Khu di tích Đá Chông (huyện Ba Vì)
Khu di tích Đá Chông thuộc vùng núi huyện Ba Vì, Hà Nội, cách thị xã Sơn Tây khoảng 25km về phía tây. Diện tích toàn bộ khu di tích khoảng 234ha chủ yếu là đồi rừng và có 2 hồ nước rộng. Nơi đây có nhiều tảng đá thon nhọn tựa mũi chông, ngọn mác như mọc ở dưới đất lên nên được nhân dân nơi đây gọi tên là Đá Chông.
Vào thời kỳ cách mạng, khu di tích Đá Chông còn được gọi là K84 hay K9 và đây được chọn làm nơi hoạt động của Trung ương Đảng và Bác Hồ. Trong kháng chiến, khi là người chèo lái con thuyền cách mạng Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhìn thấy vị trí trọng yếu ở nơi đây với cách mạng và phát triển kinh tế phía vùng Tây Bắc Tổ quốc, Người đã chọn đây làm nơi ở và hoạt động. Cứ mỗi lần rảnh rỗi hay công việc có nhiều áp lực mệt mỏi, Người thường rời khỏi Thủ đô Hà Nội về đây làm việc cho yên tĩnh và dần nơi đây đã trở thành nơi thân thuộc của Bác.
Năm 1969, Chủ tịch Hồ Chí Minh qua đời, khi đó đế quốc Mỹ ngày càng ráo riết tổ chức ném bom ra miền Bắc, căn hầm K75A Viện Quân y 108 không đảm bảo an toàn để giữ gìn thi hài của Bác, do đó ngày 9/9/1969 thi hài Bác được đưa tới yên nghỉ tại khu di tích Đá Chông và nơi đây được gọi là K84, đây là địa điểm tốt, lý tưởng có phong cảnh đẹp và giao thông thuận tiện, có sông Đà chảy qua, khí hậu trong lành yên tĩnh... là nơi có nhiều điều kiện thuận lợi để bảo quản và giữ bí mật cho thi hài của Bác.
Cơ sở tại khu di tích Đá Chông, nơi lưu giữ thi hài Bác bao gồm: Tầng trên: là khu làm việc liên hoàn, thuận lợi, đảm bảo vệ sinh môi trường, là nơi đặt thi hài Bác phục vụ thăm viếng của nhân dân.
Tầng ngầm: có kết cấu hầm kiên cố, có khả năng chống đỡ các trấn động mạnh, có hệ thống phòng chống chất độc hoá học, là nơi đưa thi hài Bác xuống khi không đảm bảo an toàn.
Thi hài Bác được giữ gìn an toàn ở đây trong thời gian 4 năm 4 tháng và 19 ngày.
Sau khi Hiệp định Pari được ký kết, tình hình chính trị đã ổn định, thi hài Bác đã được đưa trở lại Thủ đô Hà Nội để bảo quản. Sau đó, lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh được xây dựng và thi hài Bác được lưu giữ tại đó cho đến ngày nay.
Với các sự kiện đã diễn ra, di tích Đá Chuông đã trở thành địa danh có ý nghĩa lịch sử đặc biệt gắn liền với Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu. Trong những năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước, nơi đây đã được Bác chọn làm căn cứ để Bác cùng với Bộ Chính trị làm việc, quyết định một số vấn đề quan trọng của cách mạng. Sau đó lại là nơi gìn giữ thi hài Bác trong thời gian dài, khi Bác đi xa. Khu di tích luôn được giữ gìn và phát huy ý nghĩa lịch sử, trở thành nơi giáo giục truyền thống cho thế hệ trẻ hôm nay và mai sau.
Hiện nay di tích do Ban quản lý Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp quản và hàng ngày vẫn mở cửa phục vụ cho các đoàn khách trong nước và quốc tế đến tham quan nghiên cứu./.
Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 02