Chùa Keo (huyện Gia Lâm)
Chùa Keo hiện nay tọa lạc tại xã Kim Sơn, huyện Gia Lâm, Hà Nội.
Làng Keo, có tên cổ là Cổ Giao thuộc huyện Long Biên, quận Giao Chỉ. Làng Keo xưa có nghề nấu keo da trâu và nghề làm sơn gỗ, đặc biệt là sơn son thếp vàng, đó là nghề truyền thống.
Chùa Keo thờ bà Keo - Pháp Vân. Truyền thuyết kể rằng xưa kia ở đất Luy Lâu (nay thuộc huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh) đã tạc xong 4 pho tượng Phật: Pháp Vân, Pháp Vũ, Pháp Lôi, Pháp Điện, nhưng còn việc tô tượng chưa xong. Nhiều thợ ở các nơi đến nhưng không làm được vì cứ chảy tuột đi khi quẹt lên. Đến lượt hiệp thợ làng Keo vào làm và công việc đã hoàn thành tốt đẹp. Việc xong hiệp thợ Keo thấy một khúc gỗ tạc 4 pho tượng thừa. Hiệp thợ Keo xin về, 4 tráng đinh Luy Lâu xin khiêng không nổi, nhưng chỉ 2 người thợ làng Keo khiêng rất nhẹ nhàng và đi thẳng về làng. Thấy chuyện lạ, làng quyết định tạc tượng và pho tượng Pháp Vân đã ra đời giống hệt pho chùa Dâu nhưng kích thước nhỏ hơn.
Hiện nay di tích chỉ còn lại một số kiến trúc: Tam quan được xây bằng gạch theo kiểu nghi môn thời Nguyễn. Toà Thượng điện là kiểu nhà 4 mái, các góc đạo nay chỉ còn trang trí đạo đơn, hình cách điệu. Kiến trúc mở cửa đầu hồi (ít gặp). Bộ vì toà Thượng điện làm kiểu chồng rường, đầu các con rường điểm xuyết chút hoa có phong cách nghệ thuật của thế kỷ XVII. Toà Hậu cung và tháp Tam phẩm liên hoa xây trên đó là sản phẩm của thời Nguyễn. Đáng lưu ý là tượng Quan Âm thiên thủ thiên nhãn là sản phẩm của thế kỷ XVII. Chùa còn lưu giữ được tấm bia Hoàng Định (1616).
Chùa đã được Bộ Văn hoá và Thông tin xếp hạng di tích lịch, sử kiến trúc nghệ thuật năm 1993./.
Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 02