Chùa Bộc (quận Đống Đa)
Chùa Bộc có tên chữ là Sùng Phúc tự, nằm bên đường Chùa Bộc thuộc phường Khương Thượng, quận Đống Đa, Hà Nội.
Theo tấm bia cổ nhất còn lưu giữ ở chùa có niên hiệu Vĩnh Trị nguyên niên, đời vua Lê Hy Tông năm Bính Thìn (1676) thì chùa được xây dựng từ thời Hậu Lê.
Chùa đã bị cháy trong cơn binh lửa trận đại phá quân Thanh ở gò Đống Đa năm Kỷ Dậu (1789). Ba năm sau, sư trụ trì chùa là Lê Đình Lượng đã quyền cúng và trùng tu lại. Từ đó đến nay, chùa đã qua nhiều lần tu sửa.
Chùa Bộc có khuôn viên rộng. Kiến trúc chùa gồm cổng, Tam quan, Tam bảo, nhà Tổ, vườn tháp. Xung quanh chùa có hồ tắm voi và một số dấu tích liên quan đến cuộc chiến đấu của vua Quang Trung ở vùng này ngày mồng năm tết Kỷ Dậu (1789). Chùa còn bảo tồn được nhiều di vật quý gồm các pho tượng năm Bính Thìn (1676), bia Chính Hoà thứ 7, đời vua Lê Hy Tông năm Bính Dần (1686), và bia Nhâm Tý, đời vua Quang Trung năm 1792, một quả chuông có niên hiệu Cảnh Thịnh (khoảng từ 1793 đến 1800).
Đặc biệt trong chùa có pho tượng Đức Ông mà nhiều nhà nghiên cứu lịch sử cho rằng đó chính là tượng vua Quang Trung và phía sau bệ gỗ đặt tượng có dòng chữ khắc “Bính Ngọ Tạo Quang Trung tượng” (Bính Ngọ 1846 triều vua Thiệu Trị năm thứ sáu). Phía trên tượng treo bức hoành phi đề bốn chữ “Uy phong lẫm liệt”. Đôi câu đối treo hai bên tượng Đức Ông viết (dịch nghĩa):
Trong động không vương bụi, đất nước rộng lớn còn giữ được
như toà lâu đài bền vững.
Giữa ánh sáng thành Phật, cõi trời nhỏ bé mà mây gió
chuyển động đến vô cùng.
Cùng với 13 gò chôn xác quân Thanh xung quanh như gò Đống Đa, gò Đống Thiêng, gò Trung Liệt, núi Cây Cờ, nghĩa địa Khâm Tử, chùa Đồng Quang và những dấu tích quanh hồ, chùa Bộc là một di tích lịch sử của cuộc chiến đấu giải phóng đất nước cuối thế kỷ XVIII.
Hội chùa Bộc tổ chức vào ngày 4 tháng giêng âm lịch. Trong ngày hội có tổ chức lễ dâng hương, hát chèo đò đưa các vong hồn về Tây Trúc, sang ngày 5 tháng giêng kỷ niệm chiến thắng Đống Đa, ở gò Đống Đa có mít tinh, các hoạt động văn nghệ thể thao... Sau mít tinh kỷ niệm, tăng ni Phật tử, khách thập phương nô nức về chùa Bộc dự lễ, thắp hương cúng Phật...
Chùa Bộc đã được Bộ Văn hoá và Thông tin xếp hạng di tích lịch sử, kiến trúc nghệ thuật năm 1964./.
Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 02