Đình Yên Kiện (huyện Chương Mỹ)
Đình Yên Kiện thuộc địa phận xã Đông Phương Yên, huyện Chương Mỹ, Hà Nội.
Đình Yên Kiện toạ lạc trên khoảnh đất cao ráo ở trung tâm của làng, nằm theo thế “Long hổ hoàn bão”. Đình thờ tam vị thành hoàng làng là Thành Hiển, Đoan Minh và Dực Bồng đại vương. Đây là những vị tướng tài có công phò giúp triều Hùng Duệ Vương đánh giặc Ai Lao.
Theo cuốn Hùng Duệ Vương triều Tam vị đại vương ngọc phủ lục do Hàn lâm Lễ viện, Đông các Đại học sĩ Nguyễn Bính phụng soạn năm Hồng Phúc thứ nhất (1572); sau đó Quản giám bách thần Tri điện hùng lĩnh Thiếu khanh Nguyễn Hiền tái tuân chính bản năm Vĩnh Hựu 04 (1736), thì sự tích của các vị thành hoàng như sau: Thời ấy, ở trại An Dương, huyện Lương Giang, phủ Thiệu Thiên, trấn Thanh Hoa có gia đình họ Lê sinh ra một bọc có ba người con trai tướng mạo đường đường, ông bà đặt tên cho người con thứ nhất là Thành Hiển, người con thứ hai là Đoan Minh, người con thứ ba là Dực Bồng. Đến năm 16 tuổi, cả ba người con đều tinh thông sử sách, binh thư làu làu. Đến năm 24 tuổi, sau khi thân phụ và kế mẫu qua đời, Hùng Duệ Vương ban chiếu cầu hiền giúp nước. Ba ông từ biệt quê hương tới Phong Châu ứng thí. Với tài năng xuất chúng, văn võ không ai địch nổi, ba ông được phong là Chỉ huy sứ, sau được thăng làm tướng bên tả. Khi ấy, nước nhà có giặc Ai Lao sang xâm lấn, Hùng Duệ Vương xuống chiếu phong cho ba ông làm tướng tiên phong. Sau khi toàn thắng, Hùng Duệ Vương liền khao thưởng ba quân và phong bản ấp cho ba ông ở huyện Ninh Sơn. Ba ông trở về lập dinh trại ở khu Động Quyên, xóm Khang Kiện, mở yến tiệc khoản đãi dân làng, bỗng trời đất nổi lên đám mây vàng hình dải lụa đỏ sà xuống trước cửa Dinh. Ba ông hoàn thiên ngày mùng 10 tháng 6 âm lịch. Về sau, các triều đại đều phong cho ba ông những mỹ tự để phụng thờ.
Đình kết cấu theo kiểu chữ “công” gồm các hạng mục kiến trúc chính như: Nghi môn, Đại bái, nhà ống muống, Hậu cung và 2 dãy Tả hữu mạc. Nghi môn được xây dựng theo kiểu thức 3 lối đi, gồm cửa chính giữa là trụ biểu, tiết diện vuông, đỉnh trụ đắp phượng, thân trụ có viết các câu đối chữ Hán ca ngợi công trạng của thành hoàng làng và cảnh quan khu di tích. Sân đình khá rộng lát gạch, hai bên là Tả hữu mạc 5 gian. Đại bái gồm 5 gian 2 dĩ với 4 mái đao cong lợp ngói ri. Ở giữa hai bờ dải được đắp nổi đôi nghê chầu. Bờ nóc đắp lưỡng long chầu nguyệt, 2 đầu bờ nóc đắp hai con kìm bằng vôi vữa gấp khúc. Các bộ vì được làm theo kiểu “thượng giá chiêng chồng rường, hạ rường nách, kẻ” và “thượng giá chiêng chồng rường, hạ rường nách”. Kế tiếp Đại bái là nhà ống muống gồm hai gian nhà dọc được nối bởi các kẻ chuyền đỡ hoành mái. Hậu cung đình được làm kiểu nhà ngang với 3 gian đầu hồi bít đốc. Các bộ vì của toà Hậu cung được làm thống nhất theo kiểu “thượng chồng rường con nhị hạ kẻ truyền xà nách”. Trong Hậu cung có 3 gian thờ, gian chính giữa được lắp ván sàn thờ bằng gỗ lim, cấp trên cùng thờ thành hoàng làng, cấp dưới đặt bát hương và một số đồ thờ khác như 3 bộ long ngai bài vị; 1 kiệu song loan thời Lê và tám đạo sắc phong.
Đình Yên Kiện đã được UBND tỉnh Hà Tây xếp hạng di tích lịch sử - văn hoá năm 2004./.
Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 02