Chùa Thanh Am (quận Long Biên)
Chùa Thanh Am ở thôn Thanh Am, phường Thượng Thanh, quận Long Biên, Hà Nội. Chùa còn có tên chữ là Đông Linh tự.
Chùa Thanh Am được xây dựng từ khá lâu đời cùng với đình Thanh Am. Làng Thanh Am do Nguyễn Bỉnh Khiêm, khi làm quan ở Kinh đô dưới triều Mạc, đã đưa con cháu và dân làng tới định cư ở đây và xây dựng thành. Lúc mới thành lập làng có tên là Hoa Am.
Chùa Thanh Am có Tiền đường và Hậu cung, nhà Tổ, đều đã được sửa chữa mới trong những năm gần đây.
Tuy không còn bảo lưu được kiến trúc như buổi đầu khởi dựng, nhưng những di vật hiện còn tại di tích như chuông đồng, bia đá, tượng tròn là những cổ vật có giá trị trong kho tàng di sản văn hoá nước nhà. Dựa theo phong cách nghệ thuật và kỹ thuật tạo tác có thể thấy, trong số 11 pho tượng cũ của chùa thì có 10 pho mang niên đại thế kỷ XIX; pho tượng A Di Đà được làm to hơn cả. Đây là những tác phẩm điêu khắc khá hoàn chỉnh của nghệ thuật thời Nguyễn. Chuông đồng “Tạo trú hồng chung” (Tạo đúc chuông lớn) năm Cảnh Thịnh nguyên niên (1793) cao 0,82m, đường kính miệng 0,57m, chu vi 1,55m, mặt chuông chia làm 5 ô, có khắc bài ký dài, ghi lại việc đúc chuông, những người công đức và các vần thơ ca ngợi cảnh đẹp của làng Hoa Am: “Chùa Đông Linh của ấp ta nhằm nơi nhánh giữa Tam Đảo, bên phải uốn lượn, bên trái chuyển vòng, một dải Thiên Đức, trước chầu về, sau gấp khúc. Thực chốn đắc địa Càn Khôn, mặt trời sáng soi nhật nguyệt. Quang cảnh trong chùa quả là chốn danh lam nổi tiếng từ xưa đến nay.”
Trên quả chuông này còn ghi lại danh sách các vị công đức thuộc “Thập dũng trung quân đạo Thiên Hùng vệ” như Quan Đô đốc Đặng Lộc Hầu, quan Chưởng cơ Trí Lược Hầu, Chưởng cơ Xuyến Vũ Hầu, Trung uý Luân Lễ Bá, Chưởng cơ Phương Tương Hầu, khai cơ Khương Vũ Hầu, Thiếu khanh Nguyễn Vũ Tuấn, ông Tuần Mai... Đây là danh hiển của một đơn vị quân đội thời Tây Sơn.
Cụm di tích đình - chùa Thanh Am đã được Bộ Văn hoá và Thông tin xếp hạng di tích kiến trúc nghệ thuật năm 1990./.
Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 02