Tổng kết năm học 2022-2023: Nỗ lực lớn, quyết tâm cao, hành động quyết liệt
Chiều ngày 18/8, tại Hà Nội, Thủ tướng Phạm Minh Chính dự Hội nghị trực tuyến tổng kết năm học 2022-2023 và triển khai năm học mới 2023-2024 do Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức.
Phát biểu khai mạc Hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh: Hội nghị nhằm đánh giá toàn diện việc triển khai nhiệm vụ năm học trong năm vừa qua, những giải pháp khắc phục những vấn đề còn bất cập và các nhiệm vụ lớn để thực hiện thành công kế hoạch năm học mới và Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021-2025 của ngành.
Lắng nghe các ý kiến phát biểu, thảo luận của các đại biểu đánh giá về những kết quả, cũng như những tồn tại, hạn chế, bất cập của ngành Giáo dục trong năm học vừa qua; trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm đã làm được của địa phương và trên cơ sở đó tham góp các giải pháp để thực hiện hiệu quả nhiệm vụ năm học tới.
Vượt khó hoàn thành các nhiệm vụ năm học
Báo cáo kết quả năm học 2022-2023, Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng cho biết: Với chủ đề “Đoàn kết, sáng tạo, ra sức phấn đấu hoàn thành tốt các nhiệm vụ và mục tiêu đổi mới, củng cố và nâng cao chất lượng GDĐT”, ngành Giáo dục đã khắc phục khó khăn, cơ bản hoàn thành các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm.
Ngành Giáo dục tiếp tục hoàn thiện thể chế, tạo hành lang pháp lý để thực hiện đổi mới căn bản, toàn diện GDĐT. Bộ GDĐT đã chủ trì, phối hợp với Ban Tuyên giáo Trung ương ban hành và tổ chức thực hiện Kế hoạch tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết 29 về đổi mới căn bản, toàn tiện GDĐT nhằm đánh giá toàn diện kết quả đạt được.
Đến nay, về cơ bản các địa phương đã triển khai tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết 29 trên địa bàn, nghiêm túc đánh giá kết quả và tồn tại, hạn chế trong quá trình thực hiện, đề xuất phương hướng, nhiệm vụ và kiến nghị tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc theo hướng dẫn của Bộ GDĐT.
Triển khai các Nghị quyết của Bộ Chính trị và Chương trình hành động của Chính phủ về phương hướng phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh của 6 vùng kinh tế - xã hội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, Bộ GDĐT đã ban hành 6 Kế hoạch hành động của Bộ GDĐT triển khai thực hiện các Nghị quyết phát triển vùng nhằm cụ thể hóa và tổ chức thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp thuộc lĩnh vực GDĐT. Đồng thời, Bộ GDĐT đã tổ chức thành công 6 Hội nghị phát triển GDĐT vùng.
Tiếp tục triển khai có hiệu quả Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 và Chương trình Giáo dục thường xuyên mới theo lộ trình. Các địa phương và các cơ sở giáo dục đã phát huy tính chủ động, linh hoạt trong việc triển khai thực hiện Chương trình Giáo dục phổ thông 2018.
Chất lượng giáo dục đại trà và mũi nhọn tiếp tục được nâng lên. Học sinh Việt Nam tiếp tục đạt nhiều thành tích cao trong các kỳ thi của khu vực và quốc tế. Theo Bảng xếp hạng các quốc gia tốt nhất về giáo dục năm 2021 (công bố năm 2022), Việt Nam xếp thứ 59 thế giới (tăng 5 bậc so với năm trước).
Đối với giáo dục đại học, thêm một năm học, tự chủ giáo dục đại học từng bước đi vào thực chất, gắn với thực hiện trách nhiệm giải trình, công khai, minh bạch thông tin theo quy định; hệ thống quản trị nhà trường được ưu tiên kiện toàn, hoàn thiện; tuyển sinh giáo dục đại học cơ bản giữ ổn định qua các năm, hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo tiếp tục được đẩy mạnh.
