Chùa Linh Quy (huyện Gia Lâm)
Chùa Linh Quy cách trung tâm Hà Nội khoảng 20km về phía đông, thuộc thôn Linh Quy Bắc, xã Kim Sơn, huyện Gia Lâm, Hà Nội.
Từ xưa đến nay ngoài tên gọi là chùa Linh Quy, chùa còn có tên chữ là Hoa Nghiêm tự.
Cũng như mọi ngôi chùa khác trong vùng, chùa Linh Quy được xây dựng lên để thờ Phật - một tôn giáo được du nhập vào nước ta từ xa xưa và được phát triển rộng rãi. Trong nhiều giai đoạn lịch sử khác nhau, chùa Linh Quy là nơi chứng kiến những biến cố lịch sử của cả dân tộc nói chung và những sự kiện lịch sử của làng Linh Quy nói riêng. Trước Cách mạng tháng Tám, chùa là nơi huấn luyện, tập hợp quần chúng tiêu trừ việt gian, tới những năm 1953 - 1954, chùa là địa điểm liên lạc, tập trung của dân quân du kích. Trong trận càn ngày 6/5/1954, Tam quan và gác chuông chùa bị thực dân Pháp đốt. Hoà bình lập lại, các tượng gỗ ở chùa được chuyển về đình, tượng đất bị đem chôn, chùa để không. Trong kháng chiến chống Mỹ, xung quanh chùa được sử dụng làm kho xăng. Được dựng từ sớm lại trải qua nhiều biến cố lịch sử, chùa Linh Quy đã qua nhiều lần trùng tu, tôn tạo để có kiểu dáng như hiện nay.
Hiện tại chưa có một văn tự nào ghi lại thời kỳ khởi dựng của chùa. Căn cứ vào những kiến trúc và di vật còn lại, cho thấy chùa có thể được dựng vào thời Lê. Chùa được xây dựng trên một khu đất cao ráo, thoáng mát ngay cạnh con đường liên xã. Vẻ đẹp của ngôi chùa thể hiện qua sự kết hợp hài hoà và ăn nhập với môi trường và cảnh quan thiên nhiên bao quanh. Đó là luỹ tre bao quanh chùa, là những khu vườn trồng cây rộng sau luỹ tre, và nằm gọn trong cảnh u tịch ấy ngôi chùa chính nổi lên khác hẳn với những kiến trúc khác quanh vùng. Ngôi chùa có lối kiến trúc đặc biệt của các lớp mái mà không một ngôi chùa nào ở quanh vùng có được. Đó là một nếp nhà chạy dọc, còn 2 lớp mái chạy ngang là mái giả được làm theo kiểu “thượng hư hạ thực”, bộ mái đồ sộ lại được tô điểm bởi 4 góc đao uốn cong mềm mại.
Bên cạnh giá trị về mặt kiến trúc, giá trị nghệ thuật tạo các pho tượng là giá trị nổi bật của chùa Linh Quy. Tuy số lượng không nhiều, nhưng những pho tượng của ngôi chùa đã giúp chúng ta phần nào hiểu thêm về niên đại xây dựng một di tích cổ ở vùng ven ngoại thành Hà Nội cũng như hiểu thêm về nghệ thuật tạc tượng của các nghệ nhân. Những pho tượng được thờ ở đây đều có những giá trị nhất định về mặt thẩm mỹ như các pho tượng Quan Âm nhiều tay, pho tượng Cửu long - Thích Ca sơ sinh...
Chùa Linh Quy đã được Bộ Văn hoá và Thông tin xếp hạng di tích lịch sử, kiến trúc nghệ thuật năm 1996./.
Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 02