Đình Yên Cốc (huyện Chương Mỹ)
Đình Yên Cốc thuộc địa phận xã Hồng Phong, huyện Chương Mỹ, Hà Nội.
Đình Yên Cốc thờ vị Thành hoàng làng là Hoàng Công, một nhân vật có công phò giúp triều Lý đánh giặc Tống. Căn cứ vào cuốn Thần sắc - Thần tích trang Trường Cốc phụng sao vào tháng 04 năm Bảo Đại thứ 13, do Lê triều Lễ bộ Thượng thư quản giám bách thần tri điện hùng lĩnh thiếu khanh Nguyễn Hiền phụng tả theo bản của Hàn lâm viện Đông các Đại học sĩ Nguyễn Bính phụng soạn thì sự tích của vị Hoàng Công như sau:
Vào thời Lý, tại trang Vĩnh Lộc có gia đình họ Hoàng. Vào năm Đinh Mão, ngày mùng 10 tháng 2 sinh một nam tử, dung mạo tuấn tú tinh thần đẹp đẽ. Ông bà đặt tên là Chiêu Tự Hiển. Ngày ngày cậu bé Chiêu ở trong nhà học chữ xem sách chẳng tiếp đón ai, rất giỏi đàn sáo tinh thông âm luật, tài kiêm văn võ phẩm chất hơn người... Nhà vua nghe tin tài năng đức độ của ông bèn cho mời vào triều và phong cho chức Chiêu thảo sứ. Khi ấy, nước Chiêm Thành gây chiến, Hoàng Công phẫn nộ đích thân làm tướng tiên phong. Sau khi thắng trận và ca khúc khải hoàn trở về, ông được ra phong là: Kiểm Dao Thái Uý Ngũ Thành Minh Lang kiêm Tri Tổng trấn. Sau đó, ông lại cùng Lý Thường Kiệt chinh phạt châu Khâm, châu Liêm và được vua phong là Ngũ Thành đại vương. Ông mất ngày 15 tháng 7, thọ 82 tuổi.
Đình Yên Cốc trông về hướng đông nam kết cấu theo kiểu chữ “công”, bao gồm các hạng mục công trình: Nghi môn, Đại bái, Trung cung và Hậu cung. Nghi môn kết cấu khá đơn giản, gồm hai trụ biểu thắt quả dành. Qua Nghi môn là tới Đại bái gồm 5 gian 2 dĩ với 2 mái lợp ngói ri, tường xây hồi bít đốc. Bên trong là bộ khung kết cấu chịu lực gồm 4 hàng cột. Chính giữa Đại bái treo bức đại tự ghi “ Hách trạc linh thanh”. Hai bộ vì gian giữa được làm theo kiểu “Chồng rường con nhị, hạ chồng rường, hiên bẩy chéo”. Kế tiếp Đại bái là Trung cung. Các bộ vì được tạo giống như kết cấu bộ vì của toà Đại bái. Hiện toà Trung cung này còn lưu giữ niên đại tu sửa đình tại câu đầu “Hoàng triều Bảo Đại thập tứ niên - 1939”. Hậu cung được làm kiểu nhà dọc với 2 gian đầu hồi bít đốc. Các bộ vì của toà Hậu cung được tạo tác thống nhất theo kiểu “thượng chồng rường con nhị hạ kẻ chuyền xà nách”. Bên trong hạng mục này được đặt long ngai bài vị, tượng thờ Thành hoàng làng. Tượng trong tư thế ngồi, đầu đội mũ, mặt trước của mũ có trạm lưỡng long chầu nguyệt và ngọn lửa tam muội, tượng có khuôn mặt bầu tròn, tai to chảy dài, sống mũi to, môi đỏ như son, ria, râu dài, mình mặc áo long bào vua oan, cấp dưới đặt bát hương, hai bên sườn được đặt bộ bát bửu và một số đồ thờ khác.
Đình Yên Cốc đã được UBND tỉnh Hà Tây xếp hạng di tích lịch sử - văn hoá năm 2005./.
Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 02