Đình Tràng Cát (huyện Thanh Oai)
Đình Tràng Cát thuộc địa phận xã Kim An, huyện Thanh Oai, Hà Nội.
Đình Tràng Cát thuộc xã Kim An, huyện Thanh Oai, ở trên doi đất cao đầu làng, bên bờ sông Đáy theo hướng đông nam.
Đình Tràng Cát thờ hai vị đại vương là Trình Nhã và con trai Trình Mục. Hai cha con vốn là công thần nhà Lê, từng theo giúp Lê Lợi đánh đuổi giặc Minh. Cuốn ngọc phả ghi rằng: Trình Nhã vốn người trang Đan Thầm, huyện An Định, châu Ái. Thuở nhỏ, ông là người thông minh, tài giỏi, năm 21 tuổi dự thi và đỗ Giám sinh, vốn thông thiên văn, tường địa lý, ông biết cơ nghiệp nhà Trần đã tận nên đã từ quan về quê mở trường dạy học rồi lấy vợ người bản trang nhưng vợ mất sớm. Ông lấy bà hai là Trần Thị Chỉnh ở thôn Tràng Cát, huyện Thanh Oai và sinh được một người con trai, đặt tên là Mục. Lớn lên, Trình Mục là người văn võ song toàn. Sau khi người mẹ của Mục mất, hai cha con trở về quê mở trường dạy học. Đến khi nhà Hồ mất, quân Minh sang xâm lược, cha con ông mộ dũng sĩ, lập căn cứ chống lại quân Minh. Khi Lê Lợi đem quân ra vùng Thanh Oai, cha con ông liền đem quân bản bộ ra giúp và lập nhiều công lớn. Dẹp xong giặc, Lê Lợi, xét công ban thưởng cho cha con ông tiền bạc. Sau khi hai cha con hoá, nhân dân nơi đây đã lập miếu phụng thờ.
Đình Tràng Cát có kiến trúc kiểu chữ “đinh” gồm Đại bái và Hậu cung. Căn cứ vào chữ Hán ghi trên thượng lương của Đại bái, ngôi đình được khởi dựng vào năm Quý Mão, niên hiệu Cảnh Trị thứ 1 (1663). Đình đã được tu sửa nhiều lần vào các năm 1761, 1842, 1901, 1927. Năm 1988, 1989, nhân dân xây tường bao quanh, dựng cổng đình, sửa mái. Toàn bộ Đại bái có chiều dài 21m, rộng 9m, cao 6,4m. Hậu cung dài 12m, rộng 6,1m, cao 4,35m. Bốn cột chính của 2 bộ vì giữa cao 4,6m, chu vi 1,35m. Xưa kia, toà Đại bái có 4 mái lợp ngói vẩy rồng với những đầu đao uốn cong, qua các lần tu sửa, hiện nay đình Tràng Cát có 2 mái với tường hồi bít đốc. Các đầu dư, đầu bẩy, các đầu hồi đỡ con rường đều được chạm trổ chi tiết các đề tài tứ linh sinh động. Đình còn nhiều hiện vật có giá trị như ngọc phả, sắc phong và nhiều đồ tế tự.
Hội làng mở vào ngày rằm tháng 2 và rằm tháng tám âm lịch hằng năm. Lễ tế được tổ chức vào ngày rằm tháng giêng.
Đình Tràng Cát đã được Bộ Văn hoá và Thông tin xếp hạng di tích lịch sử nghệ thuật năm 1990./.
Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 02