đa phương thức.
Lập quy hoạch Giao thông Vận tải Thủ đô hướng tới mục tiêu làm cơ sở quan trọng để triển khai các dự án và kế hoạch đầu tư phát triển giao thông vận tải phục vụ nhu cầu đi lại, vận chuyển của người dân, doanh nghiệp và phát triển kinh tế - xã hội của Thủ đô Hà Nội. Thiết lập các chỉ tiêu quy hoạch giao thông như: chỉ tiêu sử dụng đất; chỉ tiêu về mạng lưới giao thông đường bộ km/km2; chỉ tiêu về tỷ lệ đảm nhận vận tải hành khách công cộng; chỉ tiêu phát triển các loại hình vận tải; chỉ tiêu về bến bãi, nhà ga (sử dụng đất).
Cùng đó, lập quy hoạch cho từng loại hình giao thông vận tải (đường bộ, đường sắt, đường thủy, đường không) đảm bảo tính đồng bộ, hài hòa và phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội, địa hình, địa chất của Thủ đô trong đó phát triển hệ thống giao thông kết nối liền mạch giữa 5 vùng đô thị, ưu tiên phát triển đô thị định hướng giao thông công cộng (TOD), phát triển giao thông xanh, thông minh, bền vững. Đồng thời xây dựng kế hoạch và đề xuất cơ chế chính sách để thực hiện quy hoạch và chiến lược phát triển giao thông vận tải Thủ đô./.