Chùa Dị Nậu (huyện Thạch Thất)
Chùa Dị Nậu hiện nay thuộc xã Dị Nậu, huyện Thạch Thất, Hà Nội.
Tại thôn Dị Nậu, xã Dị Nậu còn lưu giữ được cụm di tích đình chùa cổ kính. Ngôi chùa có tên chữ là Bảo Quang tự, được Bộ Văn hóa và Thông tin xếp hạng di tích kiến trúc nghệ thuật năm 1990.
Đó là ngôi chùa lớn bề thế trong vùng. Tấm bia dựng năm Dương Hoà thứ 3 (1637) cho biết chùa Dị Nậu do Nguyễn Kính - một nhân vật thời Mạc làm quan đến chức Thái sư tước Tây Kỳ vương bỏ tiền của ra công đức và tổ chức xây dựng. Sau đó, con ông là Nguyễn Liễn, phò mã nhà Mạc lên ngôi nên đổi là Mạc Ngọc Liễn tước Đà Quốc công và con gái là Mạc Thị Ngọc Đĩnh trùng tu những phần bị hư hỏng và xây dựng thêm một số hạng mục. Chùa gồm Tam quan ngoài, Tam quan trong, Tiền đường, Thiêu hương và Thượng điện.
Tam quan ngoài xây kiểu cửa vòm, mái chồng diêm, giả ngói ống. Tam quan trong 3 gian, 2 tầng, 4 mái ngắn. Tiền đường hồi bít đốc, 5 gian. Thiêu hương là ống muống 3 gian nối Tiền đường với Thượng điện tạo cho không gian ngôi chùa có kiểu chữ “công”. Thượng điện kết cấu 5 gian song song với Tiền đường.
Chùa Dị Nậu lưu giữ 45 pho tượng làm bằng các chất liệu khác nhau. Đáng chú ý là bộ tượng Tam thế, tượng A Di Đà, tượng Thích Ca niêm hoa có niên đại vào thế kỷ XVII - XVIII.
Chùa có hai quả chuông đồng, một quả chuông đúc ở thời Nguyễn, còn một quả đúc năm Bảo Hưng cuối triều Tây Sơn.
Chùa Dị Nậu ngoài việc thờ Phật còn thờ vị Thiền sư Từ Đạo Hạnh nổi tiếng thời Lý tu ở chùa Thầy. Hiện nay, gian bên trái nhà Tiền đường có đặt khám thờ lớn, trong là ngai thờ và tượng Thiền sư Từ Đạo Hạnh. Bên phải là khám thờ tượng Bà Quận chúa Mạc Thị Ngọc Đĩnh có tâm tu sửa chùa.
Hằng năm nhân ngày giỗ Nguyễn Kính, mồng 6 tháng 4 âm lịch, nhân dân trong vùng lại tổ chức lễ tiệc tưởng nhớ Tây Kỳ vương tại chùa Dị Nậu./.
Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 02