Chùa Hưng Ký (quận Hai Bà Trưng)
Chùa Hưng Ký ở ngõ 228 phố Minh Khai, phường Minh Khai, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội.
Tên Hưng Ký là do nhân dân quen gọi để chỉ ngôi chùa do ông Hưng Ký, người Sài Gòn lấy vợ người làng Hoàng Mai đứng ra xây dựng năm 1931. Chùa Hưng Ký tên chữ là “Võ Hưng thiền am”.
Chùa được xây trên một khu đất rộng khoảng 3000m’ gồm Tam quan, toà Tam bảo, nhà bia, nhà Tổ, nhà trai giới. Tam bảo hình “chuôi vồ”. Tiền đường xây theo kiểu “tường hồi bít đốc” mái lợp ngói ống, phần diềm mái hiên là một loạt lá đề nhỏ bằng sứ màu. Bờ nóc mái được đắp nổi cao, có trang trí nhiều tượng sứ màu với các cảnh như “Bát tiên quá hải”, “Thầy trò Đường Tăng đi lấy kinh”... Nhà Thiêu hương là một bục gạch có ban thờ để tăng ni phật tử cầu kinh niệm Phật. Thượng điện hình “chuôi về” mái lợp ngói ống, diềm mái có hình lá đề bằng sứ màu.
Ở hai đầu Tiền đường là động Thập điện Diêm vương. Bên trái có bàn thờ Đức Ông, tượng Đức Ông ở giữa; bên phải là bàn thờ đức Thánh Hiền.
Tượng đức Thánh Hiền đặt giữa. Tiếp nữa là tượng Hộ pháp Thiện và Ác. Trong nhà Thượng điện, cách bài trí tượng Phật của chùa Hưng Ký có khác với nhiều chùa. Ở chính giữa có tượng A Di Đà, tượng tạc bằng gỗ cao 3,2m chu vi 5,6m, ngồi trên toà sen. Ở bốn góc Thượng điện có bốn tượng: Đại Thế Chí, Quan Thế Âm, Quan Âm chuẩn đề, Quan Âm tống tử.
Quan Âm chuẩn đề là tượng có nhiều đôi tay, mỗi bàn tay trên các đôi tay đều có thể khác nhau, các ngón tay bấm vào nhau như đang bắt quyết, một đôi tay chắp trước ngực, một đôi tay trong tư thế thiền, hai bàn tay để ngửa, lồng vào nhau phía trước bụng, trong lòng bàn tay có một viên ngọc lớn. Đây là chi tiết để phân biệt với Quan Âm thiên thủ thiên nhãn.
Quan Âm tống tử ngồi dựa vào tảng đá, một chân bắt chéo, một chân co vuông góc, có một trẻ nhỏ ngồi trên. Trên vai trái có tượng một con vẹt.
Giá trị chủ yếu của chùa Hưng Ký là kiến trúc và nghệ thuật trang trí. Đặc biệt sử dụng gốm nung có men nhiều mầu sắc kỹ thuật cao để thể hiện các chi tiết từ kết cấu đến trang trí, từ nóc mái đến tường trụ... Toà Tam bảo nổi bật lên như bức tranh gốm sứ bởi các đề tài nhà Phật từ Ấn Độ - Trung Hoa đến Việt Nam...
Chùa Hưng Ký là một ngôi chùa theo phái Tịnh Đô tông. Chùa đã được Bộ Văn hoá và Thông tin xếp hạng di tích kiến trúc nghệ thuật năm 1992./.
Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 02