Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi): Tạo cơ chế vượt trội, đột phá cho khoa học công nghệ
Những cơ chế chính sách mới, đột phá cho khoa học công nghệ trở thành động lực then chốt để phát triển kinh tế xã hội là nội dung đề xuất trong Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) nhận được sự đồng tình cao của các đại biểu Quốc hội và các nhà khoa học, nhà quản lý.
Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) đã cụ thể hóa được khá đầy đủ tinh thần của Nghị quyết 15-NQ/TW của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, với nhiều điểm mới thúc đẩy phát triển khoa học công nghệ (KHCN) gắn với thực tiễn sản xuất. Đồng thời xây dựng Hà Nội trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo (ĐMST), nghiên cứu, phát triển, chuyển giao công nghệ hàng đầu của cả nước và khu vực.
Theo đó, dự thảo Luật đã có những quy định để đẩy mạnh phát triển KHCN Thủ đô như đổi mới mạnh mẽ, đột phá, tháo gỡ các ách tắc về cơ chế quản lý khoa học; xác định các lĩnh vực KHCN trọng điểm của Thủ đô và áp dụng các ưu đãi nổi trội để thu hút, phát huy tối đa tiềm lực của các chuyên gia, nhà khoa học, các tổ chức khoa học, công nghệ tham gia chủ trì, thực hiện nhiệm vụ KHCN trọng điểm.
Đồng thời, cho phép Hà Nội áp dụng cơ chế thử nghiệm có kiểm soát trong một số lĩnh vực. Hay, trao quyền cho thành phố lập quy hoạch và xây dựng, phát triển các khu công nghệ cao, bao gồm cả khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao và chuyển giao khu công nghệ cao Hòa Lạc từ Trung ương về Hà Nội quản lý, phù hợp với quy hoạch chung về khu công nghệ cao Thủ đô.
Trong phiên thảo luận về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) tại kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV vừa qua, các đại biểu đánh giá cao đối với các quy định về chính sách vượt trội về KHCN trong dự thảo Luật Thủ đô.
Theo đại biểu Lý Thị Lan (đoàn Hà Giang) bày tỏ đồng tình cao đối với các quy định về chính sách vượt trội trong dự thảo Luật Thủ đô nhằm phát triển đồng bộ các khu công nghệ cao trên địa bàn Hà Nội theo tinh thần Nghị quyết số 15-NQ/TW của Bộ Chính trị; đồng thời hoàn thiện các biện pháp đặc thù để khu công nghệ cao Hòa Lạc phát triển bền vững và có bước đột phá sau khi được chuyển giao về UBND thành phố Hà Nội quản lý, tương xứng với vị trí, vai trò.
Đại biểu tán thành với các quy định tại khoản 1 Điều 24 về phân quyền cho UBND thành phố Hà Nội quyết định thành lập, mở rộng khu công nghệ cao, ban hành quy chế hoạt động của các khu công nghệ cao do mình thành lập phù hợp với năng lực, nhu cầu phát triển của Thủ đô.
Đại biểu cũng đồng tình cao với việc bổ sung, hoàn thiện các quy định mang tính đột phá, vượt trội của dự thảo Luật tại khoản 2, khoản 3 Điều 24 giúp cho khu công nghệ cao Hòa Lạc có nhiều hơn nữa cơ hội, lợi thể để phát triển.
Bên cạnh đó, đại biểu Lý Thị Lan cho rằng Luật Thủ đô cần có quy định chuyển tiếp về quản lý, sử dụng đất đai tại khu công nghệ cao Hòa Lạc và về thẩm quyền quản lý đất đai của Ban quản lý khu công nghệ cao Hòa Lạc.
Còn theo đại biểu Tạ Đình Thi – (Đoàn TP. Hà Nội), việc bổ sung quy định cho phép các cơ sở giáo dục đại học, cơ sở giáo dục nghề nghiệp, tổ chức khoa học và công nghệ công lập khác trên địa bàn thành phố Hà Nội được thành lập doanh nghiệp và cho phép viên chức làm việc tại các tổ chức đó được tham gia, quản lý điều hành doanh nghiệp với điều kiện được sự đồng ý của người đứng đầu tổ chức (Điều 23) nhằm thể chế hóa, cụ thể hóa Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, Kết luận số 69-KL/TW ngày 11/01/2024 của Bộ Chính trị về việc tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 20-NQ/TW về khoa học và công nghệ, góp phần quan trọng trong việc thúc đẩy quá trình đưa các kết quả nghiên cứu, phát triển công nghệ nhanh chóng đi vào thị trường, gắn với thực tế đời sống kinh tế xã hội.
Qua đó hình thành hệ sinh thái tuần hoàn giữa nghiên cứu, chuyển giao và thương mại hóa sản phẩm, tái đầu tư vào công tác nghiên cứu và phát triển (R&D), đặc biệt là phát huy tối đa tiềm năng khoa học và công nghệ rất lớn của Thủ đô. Chính sách này cũng phù hợp với xu thế trên thế giới hiện nay với sự phát triển như vũ bão của khoa học và công nghệ, vòng đời sản phẩm và chu trình sản xuất ngày càng được rút ngắn, sự phát triển và mở rộng ngày càng nhanh quy mô mô hình đại học khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo.
Tuy nhiên, để bảo bảo tính khả thi của chính sách, đại biểu đề nghị, cần tiếp tục rà soát, chỉnh lý để bảo đảm thống nhất với các luật liên quan, nhất là Luật Sở hữu trí tuệ, Luật Doanh nghiệp, Luật Khoa học và công nghệ, Luật Viên chức, Luật Giáo dục đại học và Luật Phòng, chống tham nhũng./.