Chùa Đông Phù (huyện Thanh Trì)
Chùa Đông Phù ở xã Đông Mỹ, huyện Thanh Trì, Hà Nội.
Chùa Đông Phù có tên chữ là “Hưng Long tự”, tục gọi là chùa Nhót (Nhót là tên nôm làng Đông Phù), hoặc theo sự tích chùa gắn với nhị vị Vương bà nên còn gọi là chùa Đền.
Theo lời dân làng truyền lại từ xa xưa, chùa có từ đời nhà Lý thế kỷ XI. Hai con gái của vua nhà Lý là Từ Thục (chị) và Từ Huy (em) đã rời bỏ Kinh thành về tu ở chùa Đông Phù năm 1072 (năm 1072 là năm Nhâm Tý, năm trị vì đầu tiên của vua Lý Nhân Tông).
Hai bà được vua cha ban cho 3000 mẫu ruộng. Toàn bộ số ruộng này hai bà đem chia cho dân cả vùng gồm chín làng thuộc tổng Nam Phù xưa và 10,5 mẫu cho Ninh Xá. Hai bà đã cho lập điền trang, dạy dân khai khẩn ruộng đồng, đem giống mới về trồng cấy, dạy dân nghề thủ công. Do công lao của hai bà đối với nhân dân phía đông - nam Thăng Long, nhà vua đã phong sắc cho hai bà là “Đại Thánh Bao Phong Đại Bồ Tát Hồng Liên toạ hạ” hai thị nữ là Quỳnh Hoa và Quế Hoa được phong là “Địa tăng trang vị Dực Bao Trung Hưng thượng đẳng thần”.
Hiện nay chùa còn giữ được 2 đạo sắc phong cho Lý Liễu Đoan Trang công chúa năm Cảnh Hưng thứ 44 Quý Mão (1783) đời vua Lê Hiển Tông và Chiêu Thống năm thứ nhất Đinh Mùi (1787) đời vua Lê Duy Kỳ. Kiến trúc chùa có Tam quan, Tiền đường, hành lang, Thiêu hương, điện Mẫu nhà Tổ. Trong chùa có 42 pho tượng Phật, tượng nhị vị Vương Bà và tượng nhị vị Tiên cô. Ngoài ra còn có hoành phi, khám thờ, kiệu rước, kiệu bát cống, quả chuông “Hưng Long thiền tự hồng chung”, tấm bia đá khắc năm thứ hai niên hiệu Vĩnh Tộ - Canh Thân (1620) đời vua Lê Thần Tông.
Chùa Đông Phù còn là cơ sở hoạt động trong thời kỳ chống Pháp. Năm 1929, cán bộ cách mạng đã họp tại chùa để thành lập chi hội Thanh niên cách mạng đồng chí. Tại Tam quan chùa, tháng 5 năm 1930, chi bộ Đông Phù thành lập, là chi bộ Đảng đầu tiên của ngoại thành Hà Nội.
Chùa Đông Phù đã được Bộ Văn hoá và Thông tin xếp hạng di tích kiến trúc nghệ thuật năm 1990. Chùa Đông Phù còn được Uỷ ban nhân dân Thành phố Hà Nội gắn biển di tích cách mạng - kháng chiến./.
Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 02