Chùa Phúc Lâm (huyện Thanh Oai)
Chùa Phúc Lâm hiện nay tọa lạc tại xã Đỗ Động, huyện Thanh Oai, Hà Nội.
Chùa Phúc Lâm ở làng Cự Thần. Theo tấm bia năm Cảnh Thịnh thứ 7 (1799), làng Cự Thần xưa thuộc xã Động Cứu, huyện Thanh Oai, phủ Ứng Thiên, trấn Sơn Nam Thượng.
Kết cấu kiến trúc kiểu chữ “đinh”, bao gồm Tiền đường, Thượng điện. Ngoài ra, chùa còn có Tam quan, nhà Tổ, nhà Mẫu, hệ thống sân vườn. Tam quan gồm một lối đi chính, hai bên được làm theo kiểu giả quan, bên trên được trang trí dải hoa văn chữ triện. Qua Tam quan là một lối đi nhỏ dẫn vào khuôn viên chùa. Tiền đường là một ngôi nhà ngang 3 mái lợp ngói rỉ. Kiểu thức này là đặc trưng phong cách kiến trúc thời Nguyễn. Bên trong Tiền đường, các bộ vì chia không gian Tiền đường thành 3 gian 2 chái, được làm thống nhất theo kiểu “vì kèo quá giang trốn cột”. Nối từ gian giữa Tiền đường vào là Thượng điện 3 gian 3 chái, các bộ vì được làm kiểu thức “vì kèo quá giang” tương tự như Tiền đường. So với nhiều ngôi chùa khác thì cách bài trí tượng Phật của chùa Phúc Lâm có nét riêng. Ban thờ Đức Ông, Thánh Tăng được đặt ở hai bên tả, hữu ban thờ chính trong Thượng điện. Các pho tượng ở hai ban thờ này mang phong cách thời Nguyễn. Bộ tượng Tam thế gồm 3 pho đặt ở vị trí cao nhất rồi tiếp đến là pho A Di Đà cùng tượng Đại Thế Chí bồ tát và Quan Thế Âm bồ tát trợ thủ cho ngài. Lớp thứ 3 là toà Cửu long, hai bên là tượng Tuyết Sơn và Phật Di Lặc.
Nếu ở các ngôi chùa khác, ở ngoài Tiền đường bài trí tượng Khuyến thiện, Trừng ác thì ở chùa Phúc Lâm lại bài trí: bên tả đặt tượng Thích Ca sơ sinh; bên hữu đặt tượng Địa Tạng bồ tát.
Tấm bia năm Vĩnh Trị thứ 4 (1679), được người xưa tạo tác công phu tỉ mỉ: Mặt trước là hình bích tượng, tạc hình của người đặt hậu đương thời, mặt sau ghi về chuyện truyền kỳ của người đã đóng góp công đức để tu tạo, hưng công chốn danh lam cổ tự này. Ngoài ra chùa còn bảo lưu được tấm bia niên hiệu Cảnh Thịnh thời vua Nguyễn Quang Toản.
Chùa Phúc Lâm đã được UBND tỉnh Hà Tây xếp hạng là di tích kiến trúc nghệ thuật năm 2008./.
Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 02