Chùa Thanh Chiểu (huyện Phúc Thọ)
Chùa Thanh Chiểu có tên chữ là Cổ Linh tự thuộc thôn Thanh Chiểu, xã Sen Chiểu, huyện Phúc Thọ, ngoại thành Hà Nội, cách trung tâm Thủ đô khoảng 50km về phía tây bắc.
Ngôi chùa được xây dựng sớm trong quy hoạch chung của quần thể kiến trúc văn hoá truyền thống của làng. Các di vật và một số tư liệu thành văn hiện còn trong di tích cho thấy chùa Cổ Linh có niên đại khởi dựng vào thời Lê Trung hưng. Chùa đã được trùng tu, sửa chữa vào đời Chính Hoà đầu thế kỷ XVIII, đến đời Cảnh Hưng chùa đúc chiếc khánh đồng lớn và tạc thêm các tượng Tam thế, Bồ tát.... Sang thời Nguyễn, vào năm Gia Long thứ hai (1803), dân làng đã công đức tiền của để mua đồng, thuê thợ về đúc quả chuông lớn “Cổ Linh tự chung”. Đầu đời vua Tự Đức, chùa bị hư hỏng nặng, nhân dân trong làng cùng thập phương đã công đức tu sửa lại chùa, để lại công trình kiến trúc tôn giáo đến ngày nay.
Chùa Thanh Chiểu có quy mô kiến trúc vừa phải gồm khu chùa chính (Tiền đường và Thượng điện), kết cấu mặt bằng kiểu chữ “đinh”, phía ngoài là sân gạch, vườn cây hoa trái. Sát tường nhà Tiền đường còn tấm bia trụ vuông bằng đá, màu trắng được tạo năm Tự Đức và tấm bia đá màu xanh có niên đại Vĩnh Hựu thứ 4 (1738).
Tiền đường gồm 5 gian 2 dĩ, xây tường bao quanh đầu hồi bít đốc, mái lợp ngói ta. Phía trước làm hệ thống cửa bức bàn. Phía sau ở gian giữa để thông với Thượng điện. Kiến trúc 6 bộ vì giống nhau làm theo hình thức chồng rường giá chiêng kẻ bẩy. Mỗi bộ vì có 6 hàng chân cột, bên dưới kê tảng đá xanh.
Thượng điện gồm 4 gian cũng xây tường ba phía, mái lợp ngói ta. Các bộ vì đều thống nhất một kiểu chồng rường giá chiêng với 2 hàng cột.
Ngoài nhà Tiền đường có ban thờ Đức Ông và Thánh Hiền, hai pho tượng Hộ pháp Khuyến thiện và Trừng ác to cao ngồi trên lưng sư tử, mang phong cách nghệ thuật điêu khắc thời Nguyễn.
Chùa Thanh Chiểu hiện còn lưu giữ 25 pho tượng, trong đó có 6 pho được tạo tác ở thế kỷ XVIII, số còn lại thuộc thời Nguyễn thế kỷ XIX và nhiều di vật quý khác như: bia đá, chuông đồng, khánh đồng... có niên đại thời Lê và thời Nguyễn.
Chùa Thanh Chiểu đã được Bộ Văn hóa và Thông tin xếp hạng di tích kiến trúc nghệ thuật năm 1991./.
Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 02