Vận dụng tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trong tác phẩm sân khấu

Phát biểu đề dẫn hội thảo, NSND Bùi Thanh Trầm nhấn mạnh: Sân khấu cũng như các ngành văn học nghệ thuật khác, bên cạnh những hình tượng mang tính chất sáng tạo thì hình tượng Hồ Chí Minh là một nguồn cảm hứng vô tận, lớn lao để các nghệ sĩ tìm tòi, xây dựng bằng ngôn ngữ đặc thù của mình.

Trong lĩnh vực sân khấu (kịch nói, chèo, tuồng, cải lương, ca kịch…), đã có rất nhiều vở diễn lấy hình tượng Bác Hồ làm trung tâm hoặc xây dựng hình tượng Bác Hồ để đề cao sức mạnh tư tưởng cũng như vẻ đẹp phong cách của Người. Điển hình là các vở: Đêm trắng, Bác không phải là vua (kịch nói), Không còn đường nào khác (tuồng), Những vần thơ thép, Đêm trăng huyền thoại (chèo), Hồi ức màu đỏ, Cha - con và Tổ quốc (ca kịch Huế), Danh nhân lớn lên từ câu hò ví giặm, Lời Người - Lời của nước non (ca kịch xứ Nghệ)… Những vở diễn này đã để lại ấn tượng sâu sắc với người xem bởi lối diễn chân thực, dung dị mà gần gũi, lột tả rõ nét chân dung Bác Hồ.

Theo NSND Trần Quốc Chiêm – Chủ tịch Hội Liên hiệp Văn học nghệ thuật Hà Nội, thể hiện hình tượng Bác Hồ trên sân khấu không chỉ là thỏa mãn nỗi nhớ của công chúng về một con người vĩ đại, về một lãnh tụ gần gũi bằng xương bằng thịt, mà lớn hơn thế là mục đích, là lý tưởng của cuộc sống hôm nay. 

“Khi hóa thân vào vai diễn Bác Hồ đòi hỏi người nghệ sĩ phải có tài năng, tâm huyết, đồng thời phải nghiên cứu và sáng tạo cách thể hiện. Một số nghệ sĩ đã tạo dấu ấn trong lòng công chúng bằng vai diễn về Hồ Chí Minh như: Nghệ sĩ Tiến Thọ, Tiến Hợi, Đức Trung, Văn Tân, Hà Văn Trọng, Ngọc Bình, Bùi Bài Bình...”, NSND Trần Quốc Chiêm khẳng định.

Nhiều tham luận tại hội thảo tập trung nêu bật những giá trị tư tưởng đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; việc vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về văn hóa trong khi dàn dựng những tác phẩm sân khấu. Theo đó, để đưa hình tượng Bác Hồ lên sàn diễn là một thử thách lớn đối với không chỉ biên kịch mà còn đạo diễn, diễn viên, hóa trang… đòi hỏi giới nghệ sĩ phải có những kịch bản sáng tạo, các thủ pháp nghệ thuật, hình thức thể hiện tinh tế…

Để xây dựng được nhiều hơn nữa tác phẩm về Bác Hồ, hấp dẫn khán giả, từ đó lan tỏa tới mỗi người dân học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách của Người, đòi hỏi các nhà biên kịch, nhất là nhà biên kịch trẻ phải tích cực đọc các tác phẩm của Bác, các tài liệu viết về Người, học hỏi kinh nghiệm của lớp người đi trước; Với đội ngũ diễn viên phải không ngừng học hỏi kinh nghiệm, trau dồi, rèn luyện kỹ năng diễn xuất… để có thể hóa thân vào vai diễn, tạo dựng được hình tượng Bác Hồ gần gũi, bao dung, giản dị trên sân khấu. 

Bên cạnh nỗ lực của giới nghệ sĩ, các đơn vị sân khấu, các ngành chức năng cần tổ chức nhiều hơn trại sáng tác, các chuyến đi thực tế các địa chỉ đỏ nơi Bác từng sống, làm việc, để có thêm tư liệu thực tế, hiểu sâu hơn về cả cuộc đời, sự nghiệp và tư tưởng, đạo đức, phong cách của Bác, từ đó nâng cao hơn nữa chất lượng tác phẩm; quan tâm đầu tư kinh phí cho các sân khấu khi thực hiện các dự án, vở diễn, chương trình nghệ thuật xây dựng hình tượng Bác Hồ…

“Thông qua các cuộc vận động, cuộc thi sáng tác văn học nghệ thuật, qua các trại sáng tác có đãi ngộ xứng đáng để sàng lọc “đãi cát tìm vàng” cho ra những tác phẩm có chiều sâu – rộng, hấp dẫn... tránh minh họa hô hào sáo mòn, tuyên truyền thái quá sẽ làm mất đi giá trị sâu xa của tư tưởng đạo đức  phong cách Hồ Chí Minh”, tác giả - đạo diễn Hoàng Thanh Du bày tỏ.  

Phát biểu tại hội thảo, NSND Lê Tiến Thọ mong muốn qua hội thảo lần này sẽ có nhiều cuộc vận động sáng tác để cho giới văn nghệ sĩ sân khấu có nhiều tác phẩm mới ra đời góp phần làm sáng tỏ hơn tư tưởng đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh có giá trị tư tưởng chất lượng nghệ thuật cao, phục vụ nhân dân, đưa nghệ thuật sân khấu ngày càng phát triển”./.

Thụy Phương