Đình, chùa Thuý Lĩnh (quận Hoàng Mai)
Đình, chùa Thuý Lĩnh thuộc thôn Thuý Lĩnh, phường Lĩnh Nam, quận Hoàng Mai, cách trung tâm thành phố Hà Nội khoảng 15km về phía nam. (Thuý Lĩnh là một làng cổ ven sông Hồng, có bãi dâu xanh tốt vì thế có tên là Thuý Ái, về sau mới đổi thành Thuý Lĩnh).
Đình Thuý Lĩnh thờ Linh Lang Đại vương. Thần phả ghi: “Linh Lang là con vua Lý Thái Tông (1028 - 1054) có tên tự là Đà, sinh ngày 13 tháng chạp năm Kỷ Tỵ, là một hoàng tử toàn tài có sức khoẻ hơn người. Năm 15 tuổi đã theo Lý Thái Tông đi đánh Chiêm Thành, có công được ban thưởng. Linh Lang mất năm Giáp Thìn (1064), vua cho lập đền thờ, nơi thờ chính là Thủ Lệ và Bồng Lai”. Thuý Lĩnh thờ Linh Lang đại vương ở đình của làng.
Đình có Tam quan, Tiền đình, Trung đình và Hậu đình. Tiền đình năm gian, bốn mái lợp ngói mũi hài; bờ nóc có mặt trời, các đầu đao chạm hình đầu rồng uốn cong. Các vì kèo theo kiểu “chồng rường giá chiêng”, nền lát gạch Bát Tràng. Ở gian giữa Tiền đình có bốn đầu dư chạm lộng hình đầu rồng. Trung đình nối với Tiền đình ở gian giữa vì kèo theo kiểu “chồng rường giá chiêng xà nách”. Hậu cung nối với Trung đình, xây kiểu đầu hồi bít đốc, ba gian, kiến trúc kiểu “chồng rường giá chiêng” đơn giản.
Trong đình còn giữ được một khối lượng hiện vật khá phong phú như thần phả, tám sắc phong (đạo sắc sớm nhất từ thời Cảnh Hưng năm thứ 43 (Nhâm Dần - 1782), các hoành phi câu đối. Đồ thờ có ngại thờ, án nhang, kiệu, đồ sứ...
Chùa Thuý Lĩnh tên chữ là “Diên Khánh tự” chùa được cấu trúc với nhiều lớp, nhà có tường bao quanh thành một công trình khép kín. Chùa chính theo hình chữ “đinh”; Tiền đường 5 gian, xây tường hồi bít đốc, tay ngai, mái lợp ngói mũi hài. Vì kèo kiểu “chồng rường giá chiêng kẻ chuyền”. Thượng điện năm gian nối liền với tiền đường ở giữa làm theo kiểu “chồng rường giá chiêng, xà nách” trang trí trong chùa có chạm khắc tứ linh, tứ quý, hệ thống cửa võng sơn son thếp vàng. Trong khu vực chùa còn có nhà Tổ, điện Mẫu và hai dãy hành lang chạy hai bên. Chùa Thuý Lĩnh còn giữ được nhiều tượng Phật (32 pho) mang phong cách tạo tác của thế kỷ XIX. Ngoài ra còn có hai chuông đồng và các hoành phi câu đối, bát hương và các đồ thờ bằng gốm sứ.
Đình và chùa Thuý Lĩnh đã được Bộ Văn hoá và Thông tin xếp hạng di tích kiến trúc nghệ thuật năm 1992./.
Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 02