Chùa Vân Gia (Thị xã Sơn Tây)
Chùa Vân Gia hiện nay tọa lạc tại xã Trung Hưng, Thị xã Sơn Tây, Hà Nội.
.jpg)
Ngôi chùa được gọi theo tên thôn là chùa Vân Gia, ngoài ra chùa còn có tên chữ là Viên Quang tự. Chùa nằm ở rìa làng, quay hướng nam.
Chùa Vân Gia được xây dựng trên một thế đất đẹp “gối sơn đạp thuỷ”, gồm các hạng mục công trình: gác chuông, chùa chính, nhà Tổ, nhà khách. Chùa chính được làm theo kiểu chữ “đinh” gồm Tiền đường và Thượng điện.
Tam quan chùa là một gian nhà ngang 3 gian 2 chái, làm theo kiểu hai tầng mái đao. Mặt trước để thông thoáng, nhìn bên trên hai đầu bờ nóc hai đấu đinh lợp ngói rì cổ. Hai trụ biểu là hai tay ngai với đỉnh để vuông, phía dưới là ô lồng đèn, thân trụ được cổ nhân đắp soi gờ kẻ chỉ, thân trụ vuông. Vào bên trong, các bộ vì Tam quan được làm theo kiểu “Thượng chồng rường giá chiêng, hạ chồng rường, bẩy” trên mặt bằng bốn hàng chân cột. Trên nóc tầng hai, một bên treo chuông và một bên treo khánh. Tiền đường được làm 3 gian nhà dọc. Nhìn phía trên, mái chùa được cổ nhân làm theo kiểu chữ “công” với 2 nóc 4 mái đao cong, bên ngoài bờ nóc bờ chảy đắp bờ đỉnh, hai đầu bờ nóc đắp hai con kìm Makara miệng ngậm bờ nóc, đuôi vút cao. Các đầu đao đắp đầu rồng ngẩng cao. Vào bên trong tương ứng với 3 gian là 6 bộ vì đỡ mái được làm thống nhất theo một kiểu “Thượng chồng rường, hạ kẻ, bẩy”. Hoa văn trang trí tại các bộ vì này chủ yếu tập trung vào các đầu rường, bẩy với các tích lá lật, mây cụm cách điệu mang dấu ấn thời Nguyễn.
Chùa Vân Gia qua thời gian tồn tại đến nay còn lưu giữ được một số di vật sau: 1 quả chuông đồng có chiều cao là 108cm, đường kính là 55cm, chuông có niên đại ra đời vào thời Nguyễn; 1 khánh rộng 128cm, cao 100cm, một mặt ghi dòng chữ Viên Quang tự, một mặt ghi chữ Thọ Vương Khánh, khánh có niên đại thời Nguyễn; 1 bia...
Chùa đã được UBND tỉnh Hà Tây xếp hạng di tích lịch sử - văn hoá năm 2006./.
Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 02