Cổng làng Lê Dương (huyện Thanh Oai)
Cổng làng Lê Dương thuộc địa phận xã Tam Hưng, huyện Thanh Oai, Hà Nội.
Làng Lê Dương tọa lạc ngay sát chùa Bối Khê. Đây là địa danh khá nổi tiếng bởi có nhiều di tích và các nhà khoa bảng, võ bảng và những người hiển danh. Các cụ cao tuổi trong làng kể lại rằng: làng Lê Dương có thế đất “Hoàng xà vọng thủy”, bởi thế, đầu của “Hoàng xà” quay về phía cánh đồng. Cổng làng vẫn đứng ở vị trí của con rắn vàng đang ngắm nước.
Cổng làng Lê Dương kết cấu một cách hài hòa, đăng đối. Người xưa đã bài trí theo cách hình học. Tầng trên được xây giả chia làm 3 ô. Ô chính giữa trang trí hoa cúc mãn khai, xung quanh là cánh hoa, giữa là nhụy hoa; ô bên phải trang trí hoa dây uốn lượn; ô bên trái trang trí diềm là câu đối với ô bên phải. Dưới ba ô là tiết diện hình vuông đề bốn chữ Hán “Viễn vọng cận lộ” như muốn nhắc nhở với mọi người khi đi qua cổng làng.
Tầng dưới là lối đi chính được lát gạch chỉ, thông thoáng và rộng mở. Hai bên là hai cổng giả như hai cánh cửa thường trực đóng mở. Trên hai cửa giả là hai chữ Hán “Lộc, Thọ”, như sự cầu mong cho dân làng. Toàn bộ kiến trúc của cổng dồn sự chịu lực trên 8 trụ (4 trụ chính và 4 trụ phụ). Trên các mặt trụ này trang trí bốn đôi câu đối chữ Hán có nội dung: cầu sự trường tồn và sự bình an cho toàn thể dân làng ngày càng phát tài, ăn nên làm ra và nhiều người thành đạt. Cổng có niên đại xây dựng vào thời Nguyễn./.
Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 01