Bảo tồn di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Lễ mừng thọ của người Mnông
Lễ mừng thọ của người M’nông ở huyện Lắk là một trong hai di sản của tỉnh Đắk Lắk được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch quyết định đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia năm 2022. Lễ mừng thọ của người M’nông thường tổ chức vào tháng 1 - 2 dương lịch hằng năm, sau khi đã kết thúc mùa nương rẫy.
Ngày 19/11, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Đắk Lắk tổ chức hội thảo “Bảo tồn và phát huy Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia: Lễ mừng thọ của người M’nông”.
Theo phong tục truyền thống của người M’nông, khi cha mẹ đã hơn 60 tuổi, con cái trong gia đình sẽ tổ chức Lễ mừng thọ nhằm thể hiện sự biết ơn công lao đã sinh thành, nuôi dưỡng của cha mẹ. Theo thời gian, tuổi càng cao, lễ mừng càng lớn. Lớn nhất là lễ mừng thọ khi cha mẹ được 70 tuổi. Qua lễ mừng thọ, các thế hệ người M’nông muốn truyền dạy cho con cháu biết yêu thương, giúp đỡ nhau, sinh sống và làm ăn lương thiện.
Tỉnh Đắk Lắk có 49 dân tộc anh em từ các vùng miền về sinh cơ lập nghiệp, có thể ví như một Việt Nam thu nhỏ, đã đoàn kết một lòng chung tay, góp sức xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp, văn minh, tạo nên những nét đẹp văn hóa cao nguyên độc đáo, phong phú, đa dạng, thống nhất và giàu bản sắc.
Trong những năm qua, song song với việc chăm lo phát triển kinh tế - xã hội, công tác bảo tồn, giữ gìn những nét đẹp văn hóa các dân tộc trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk luôn được Đảng bộ quan tâm đặc biệt.
Đến nay, tỉnh đã cấp 169 bộ chiêng, 723 bộ trang phục truyền thống cho các buôn đồng bào; tổ chức được 128 lớp truyền dạy đánh chiêng; phục dựng được trên 140 nghi lễ, lễ hội truyền thống gắn với cồng chiêng; tổ chức biểu diễn định kỳ một tháng hai chương trình văn hóa cồng chiêng phục vụ nhân dân và du khách tại trung tâm văn hóa tỉnh và tổ chức nhiều hoạt động văn hóa liên quan đến công tác bảo tồn di sản văn hóa dân tộc.
Chính vì những giá trị đó, việc phục dựng lễ mừng thọ của người Mnông không chỉ tái hiện không gian văn hóa truyền thống của người Mnông mà còn góp phần giúp cộng đồng hiểu rõ hơn về các phong tục tập quán của các dân tộc. Từ đó nâng cao nhận thức trách nhiệm trong công tác gìn giữ, bảo tồn, phát huy văn hóa truyền thống, quảng bá hình ảnh, con người Đắk Lắk, đặc biệt là văn hóa truyền thống của các dân tộc. Các ý kiến tại hội thảo cũng thống nhất rằng, việc nghiên cứu, phục dựng nghi lễ này cần được thực hiện trong đời sống thực tế của cộng đồng và do cộng đồng làm chủ thể.
Năm 2022, “Tập quán xã hội và tín ngưỡng Lễ mừng thọ của người M’nông huyện Lắk” (Lễ mừng thọ) đã được Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch công nhận di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia./.