Để từng bước khắc phục tình trạng thừa, thiếu giáo viên, Bộ GDĐT đã hướng dẫn các địa phương tuyển dụng được 17.208 giáo viên trong tổng số 65.980 biên chế giáo viên được Bộ Chính trị cho phép bổ sung cho cả giai đoạn 2022-2026. Bộ GDĐT cũng đã tích cực phối hợp với các cơ quan, bộ, ngành có liên quan thực hiện các giải pháp tháo gỡ khó khăn, khắc phục tình trạng thiếu giáo viên tại các địa phương hiện nay.
Từng bước tháo gỡ khó khăn thực hiện đổi mới giáo dục
Tại hội nghị, đại biểu đến từ địa phương, các bộ, ngành, trường đại học đã có các tham luận, trao đổi xung quanh các vấn đề về cơ chế, chính sách nhà giáo; chính sách hỗ trợ cho học sinh dân tộc, miền núi; triển khai chương trình giáo dục phổ thông 2018; thúc đẩy xã hội học tập; phát triển giáo dục đại học…
Bên cạnh đánh giá cao những kết quả đạt được trong năm học 2022- 2023 với điều kiện hết sức khó khăn, nguyên Phó Chủ tịch nước, Chủ tịch Hội Khuyến học Việt Nam Nguyễn Thị Doan cũng đánh giá cao sự lắng nghe, cầu thị của Bộ GDĐT trong quá trình triển khai năm học vừa qua. Đặc biệt, chương trình gặp gỡ giữa Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn và các nhà giáo được nguyên Phó Chủ tịch nước đánh giá là “cuộc đối thoại dũng cảm” khi những vấn đề bất cập, tồn tại hiện nay của ngành giáo dục được nêu và trao đổi thẳng thắn.
Đối với những tồn tại, bất cập, bà Nguyễn Thị Doan cho rằng: Bộ GDĐT cần sớm có những nghiên cứu, khảo sát, đánh giá tác động thật cẩn thận về đổi mới chương trình, sách giáo khoa, đổi mới phương pháp để biết được thực chất của sự đổi mới với học sinh, giáo viên như thế nào. Bên cạnh đó, những bất cập về tự chủ đại học, giáo dục đại học, chính sách phát triển, thu hút sinh viên ngành khoa học cơ bản, triển khai, nhân rộng học tập suốt đời, quan tâm đến giáo dục thường xuyên… cũng được bà Nguyễn Thị Doan đề cập.
Phó Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội Vũ Thu Hà chia sẻ: Năm học 2022-2023 được xem là một năm ngành giáo dục Thủ đô đạt được kết quả cao ở nhiều phương diện. Tuy nhiên, là địa phương có quy mô học sinh lớn nhất cả nước với gần 2,2 triệu học sinh, tỉ lệ tăng dân số cơ học nhanh, Hà Nội đề nghị với Chính phủ những chính sách về quỹ đất dành cho giáo dục và nới mở những quy định về số tầng, số lớp trên đơn vị đất, đơn vị trường được thực hiện, xây dựng để tháo gỡ những bất cập thời gian qua.
Với số học sinh dân tộc thiểu số chiếm 58,4% tổng số học sinh toàn tỉnh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Kon Tum Y Ngọc thông tin: Năm học vừa qua, công tác đổi mới, quản lý đối với các đơn vị liên quan đến ngành giáo dục của địa phương được nâng cao hiệu quả hoạt động, tạo thuận lợi cho đội ngũ giáo viên, học sinh, phụ huynh và xã hội. Năm học vừa qua, tỉnh Kon Tum thực hiện kiên cố hóa đối với 312 phòng học, giảm 29% số phòng học tạm trên địa bàn.
