Đình Thượng (huyện Mỹ Đức)
Đình Thượng thuộc địa phận xã Tuy Lai, huyện Mỹ Đức, Hà Nội.
Theo cuốn “Phả lục thần phả Thượng Thôn” thì đình Thượng thờ 4 vị Thành hoàng làng có tên hiệu là: Bảo Miệt Linh Quang, Bảo tướng quốc sĩ, Thái Minh linh khánh và Quý Quynh Linh Khánh.
Bốn vị là con Lạc Long Quân và Âu Cơ thời Hồng Bàng. Các ngài là người đầu tiên đến khai phá vùng đất này từ nghững ngày đầu dựng nước. Họ có công khai khẩn ruộng đất, tạo dựng xóm làng, chống giặc xâm lược, góp phần xây dựng đất nước. Sau khi các ngài mất, nhân dân ở nhiều nơi đã suy tôn các ngài thành vị thần bảo trợ đời sống tinh thần cho dân làng. Nhân dân thôn Thượng cũng lập miếu (đình) thờ tôn các ngài thành hoàng làng. Các triều đại Lý, Trần, Lê, Nguyễn đều sắc phong cho các thần là: “Anh linh hùng kiệt đại vương”.
Ngôi đình ngày xưa gọi là miếu thờ tứ vị thành hoàng ở thời kỳ Hùng Vương, sau này được trùng tu lớn hơn thành ngôi đình với 2 toà Đại bái và Hậu cung.
Toà Đại bái gồm 3 gian 2 chái, các bộ vì trên kết cấu 4 hàng chân cột. Các cột là thành phần chịu lực chính, phía trên xẻ họng đỡ câu đầu, dưới kê chân đá tảng vuông mặt lồi tròn. Các bộ vì liên kết theo các cách thức khác nhau: gian giữa kiểu: “Thượng chồng rường, hạ cốn mê, bảy hiên”, gian bên kiểu “Thượng ván mê, hạ cốn chồng rường, bảy hiện”. Các mảng chạm trên các bức cốn là bức tranh sinh động về tứ linh: phượng trong tư thế đang bay, rùa nấp dưới tán sen... cho cảm nhận về một cuộc sống làng quê thanh bình, yên ả. Toà này được xây dựng vào thời Nguyễn, triều vua Thành Thái thứ 9 (1897).
Toà Hậu cung có 3 gian. Các bộ vì liên kết theo cách thức khác nhau: gian ngoài kiểu “Thượng ván mê, hạ cốn mê”, gian trong kiểu “Thượng chồng rường, hạ cốn chồng rường”.
Đình Thượng đã được bộ Văn hoá và Thông tin xếp hạng di tích kiến trúc nghệ thuật năm 1993./.
Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 02