Tác giả - tác phẩm

Cơ hội khám phá "Lược sử âm nhạc" qua cuốn sách của Robert Philip

Thụy Phương 13/03/2025 21:30

"Lược sử âm nhạc" - một tác phẩm đồ sộ của Robert Philip vừa được Công ty cổ phần Văn hóa và Truyền thông Nhã Nam liên kết với Nhà Xuất bản Thế giới ấn hành. Với 40 chương sách được sắp xếp một cách khoa học, cuốn sách cung cấp cái nhìn toàn diện về sự phát triển của âm nhạc qua hàng thiên niên kỷ qua đó giúp bạn đọc hình dung rõ nét về bản chất, vai trò và lịch sử phát triển của âm nhạc.

Robert Philip là một nhà nghiên cứu âm nhạc bậc thầy trong làng lý luận - phê bình thế giới. Tác giả mở đầu cuốn sách bằng việc đặt ra những câu hỏi quan trọng: Âm nhạc là gì và tại sao có âm nhạc? Theo tác giả, ngay từ khi còn trong bụng mẹ, con người đã có khả năng cảm nhận nhịp điệu, và khi ra đời, trẻ sơ sinh phản ứng với các âm thanh có ý nghĩa. Điều này chứng tỏ âm nhạc không chỉ là một sản phẩm văn hóa mà còn là một phần của bản năng con người.

Bằng cách kết hợp những phát hiện khảo cổ và phân tích lịch sử, tác giả cho thấy âm nhạc xuất hiện từ những nhịp điệu tự nhiên trong lao động, như đào đất, chèo thuyền, kéo dây hay đập đá. Từ những nhạc cụ thô sơ đầu tiên như sáo xương ở châu Âu cổ đại đến đàn lyre của Lưỡng Hà và Ai Cập, âm nhạc đã sớm trở thành một phần quan trọng trong đời sống văn hóa và xã hội của con người.

Không chỉ dừng lại ở việc mô tả sự ra đời của âm nhạc, Robert Philip còn phân tích cách âm nhạc phát triển trong từng nền văn minh. Trong các nghi lễ tôn giáo, âm nhạc đóng vai trò kết nối giữa con người và thần linh. Ở châu Á, đặc biệt là Trung Quốc, âm nhạc gắn liền với nghi lễ, triết học, thiền định, trong khi ở phương Tây, nó phát triển mạnh mẽ cùng nhà thờ và tôn giáo. Tại châu Phi, âm nhạc là một phần không thể tách rời của cộng đồng, phản ánh đời sống sinh hoạt và tín ngưỡng.

Từ các bản thánh ca đến những vũ điệu dân gian, từ các buổi tụng kinh trong nhà thờ đến những bản nhạc dành cho giới quý tộc, âm nhạc không ngừng biến đổi để phản ánh xã hội. Sự phát triển của nhạc cụ và các hệ thống ký âm đã góp phần hình thành những thể loại âm nhạc phong phú, từ opera, giao hưởng đến các hình thức nhạc đại chúng sau này.

Một trong những điểm nhấn của "Lược sử âm nhạc" là cách Robert Philip phân tích sự bùng nổ của âm nhạc trong thời hiện đại. Ông không chỉ đề cập đến sự phát triển của nhạc cổ điển mà còn nhấn mạnh vào những phong trào nhạc đại chúng như jazz, rock và hip-hop. Khi công nghệ ghi âm và phát thanh ra đời, âm nhạc không còn bị giới hạn trong các nhà hát hay cung điện mà trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống hàng ngày của con người.

Cô đọng trong 40 chương sách, "Lược sử âm nhạc" không chỉ là một tài liệu lịch sử mà còn là một câu chuyện sống động về sự phát triển của âm nhạc và tác động của nó đối với xã hội. Tác giả đã khéo léo kết hợp giữa phân tích chuyên sâu và lối kể chuyện hấp dẫn, giúp độc giả không chỉ hiểu về âm nhạc mà còn cảm nhận được những rung động mà âm nhạc mang lại qua từng thời kỳ.

Với những ai yêu thích âm nhạc hay chỉ đơn giản muốn tìm hiểu về lịch sử của nghệ thuật này, "Lược sử âm nhạc" chắc chắn sẽ là một cuốn sách không thể bỏ qua. Với cái nhìn toàn diện và sâu sắc, Robert Philip đã giúp chúng ta hiểu rằng, âm nhạc không chỉ là những giai điệu đẹp đẽ mà còn là tấm gương phản chiếu xã hội và tâm hồn con người qua mọi thời đại./.

Nhân dịp ra mắt sách, Công ty Cổ phần Văn hóa và Truyền thông Nhã Nam tổ chức buổi giao lưu và trò chuyện về âm nhạc cổ điển phương Tây vào lúc 20h ngày 16/3 tại Clefs Café (96B Nguyễn Huy Tưởng, Hà Nội). Chương trình có sự tham gia của Tiến sĩ nghệ thuật âm nhạc, nghệ sĩ dương cầm, dịch giả Nguyễn Anh Tùng, người có nhiều năm biểu diễn quốc tế và giảng dạy tại các trường đại học, cùng dịch giả, Thạc sĩ âm nhạc học Mai Đức Hạnh, hiện công tác tại Dàn nhạc Giao hưởng Việt Nam.

Thụy Phương