Tại Việt Nam, thời gian qua giáo dục đại học cũng đứng trước những thách thức rất lớn, chủ yếu liên quan đến tài chính đại học. Theo PGS.TS Vũ Hải Quân, nếu không có giải pháp đồng bộ về vấn đề này sẽ giới hạn tiếp cận giáo dục đại học của một bộ phận không nhỏ sinh viên có hoàn cảnh khó khăn. Đồng thời điều này cũng khiến các trường đại học chạy theo các ngành đào tạo dễ tuyển sinh, làm mất cân đối nguồn nhân lực phát triển quốc gia trong tương lai.
Kiên định, kiên trì, kiên quyết đổi mới căn bản, toàn diện GD-ĐT
Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đánh giá: Thời gian qua, ngành Giáo dục đã nỗ lực lớn, quyết tâm cao, hành động quyết liệt triển khai các nhiệm vụ được giao và đạt được những kết quả tích cực.
Cụ thể, giáo dục và đào tạo tiếp tục được đổi mới và có bước phát triển. Đổi mới căn bản, toàn diện GDĐT theo Nghị quyết 29 được tích cực triển khai, bước đầu có hiệu quả. Hệ thống giáo dục quốc dân ngày càng hoàn thiện, tiệm cận với chuẩn mực quốc tế. Chất lượng giáo dục ở các cấp học tiếp tục được củng cố, duy trì và nâng lên.
Công tác thi, kiểm tra và đánh giá kết quả học tập thực chất, hiệu quả hơn, nhiều đổi mới, nhất là việc tổ chức kỳ thi tốt nghiệp THPT, tuyển sinh đại học được thực hiện nghiêm túc, công bằng và tạo điều kiện thuận lợi cho thí sinh và gia đình, giảm áp lực, tốn kém cho xã hội.
Năm học 2022-2023, mặc dù đối mặt với rất gặp nhiều khó khăn, thách thức - nhất là sau đại dịch Covid-19 ngành Giáo dục đã tiếp tục phát huy truyền thống tốt đẹp và những kết quả đạt được; nêu cao tinh thần đoàn kết, sáng tạo, nỗ lực khắc phục khó khăn, vướng mắc, ra sức phấn đấu và đạt nhiều kết quả nổi bật.
Một số kết quả cụ thể được Thủ tướng dẫn ra như: Thể chế, cơ chế, chính sách phát triển GDĐT tiếp tục được hoàn thiện; đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục được quan tâm, cơ bản đáp ứng yêu cầu về số lượng và chất lượng; chất lượng giáo dục ở các cấp học từng bước được nâng cao; Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 được xây dựng công phu, nghiêm túc, triển khai ở tất cả các cơ sở giáo dục, bước đầu mang lại chuyển biến tích cực; tổ chức thành công Kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2023; phong trào khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo trong học sinh, sinh viên lan toả tích cực…
“Thay mặt Chính phủ, tôi đánh giá cao, biểu dương những thành tựu quan trọng đạt được của ngành GDĐT trong năm học 2022-2023 và thời gian vừa qua, thể hiện sự tâm huyết, trách nhiệm, quyết tâm, nỗ lực của toàn ngành, đóng góp thành quả chung của đất nước”, Thủ tướng nhấn mạnh.
Chỉ ra một số tồn tại hạn chế, cùng với nguyên nhân, bài học kinh nghiệm, Thủ tướng lưu ý 6 vấn đề ngành Giáo dục cần tập trung triển khai trong trước mắt và lâu dài. Đó là: Kiên trì, kiên quyết không để ma tuý vào trường học; khắc phục tình trạng bạo lực học đường, bảo đảm an ninh, an toàn cho học sinh, giáo viên trong mọi hoàn cảnh; sách giáo khoa phải đổi mới nhưng đảm bảo chuản mực, ổn định phát triển; chú trọng nâng cao hơn nữa giáo dục đại học, cao đẳng, thường xuyên; rà soát môn học giáo dục công dân trong trường phổ thông; có giải pháp nhanh chóng khắc phục tình trạng thiếu giáo viên mầm non, thiếu trường học tạo vùng sâu vùng xa, vùng biên giới, hải đảo…