Lễ hội cấp quốc gia Vía Bà Chúa Xứ núi Sam năm 2023
Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam là lễ hội dân gian truyền thống độc đáo của An Giang nói chung và Châu Đốc nói riêng. Lễ hội chứa đựng giá trị nhân văn sâu sắc, khát vọng của cộng đồng hướng đến những điều tốt đẹp trong cuộc sống và thể hiện sự sáng tạo và được lưu truyền qua nhiều thế hệ.
Lễ hội được gắn với chuỗi các sự kiện lớn của thành phố Châu Đốc từ ngày 8-14/6 (nhằm ngày 21-27/4 âm lịch), như Lễ kỷ niệm 323 năm ngày mất Lễ Thành Hầu Nguyễn Hữu Cảnh (1700-2023), 194 năm ngày mất danh thần Thoại Ngọc Hầu (1829-2023) và Lễ kỷ niệm 10 năm thành lập thành phố Châu Đốc (2013-2023).
Năm 2014, Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ được Bộ VHTTDL công nhận đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Hiện nay, Lễ hội Vía Bà đang được Thủ tướng Chính phủ cho phép xây dựng hồ sơ trình UNESCO đề nghị UNESCO ghi danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện nhân loại. Qua đó cho thấy Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam chứa đựng giá trị lịch sử, văn hóa hết sức to lớn và đóng vai trò quan trọng trong đời sống tâm linh của cộng đồng An Giang nói riêng và Việt Nam nói chung.
“Thông qua Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam năm 2023, tỉnh An Giang mong muốn đưa sự kiện này trở thành hoạt động văn hóa, du lịch quy mô lớn, hướng tới xây dựng sản phẩm, thương hiệu văn hóa, du lịch tỉnh An Giang trên nền tảng các giá trị văn hóa của dân tộc. Đẩy mạnh các hoạt động giao lưu, tạo cơ hội để kết nối di sản văn hóa với các địa phương trong cả nước. Tăng cường tinh thần đoàn kết, gắn bó và hợp tác phát triển”, Phó Chủ tịch UBND tỉnh An Giang Lê Văn Phước phát biểu tại Lễ khai hội.
Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam diễn ra từ 22 đến 27 tháng tư âm lịch hằng năm. Lễ hội được thực hiện theo nghi thức truyền thống, gồm: lễ khai hội, lễ phục hiện rước tượng Bà từ đỉnh núi Sam xuống miếu thờ, lễ Tắm Bà, lễ Thỉnh sắc thần ông Thoại Ngọc Hầu và hai vị phu nhân, lễ Túc yết, lễ Xây chầu, lễ Chánh tế và lễ Hồi sắc.
Sau Lễ khai hội, thành phố Châu Đốc tổ chức lễ phục hiện rước tượng Bà, Lễ rước được thực hiện theo đúng nghi lễ cổ truyền thông qua hình thức sân khấu hóa đặc sắc đã tái hiện lại nguồn gốc, lịch sử bà Chúa Xứ.
Trong các ngày diễn ra Lễ hội Vía bà Chúa Xứ Núi Sam, cùng với phần nghi lễ trang trọng, để thu hút khách du lịch và nhân dân, Ủy ban Nhân dân thành phố Châu Đốc còn tổ chức các hoạt động văn hóa, nghệ thuật sôi nổi phục vụ nhân dân và du khách như biểu diễn múa lân sư rồng; chương trình văn nghệ mang sắc thái văn hóa 4 dân tộc Kinh, Khmer, Hoa, Chăm...
Cùng với đó là hội thi thả đèn hoa đăng, triển lãm ảnh nghệ thuật, các hoạt động thể thao (quần vợt, cờ tướng, thể dục dưỡng sinh, hội thi leo núi), các trò chơi dân gian (giật cờ, tung cầu, nhảy bao bố, trò chơi vận động liên hoàn), bóng chuyền hơi...
Tính từ đầu năm đến nay, khu du lịch quốc gia Núi Sam đã thu phí trên 30,6 tỉ đồng. Hằng năm, Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam thu hút gần 5 triệu lượt khách đến tham quan, cúng viếng./.