Nhiều khách thập phương biết đến chùa Vũ Thạch, bởi vì chùa gắn với địa danh làng Vũ Thạch (nay là đoạn đầu phố Bà Triệu - Tràng Thi, số 13B Bà Triệu), mà giữa thế kỷ XIX làng có trường dạy học của ông cử Vũ Thạch Nguyễn Huy Đức (1824 - 1898) nổi tiếng phẩm hạnh, và có nhiều năm tháng gắn bó với việc dạy học trên đất Thăng Long.

Chùa Vũ Thạch có tên chữ là Quang Minh tự (mang ý nghĩa đề cao trí tuệ để khai sáng thu phục lòng người). Cho đến những năm đầu thế kỷ XX, dân cư ở đây vẫn còn thưa thớt. Chùa nằm gần hồ Hoàn Kiếm, phong thuỷ đắc địa. Chùa nằm trong cụm di tích đình - đền - chùa Vũ Thạch, gắn với đời sống tín ngưỡng của nhân dân, và là điểm sinh hoạt văn hoá truyền thống của địa phương.

Chùa Vũ Thạch mới được trùng tu, tôn tạo lớn vào năm 1995 trên cơ sở vị trí và khuôn viên cũ gồm: Tam bảo, nhà thờ Tổ, nhà thờ Mẫu, tháp mộ, nhà khách. Cổng chùa nằm sát hè phố Bà Triệu có kiểu dáng đơn giản.

Trong chùa Vũ Thạch, đặc biệt, còn lưu giữ được lượng di vật cổ phong phú về chủng loại, có niên đại hàng trăm năm. Đó là các pho tượng, các đôi cấu đối, các bức đại tự ca ngợi cảnh chùa và mang ý nghĩa triết lý của đạo Phật. Nhà Mẫu, nhà Tổ còn có các hoành phi, câu đối ca ngợi Thánh Mẫu, tạm dịch là:

“Thượng đế đã trao quyền, một dải non sông gìn giữ Dân lành mang ơn đức, ngàn trung mưa gió chở che”.

Ngoài ra, bia tháp mộ vị sư tổ Hoà thượng Thích Thanh Tường (Đinh Xuân Lạc) mất năm 1943 có tên “Linh Quang Diệu Quang tháp” đã ghi việc công đức, sửa sang đình Vũ Thạch: Đây là vị hoà thượng trụ trì chùa Vũ Thạch có học vấn uyên thâm và có nhiều công lao đối với chùa.

Chùa Vũ Thạch được Bộ Văn hoá và Thông tin xếp hạng di tích kiến trúc nghệ thuật năm 1986./.

Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 02

Sơn Dương (t/h)