Chùa Phú Hữu (huyện Ba Vì)
Chùa Phú Hữu tên chữ là Long Sơn Phú tự, chùa toạ lạc tại làng Phú Hữu, xã Phú Sơn, huyện Ba Vì, Hà Nội.
Từ Hà Nội theo Quốc lộ 32A hướng Trung Hà, qua huyện lỵ Ba Vì đến ngã ba Yên Kỳ, Đồng Bảng, đi tiếp đến chợ Nhông là tới địa phận thôn Phú Hữu, rẽ trái vào làng khoảng vài trăm mét là tới di tích.
Chùa được xây dựng trên sườn đồi rộng ven làng, hướng bắc, nhìn ra sông Hồng đỏ nặng phù sa.
Kiến trúc chùa hiện nay gồm: Tam quan, hai dãy hành lang và chùa chính. Tam quan làm theo kiểu cột trụ biểu bề thế cao to kết hợp với các bức tường lửng đơn giản bảo vệ phía trước chùa. Phía trong Tam quan, hai bên sân là hai dãy hành lang kiểu quá giang gối tường, mái lợp ngói, phía trước để trống.
Chùa chính xây dựng trên nền đất cao, kiểu chữ “đinh”, gồm Tiền đường và Thượng điện. Tiền đường 5 gian, tường hồi bít đốc tay ngai, kết cấu kiểu chồng rường giá chiêng. Mặt trước chùa làm cửa bức bàn, nền lát gạch.
Thượng điện 5 gian nối liền với gian giữa toà Tiền đường. Các bộ vì ở đây làm kiểu chồng rường, giá chiêng hạ kẻ trên bốn hàng cột. Mái lợp ngói mũi hài. Hai đầu bờ nóc đắp con kìm hướng vào vầng mặt trời ở chính giữa. Các bộ phận kiến trúc trong chùa khá đơn giản, chủ yếu đóng bén, bào trơn và ít trang trí hoa văn.
Hiện vật còn lại của di tích khá phong phú gồm: chuông đồng ở hương án, nghi môn, hoành phi, câu đối, bia đá và 27 pho tượng, trong đó 7 pho được làm vào đầu thế kỷ XVIII, các pho còn lại có phong cách nghệ thuật thế kỷ XIX.
Chùa Phú Hữu đã được Bộ Văn hoá và Thông tin xếp hạng di tích kiến trúc nghệ thuật năm 1994./.
Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 02