Chùa Triệu Xuyên (huyện Phúc Thọ)
Chùa mang tên địa danh của làng Triệu Xuyên, thuộc xã Long Xuyên, huyện Phúc Thọ. Chùa có tên chữ là Long Vân thiền tự, nằm ở phía tây bắc của Hà Nội, cách trung tâm Thủ đô khoảng 45km.
Theo tấm bia gỗ “Hậu Phật bi ký” có niên đại Vĩnh Tộ bát niên (1626), chùa Triệu Xuyên đã được xây dựng khá sớm. Qua khảo sát giá trị nghệ thuật của 142 pho tượng pháp trong ngôi chùa, phần lớn tượng được tạc vào thời Lê Trung hưng thế kỷ XVI - XVII.
Chùa quay hướng đông nam, phía trước có sân chùa, ao chùa, vườn hoa, vườn cây lưu niên xanh tốt. Do ở cạnh đường trục và khu dân cư nên thuận lợi cho việc tham quan, lễ Phật. Chùa gồm 2 hạng mục công trình chính: tòa Bái đường và tòa Thượng điện.
Bái đường là công trình kiến trúc cổ lớn nhất gồm 7 gian nhà rộng, thoáng, với những bộ vì gỗ kết cấu theo hình thức 4 hàng chân gỗ. Kết cấu bộ vì nóc kiểu giá chiêng kẻ chuyền, kỹ thuật thiên về bào trơn đóng bén, soi măng gờ chỉ, lá dắt. Hệ thống hoành phi câu đối dày đặc, được sơn son thếp vàng lộng lẫy.
Thượng điện là ngôi nhà 3 gian nối kiểu chuôi về về phía sau, xây các bệ để đặt tượng Phật theo bài trí tượng Phật của phái Đại Thừa.
Hai nhà hành lang nhỏ hẹp, đối diện với nhau qua sân gạch, kiến trúc bộ vì đơn giản bào trơn đóng bén, bền chắc.
Hệ thống tượng pháp và đồ thờ ở chùa Triệu Xuyên nhiều về số lượng, đẹp về nghệ thuật, phong phú về loại hình. Tượng ở chùa Triệu Xuyên được tạo bằng chất liệu tượng mộc và tượng thổ. Trong 142 pho tượng của chùa, có một số pho quý, mang niên đại thời Lê như: Tam thế A Di Đà, Thích Ca giáo chủ, Quan Âm chuẩn đề có 16 tay từ thân toả ra như bông sen nở, chính giữa là hai tay được tạc theo thế định ấn. Ngoài ra, hai bên hành lang còn có hệ thống tượng Thập bát La Hán và 6 động: động Tiên, động Nam Tào, Bắc Đẩu, động Tề Thiên Đại thánh, động Quan Âm toạ sơn, động Sơn Tinh - Thuỷ Tinh, động Như Lai toạ thiền.
Chùa Triệu Xuyên đã được Bộ Văn hóa và Thông tin xếp hạng di tích kiến trúc nghệ thuật năm 1993./.
Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 02