Chùa An Hạ (huyện Hoài Đức)
Chùa An Hạ thuộc địa phận xã An Thượng, huyện Hoài Đức, Hà Nội.
Chùa An Hạ có tên chữ là An Lạc. Xưa, thôn An Hạ thuộc xã Thượng Ốc, tổng Thượng Ốc, huyện Từ Liêm, phủ Quốc Oai, trấn Sơn Tây. Chùa quay hướng tây, trên khu đất rộng, phía trước là ao, hai bên có vườn cây.
Tam quan được đắp nổi 4 trụ biểu, trên thân trụ viết những đối ca ngợi cảnh chùa, đất Phật. Từ Tam quan qua một khoảng sân là tới chùa chính bao gồm Tiền đường và Thượng điện. Tiền đường có 3 gian. Hai đầu xây kiểu tường hồi bít đốc. Các bộ vì làm theo kiểu “chồng rường” bào trơn đóng bén, đôi chỗ soi gờ chạy chỉ chạm lá lật. Phía sau là toà Thượng điện chia làm 3 gian. Các bộ vì được làm tương tự như ở toà Tiền đường. Ngoài ra, chùa còn có nhà tổ, nhà khách. Nghệ thuật nổi bật nhất tại chùa An Hạ tập trung vào 2 bức cửa võng và 42 pho tượng. Một bức cửa võng treo ở Thượng điện còn một bức treo ở toà Tiền đường, các bức chạm khắc đề tài tứ linh, tứ quý, sơn son thếp vàng. Trong hệ thống tượng pháp, đáng chú ý hơn cả là các pho tượng trên toà Thượng điện. Lớp thứ nhất là bộ tượng Tam thế toạ trên toà sen, toàn thân thếp vàng. Lớp thứ hai là bộ tượng Di Đà Tam tôn, đây là bộ tượng lớn nhất trên Phật điện, cao 1,19m, ngực có chữ vạn, hai bên là Bồ tát Quan Thế Âm và Đại Thế Chí. Lớp thứ ba là tượng Ngọc hoàng và Nam Tào, Bắc Đẩu, mình khoác áo triều phục uy nghiêm. Lớp dưới cùng là bộ Cửu long gồm có tượng Thích Ca sơ sinh ở giữa, hai bên là pho Phạm Thiên và Đế Thích. Xung quanh toà Cửu long còn 18 pho tượng nhỏ là các chư Phật, Bồ tát.
Ngoài Tiền đường có đặt các pho Hộ pháp Khuyến thiện và Trừng ác bằng đất luyện, trang trí hoa văn rực rỡ trên mũ, áo, ngực... Cạnh 2 pho Hộ pháp này là ban thờ Đức Ông và Thánh Tăng.
Hiện chùa An Hạ còn bảo tồn được nhiều tấm bia đá, chuông đồng, bát hương và lọ lộc bình bằng sứ.
Chùa đã được Bộ Văn hoá và Thông tin xếp hạng di tích kiến trúc nghệ thuật năm 1995./.
Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 02