"Khoác áo mới" cho nhạc cụ truyền thống
Tối ngày 20/1, tại Trung tâm Văn hóa nghệ thuật (22 Hàng Buồm, Hoàn Kiếm, Hà Nội) đã diễn ra chương trình hòa nhạc “TRAIECT IV VietNam”. Chương trình thuộc chuỗi dự án quốc tế “TRAIECT” (Traditional Asian Instruments and Electronics) của Hiệp hội Nhạc mới Hanover (HGNM) với sự hợp tác của Đại học Âm nhạc, Kịch nghệ và Truyền thông Hanover và được thực hiện bởi Quỹ Văn hóa Liên bang, Quỹ Lower Saxony và thành phố Hanover, Đức.
TRAIECT là viết tắt của nhạc cụ truyền thống châu Á và nhạc điện tử. Tại phiên bản thứ IV của chuỗi dự án, TRAIECT tập trung vào hai chất liệu truyền thống của Việt Nam là đàn bầu và hát ả đào, với sự tham gia của nghệ sĩ đàn bầu Ngô Trà My và nghệ sĩ hát ả đào (ca trù) Vũ Thị Thùy Linh, đều là giảng viên Học viện Âm nhạc quốc gia Việt Nam.
Tại buổi hòa nhạc, hai nghệ sĩ Việt đã trình diễn 7 tác phẩm mới của các nhà soạn nhạc đến từ Colombia, Anh, Ý, Đức, Iran và Việt Nam, sáng tác riêng cho nhạc cụ đàn bầu và hát ả đào kết hợp hoặc đối đầu với nhạc điện tử.
Đó là “Đốm” (Lương Huệ Trinh) cho hát ả đào, giọng thể nghiệm, đàn bầu, nhạc điện tử và video; “Begegnung/Encounter” (James Anderson) cho đàn bầu và nhạc điện tử; “This Blurred Abyss” (Michele Abondano) cho giọng, vật dụng, đàn bầu với khuếch đại âm thanh và nhạc điện tử; “Tà thanh thiên” (Emanuele Grossi) cho hát ả đào với phách, cùng microphone và nhạc điện tử; “Normal Things and Daily Stories” (Julia Mihály) cho đàn bầu, nhạc điện tử, băng và video; “Nàng” (Hà Thúy Hằng) cho giọng, đàn bầu, vật dụng, nhạc điện tử và video; “Des anderen” (Ehsan Khatibi) cho giọng, bốn tấm kim loại và nhạc điện tử.
.jpg)
James Anderson, tác giả “Begegnung/Encounter” - tác phẩm biểu diễn thứ 2 tại chương trình chia sẻ, âm nhạc là sự thể hiện trực tiếp đặc tính của Traiect: cuộc gặp gỡ giữa nhà soạn nhạc, nghệ sĩ và nền văn hóa cũng như trải nghiệm sống cá nhân của họ. Những nét giai điệu từ nhạc Rock và nhạc truyền thống Việt Nam được cải biến bằng sự phản hồi và những tô điểm cầu kỳ, tạo nên sự giao thoa giữa truyền thống và hiện đại cùng một không gian âm nhạc đa chiều. Bản phối này không chỉ mang đậm dấu ấn cá nhân của anh mà còn phản ánh một sự tôn trọng sâu sắc đối với nền văn hóa mà anh đang tương tác.
Tác giả bản nhạc “Tà thanh thiên” Emanuele Grossi cũng cho biết, tác phẩm “Tà thanh thiên” sử dụng những làn điệu ả đào được biến tấu và thể hiện dưới nhiều hình thức khác nhau, cố gắng phản ánh cách học truyền khẩu truyền thống của loại nhạc này thông qua việc lặp lại, bắt chước, tô điểm và tiết tấu chậm. Đây là tiết mục trái ngược với sự biến động và phát triển nhanh hơn của xã hội hậu công nghiệp và công nghệ: một mâu thuẫn mà vào thời điểm này đang vô cùng sôi động ở Việt Nam.
Chương trình hòa nhạc “TRAIECT IV VietNam” là sự nỗ lực mang đến một khía cạnh mới trong việc nghe các nhạc cụ truyền thống châu Á, giúp khán giả hiểu sâu hơn về bản chất và giá trị của chúng trong âm nhạc đương đại. Dưới bàn tay tài hoa của các nghệ sĩ, những nhạc cụ này không chỉ phát huy vẻ đẹp truyền thống mà còn được biến tấu một cách tinh tế để phù hợp với thị hiếu hiện đại./.