Bảo tàng Sinh vật (khoa Sinh học, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên - Đại học Quốc gia Hà Nội) (quận Hoàn Kiếm)
Bảo tàng Sinh vật, thuộc khoa Sinh học, Trường Đại học Khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội (trước đây là Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội), ở số 19 Lê Thánh Tông, Hà Nội, là Bảo tàng Sinh vật đầu tiên ở Đông Dương và Việt Nam được thành lập từ năm 1926. Bảo tàng là hình ảnh thu nhỏ về tài nguyên sinh vật và đa dạng sinh học của đất nước.
Bảo tàng Sinh vật là “phòng thí nghiệm” đặc biệt có những nhiệm vụ chính:
- Lưu giữ, bảo quản vật mẫu phục vụ nghiên cứu khoa học.
- Phục vụ giảng dạy: Bảo tàng Sinh vật là “phòng thí nghiệm” tự nhiên tốt nhất cho việc học tập và đào tạo các chuyên gia ngành sinh học, các khoa học về sự sống.
- Tuyên truyền và giáo dục. Bảo tàng Sinh vật là nơi trưng bày các mẫu vật động vật, thực vật, là nơi tham quan, học tập của học sinh, sinh viên, của mọi người dân.
Là hình ảnh thu nhỏ về nguồn tài nguyên động vật hoang dã ngoài thiên nhiên và đa dạng sinh học của đất nước, đến Bảo tàng chúng ta có thể thấy các loài quý hiếm như hổ, báo, gấu, các loài vượn, voọc, khỉ, sóc bay, công, trĩ, gà lôi, rắn hổ chúa, cá anh vũ,... và những loài nhiều người chỉ mới biết qua tiếng kêu mà hiếm khi trông thấy như: bắt cô trói cột, tu hú, bìm bịp... cũng như những loài hoạt động về đêm như cầy, cáo, các loài cú... hoặc những loài lạ như thằn lằn bay, cá nóc chim, bướm phượng, cua bay...
Thông qua Bảo tàng Sinh vật chúng ta hiểu được tính đa dạng và phong phú của động vật, thực vật ở Việt Nam. Đến nay đã xác định được ở Việt Nam có tới 275 loài và phân loài thú, hơn 1000 loài và phân loài chim, 296 loài bò sát, 162 loài ếch nhái, 544 loài và phân loài cá nước ngọt và trên 2.000 loài cá biển. Về thực vật, đến nay đã xác định được 12.680 loài gồm cả thực vật bậc cao, nấm, tảo và rêu.
Bảo tàng Sinh vật được thành lập trên cơ sở Bảo tàng Động vật và Bảo tàng Thực vật thuộc khoa Sinh học - Trường Đại học Khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội. Đây là nơi lưu giữ những bộ sưu tập động, thực vật đầu tiên ở Đông Dương và ở Việt Nam.
Bảo tàng Động vật: Ban đầu Bảo tàng Động vật là bộ sưu tập các tiêu bản động vật thuộc phòng thí nghiệm tự nhiên (Laboratoire des Sciences Naturelles) của Trường Cao đẳng Nông lâm nghiệp (école supéreure d’ Agriculture et de Sylviculture) thuộc Đại học Đông Dương (Université de I’Indochine) do René Bourret, nhà khoa học nổi tiếng người Pháp, sáng lập vào năm 1926, khi đó ông là giáo sư bậc 3 giảng dạy tại đây.
Bảo tàng Thực vật: Được thành lập từ năm 1926 cùng với Bảo tàng Động vật, là một bộ phận của Bảo tàng Sinh vật với chức năng thu thập bảo quản xử lý các tiêu bản thực vật trên phạm vi lãnh thổ Việt Nam phục vụ cho bảo tồn và nghiên cứu khoa học về thực vật. Đây là một trong những cơ sở lưu giữ dữ liệu, mẫu vật thực vật lâu đời nhất của nước ta được khoa học Pháp Petelot khởi thảo và xây dựng nên. Từ đó đến nay, Bảo tàng Thực vật liên tục được các nhà khoa học Pháp và sau đó là các nhà khoa học Việt Nam như Dương Hữu Thời, Nguyễn Đình Ngỗi, Võ Văn Chi, Phan Kế Lộc, Nguyễn Nghĩa Thìn... cung cấp bổ sung nhiều mẫu vật từ các miền địa lý khác nhau của Đông Dương và Việt Nam. Hiện nay Bảo tàng đang lưu giữ khoảng 38.000 tiêu bản thực vật kho thuộc 6 ngành thực vật bậc cao có mạch. Đặc biệt, trong số mẫu lưu trữ có khoảng 1.000 mẫu tiêu bản có tuổi từ 70 đến 100 năm do Giáo sư Petelot người Pháp thu thập trong giai đoạn sơ khai nghiên cứu thực vật tại Việt Nam./.
Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 02