Đến Hải Phòng xem Lễ hội Vật gần 700 năm tuổi
Lễ hội Vật cổ truyền làng Vĩnh Khê, huyện An Dương, TP Hải Phòng là nét đẹp văn hóa, thể hiện rõ nét trong những nghi thức, nghi lễ trang nghiêm và những trò chơi dân gian gắn liền với tích chuyện về Thành hoàng làng. Lễ hội Vật là Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia, với lịch sử gần 700 năm.
Lễ hội Vật làng Vĩnh Khê hình thành từ thời nhà Trần, thế kỷ 14, hội tụ kết tinh từ việc rèn luyện quân sĩ tinh thông võ thuật cứu quốc của Nhị vị Thành hoàng làng - cũng là những phúc thần được dân làng dựng miếu thờ từ thời đó.
Sử truyền rằng ngài Vũ Dao, Vũ Sào là những vị tướng tài ba, bậc trung quân ái quốc, thông tuệ, thao lược, có công giúp đỡ dân nghèo, xây dựng làng Vĩnh Khê trở thành vùng quê thái bình, hạnh phúc, có công lao phò vua Trần Nghệ Tông đánh giặc, giữ nước, lập công lớn, được Vua phong tước Đại trung nghĩa lang, Tá bộc xạ Trung thánh công, Nam hiến sát sứ công.
Lễ hội vật hàng năm được tổ chức trong 3 ngày đầu xuân vào đúng ngày sinh của Nhị vị thành hoàng, trong đó, ngày mùng 7 tháng giêng là ngày chính hội. Lễ hội đã ăn sâu vào tiềm thức của người dân, được duy trì thành thông lệ, lưu truyền qua nhiều thế hệ.
Đến thời Mạc thế kỷ XV, Ngài Phạm Tử Nghi đã từng đến làng Vĩnh Khê tham gia lễ hội so tài và đạt giải cao trước sự kính phục của mọi người. Vĩnh Khê khi đó là vùng sông nước, trên bến, dưới thuyền nên sau khi hiển thánh, ngài Phạm Tử Nghi được dân làng tôn thờ làm Thành hoàng làng.
Với những nét đặc sắc văn hóa, năm 2017, lễ hội Vật làng Vĩnh Khê đã được công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể Quốc gia.
Xuân Giáp Thìn - 2024, lễ hội Vật cổ truyền làng Vĩnh Khê thu hút 10 đội, với gần 150 vận động viên đến từ các câu lạc bộ, các trung tâm thể dục thể thao các tỉnh, thành phố: Hà Nội, Bắc Ninh, Ninh Bình và các quận, huyện trên địa bàn TP Hải Phòng.
Nét độc đáo riêng biệt trong lễ hội Vật cổ truyền làng Vĩnh Khê chính là thể lệ thi đấu theo lệ làng. Các đô vật tham gia cuộc thi sẽ đấu với nhau mà không cần tính thời gian, lứa tuổi hay hạng cân.
Các đô vật tham gia hội thi thi đấu trong 3 hiệp, mỗi hiệp 3 phút. Kết thúc cả 3 hiệp mà vẫn không tìm được người thắng cuộc thì các đô vật sẽ bước vào hiệp phụ.
Trong hiệp phụ này, cứ đô vật nào hạ được đối thủ ở tư thế hai vai, một mông hoặc hai mông, một vai chạm thảm trong khoảng thời gian 3 giây thì được coi là thắng tuyệt đối. Lệ này khiến nhiều đô vật chuyên nghiệp cũng phải chật vật mới giành chiến thắng.
Năm nay Lễ hội Vật được tổ chức vào ngày 16/2 (mùng 7 Âm lịch), tại Di tích kiến trúc nghệ thuật Quốc gia, đình Vĩnh Khê, An Đồng, An Dương, Hải Phòng diễn ra Lễ hội Vật cổ truyền làng Vĩnh Khê năm 2024 - Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia./.