Điện Biên Phủ - nguồn cảm hứng sáng tạo lớn của văn học nghệ thuật
Sáng 19/4, tại Điện Biên, Hội đồng Lý luận - Phê bình Văn học nghệ thuật Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề “Điện Biên Phủ - thiên anh hùng ca, nguồn cảm hứng sáng tạo lớn của văn học nghệ thuật”.
Hội thảo có sự tham dự của PGS. TS, nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân, Bí thư Đảng đoàn, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam; đồng chí Nguyễn Minh Nhựt, Vụ trưởng Vụ Văn hóa - Văn nghệ, Ban Tuyên giáo Trung ương; đồng chí Vừ A Bằng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Điện Biên; GS.TS Lê Hồng Lý, Chủ tịch Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng Lý luận - Phê bình Văn học nghệ thuật Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam; PGS. TS Nguyễn Ngọc Thiện, Ủy viên Thường trực Hội đồng Lý luận - Phê bình Văn học nghệ thuật Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam; cùng đông đảo các văn nghệ sĩ, nhà lý luận phê bình tiêu biểu.
Chiến thắng Điện Biên Phủ “là một mốc son chói lọi bằng vàng của lịch sử”. Không chỉ có ý nghĩa lịch sử to lớn, mang tầm thời đại sâu sắc, đây còn là chiến thắng của chủ nghĩa yêu nước, ý chí bất khuất, kiên cường, sức mạnh của khối đại đoàn kết của dân tộc Việt Nam dưới sự lãnh đạo tài tình, sáng suốt của Đảng, thể hiện sự trưởng thành của Quân đội nhân dân Việt Nam.
Phát biểu đề dần hội thảo, PGS. TS, nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân - Chủ tịch Liên hiệp Các Hội văn học nghệ thuật Việt Nam nhấn mạnh: “Cùng với quân và dân ta, lực lượng văn nghệ sĩ ở các chuyên ngành văn học nghệ thuật hợp thành được xem như một binh chủng vô cùng đặc biệt, đóng góp tích cực trong việc khơi dậy tinh thần yêu nước, ý chí quật cường, tinh thần chiến đấu và quyết chiến, quyết thắng của các chiến sĩ trên mặt trận Điện Biên Phủ".
Ngay trong những ngày tháng bom đạn khốc liệt của chiến dịch, văn học nghệ thuật đã có mặt cùng các chiến sĩ trên mặt trận. Đó là những văn nghệ sĩ đã trực tiếp ra trận, sáng tác văn học nghệ thuật để khích lệ tinh thần các chiến sĩ, ghi lại những giờ phút hào hùng của dân tộc.
Tại hội thảo, 35 tham luận của các văn nghệ sĩ đến từ 10 Hội Văn học nghệ thuật chuyên ngành Trung ương và văn nghệ sĩ của các Hội Văn học nghệ thuật tỉnh, thành phố đã tập trung nêu bật những dấu ấn của văn học nghệ thuật viết về đề tài Điện Biên Phủ, từ văn chương cho đến âm nhạc, mỹ thuật, nhiếp ảnh, sân khấu, kiến trúc, điện ảnh…
Đề cập tới trận Điện Biên của âm nhạc Việt, nhạc sĩ Nguyễn Thụy Kha (Hội Nhạc sĩ Việt Nam) khẳng định: “Chỉ đến khi đại quân ta tiến vào Tây Bắc, chìm đắm trong mỏ dân ca các dân tộc Tây Bắc, các nhạc sĩ chúng ta mới bừng ngộ rằng đây chính là kho tàng vô tận cho sự phát triển không ngừng của âm nhạc Việt. Và cùng với trận Điện Biên của cả dân tộc, các nhạc sĩ cũng bắt đầu khởi sự một trận Điện Biên của mình trên đường chinh phục những đỉnh cao âm nhạc”.
Điểm lại một số bức ảnh chụp trong chiến dịch Điện Biên Phủ, ThS. NSNA Hồ Sĩ Minh - Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam, Tổng Biên tập Tạp chí Nhiếp ảnh và Đời sống cho hay, các nhà nhiếp ảnh tham gia Chiến dịch Điện Biên Phủ không nhiều, cũng chỉ đếm trên đầu ngón tay nhưng họ đã làm được những điều vĩ đại để lại cho lịch sử một kho tàng tư liệu ảnh vô giá, điển hình như NSNA Triệu Đại, Nguyễn Đình Ưu, Đinh Ngọc Thông; và các nhà quay phim, kiêm chụp ảnh như Nguyễn Hồng Nghi, Nguyễn Tiến Lợi, Nguyễn Đăng Bẩy… Họ đã để lại cho lịch sử chiến tranh cách mạng một kho tàng lịch sử hình ảnh chân thật, sinh động vô giá.
Ở lĩnh vực văn học, nhiều tham luận cũng đã đưa ra minh chứng cụ thể về hình tượng chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ trong các khúc tráng ca sử thi hào hùng của văn chương Việt; tượng đài chiến thắng trong thơ; những tiểu thuyết xuất sắc của các nhà văn mặc áo lính viết về Điện Biên; cảm hứng thi ca từ chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ… Đặc biệt, một số tham luận đi sâu phân tích một số các tác phẩm tiêu biểu ở mảng đề tài này như: tiểu thuyết “Bốn năm sau” của Nguyễn Huy Tưởng; tiểu thuyết tư liệu lịch sử "Điện Biên Phủ - bản hùng ca chiến thắng" của Cao Văn Liên; tiểu thuyết "Vầng trăng Him Lam" của Châu La Việt…
Nhấn mạnh ý nghĩa to lớn của Hội thảo “Điện Biên Phủ - thiên anh hùng ca, nguồn cảm hứng sáng tạo lớn của văn học nghệ thuật”, PGS. TS, nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân cho biết, các tham luận đã đặt ra những vấn đề để trao đổi, thảo luận cũng như bày tỏ những tiếng nói tự đáy lòng của đội ngũ văn nghệ sĩ: các nhà văn, nhà thơ, nhạc sĩ, họa sĩ, nhiếp ảnh, những nhà nghiên cứu phê bình... xung quanh những sáng tạo nghệ thuật trong quá khứ, hiện tại và tương lai về Điện Biên. Đây cũng là cơ hội tốt để các nhà nghiên cứu, các văn nghệ sĩ đánh giá, trao đổi, thảo luận những gì đã làm được và định hướng sáng tạo văn học nghệ thuật về chủ đề Điện Biên.
Bên cạnh ý nghĩa khoa học, hội thảo còn chứa đựng tính chất tổng hợp, giúp tuyên truyền, quảng bá về những giá trị của Điện Biên Phủ trong đời sống văn học nghệ thuật nước nhà. Đồng thời, thúc đẩy sự thăng hoa, bền bỉ, nuôi dưỡng cảm xúc sáng tạo cho các văn nghệ sĩ. Để từ đó, nâng cao chất lượng tác phẩm, tiếp tục có thêm nhiều sáng tác để đời về Điện Biên Phủ./.