Chùa Diên Phúc (huyện Mê Linh)
Chùa Diên Phúc thuộc thôn Khê Ngoại, xã Văn Khê, huyện Mê Linh, Thành phố Hà Nội.
Chùa toạ lạc trên một mảnh đất rộng, bằng phẳng, cao ráo, thoáng mát, xung quanh là khu dân cư đông đúc. Tương truyền chùa được xây dựng từ lâu, đến thời Nguyễn vào năm Gia Long thứ 15 (1816) quy mô kiến trúc được mở rộng, tôn tạo khang trang. Chùa Diên Phúc thờ Phật theo dòng Đại Thừa, được xây dựng theo hướng đông nam, kiến trúc kiểu chữ “công” gồm Tiền đường, Thiêu hương và Thượng điện.
Toà Tiền đường gồm 5 gian. Vì kèo kết cấu theo kiểu chồng rường giá chiêng, cột đội con lợn. Tiền đường được làm theo kiểu chồng diêm 2 tầng 4 mái, lợp ngói ta. Phần cổ diêm giữa 2 mái được bưng kín bằng những ván mỏng.
Toà Thiêu hương gồm 3 gian được xây nối liền với Tiền đường bởi hệ thống xà và rui, thượng lương với hệ thống cột cái gian chính giữa chạy dọc về phía sau gắn kết với toà Thượng điện chạy ngang tạo thành chữ “công”. 4 vì kèo toà Thiêu hương làm theo kiểu chồng rường giá chiêng, cột đội con lợn, trên mái lợp ngói ta.
Toà Thượng điện gồm 5 gian nối liền với toà Thiêu hương bởi hệ thống xà ngang, xà dọc. Nền Thượng điện cao hơn Tiền đường và Thiêu hương 0,40m. Kết cấu vì kèo làm theo kiểu quá giang gối tường cột đội cánh sẻ.
Chùa Diên Phúc còn có 7 gian nhà Tổ chạy ngang về phía nam toà Thượng điện, 2 cột đồng trụ và cây tháp 3 tầng cùng hệ thống tường bao khép kín tạo nên tổng thể hài hoà giữa kiến trúc và cảnh quan thiên nhiên.
Cùng với kiến trúc đồ sộ và kỹ thuật đóng bén, bào trơn, mộng sàm chắc khoẻ, chùa Diên Phúc còn lưu giữ nhiều bức chạm trổ đẹp tập trung chủ yếu ở 4 bức cốn gian chính giữa toà Tiền đường và 2 bức cốn trước toà Thiêu hương với đề tài chủ yếu là hình rồng và tứ linh.
Hệ thống tượng được bài trí uy nghi, nghệ thuật chạm khắc điêu luyện, tạc đắp công phu, hình khối cân đối. Tất cả đều phảng phất nét chân dung thuần hậu của đạo Phật, không cường điệu mà gần gũi cuộc đời. Chùa Diên Phúc hiện còn lưu giữ nhiều di vật, cổ vật có giá trị như chuông đồng, bia đá,... phản ánh rõ nét về lịch sử xây dựng và tinh hoa đặc sắc về trí tuệ, tâm hồn trong đời sống văn hoá của cộng đồng dân cư nơi đây.
Chùa Diên Phúc được Bộ Văn hoá và Thông tin xếp hạng di tích kiến trúc nghệ thuật năm 1997./.
Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 02